مازندران و کشتی؛ پرافتخارترین‌ها برای ایران در تاریخ المپیک

امیرحسین میراسماعیلی

از المپیک ۱۹۴۸ لندن که ورزشکاران ایرانی برای اولین بار در این بازی‌ها شرکت کردند، تا المپیک ۲۰۲۴ پاریس که مراسم افتتاحیه آن روز جمعه برگزار می‌شود، ۶۱ ورزشکار ایرانی در ۱۸ دوره المپیک تابستانی موفق شده‌اند ۷۶ مدال شامل ۲۴ طلا، ۲۳ نقره و ۱۹ مدال برنز برای کشورشان کسب کنند.

در این میان، هادی ساعی، تکواندوکار ایرانی، با کسب دو مدال طلا و یک برنز، پرافتخارترین ورزشکار ایرانی در ادوار المپیک محسوب می‌شود، حسین رضازاده در رشته وزنه‌برداری با کسب دو مدال طلا دوم است و غلامرضا تختی با یک طلا و دو نقره المپیک، سومین ورزشکار پرافتخار ایران نام گرفته و محمد نصیری هم در وزنه‌برداری با یک طلا، یک نقره و یک برنز چهارم است.

کیانوش رستمی، کمیل قاسمی و حسن یزدانی، نیز هرکدام یک طلا و یک نقره المپیک در کارنامه دارند و امامعلی حبیبی، عبدالله موحد، رسول خادم، حسین توکلی، علیرضا دبیر، حمید سوریان، قاسم رضایی، نواب نصیرشلال، سعید محمدپور، سهراب مرادی، بهداد سلیمی، امید نوروزی، سجاد گنج‌زاده، جواد فروغی و محمدرضا گرایی نیز یک طلای المپیک به خانه برده‌اند که از این بین، رسول خادم و قاسم رضایی در کشتی آزاد، علاوه بر طلا، یک برنز المپیک هم کسب کرده‌اند.

ورزشکاران مازندرانی با کسب هفت طلا، چهار نقره و چهار برنز در رشته‌های کشتی و وزنه‌برداری، موفق‌ترین ورزشکاران و رشته کشتی به‌عنوان ورزش اول ایرانی‌ها، با ۱۱ طلا، ۱۵ نقره و ۲۱ برنز، مدال‌آورترین رشته برای ایران در ادوار المپیک محسوب می‌شود.

اولین ورزشکار ایرانی که در مسابقات المپیک مدال گرفت، جعفر سلماسی بود که در اولین دوره المپیک که پس از پایان جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۴۸ در لندن برگزار شد، در رشته وزنه‌برداری، دسته ۶۰ کیلوگرم، برنز گرفت.

امامعلی حبیبی هم در المپیک تابستانی ۱۹۵۶ در ملبورن استرالیا نخستین مدال طلای تاریخ ایران در المپیک را در رشته کشتی آزاد به دست آورد. او در دوران حکومت محمدرضاشاه پهلوی و بین سال‌های ۱۳۴۲ تا ۱۳۴۶ نماینده بابل در مجلس شورای ملی بود.

اولین و تنها زن ایرانی دارنده مدال المپیک کیمیا علی‌زاده، تکواندوکاری است که به دلیل تحمیل حجاب اجباری از سوی نظام جمهوری اسلامی، از ایران مهاجرت کرد و امسال در لباس تیم ملی بلغارستان در المپیک پاریس حاضر خواهد شد.

علیزاده با مدال برنزی که در وزن ۵۷ کیلوگرم تکواندو بازی‌های المپیک ۲۰۱۶ ریودوژانیو در سن ۱۸ سالگی، کسب کرد، جوان‌ترین مدال‌آور ورزش ایران در تاریخ المپیک لقب گرفت.

بهترین عملکرد کاروان ورزشی ایران در ادوار المپیک در المپیک ۲۰۱۲ لندن رقم خورد و ایرانی‌ها با هفت طلا، پنج نقره و یک برنز در جایگاه دوازدهم جهان قرار گرفتند. البته این جایگاه عالی برای ورزش ایران پس از نیروزا اعلام شدن ناگهانی یک ماده کمکی و مثبت شدن گسترده و سریالی نتیجه آزمایش دوپینگ ورزشکاران کشورهای مختلف، اتفاق افتاد که باعث شد تغییر جدول مدال‌های آن مسابقات تا سال‌ها بعد ادامه داشته باشد.

پس از این دوره، بهترین عملکرد کاروان ورزش ایران در تاریخ مسابقات المپیک به زمان حکومت محمدرضاشاه پهلوی بازمی‌گردد که ایرانی‌ها در المپیک ۱۹۵۶ ملبورن، موفق شدند در رتبه چهاردهم جهان قرار بگیرند. ایرانی‌ها در المپیک ۱۹۶۸ مکزیکوسیتی نیز رتبه خوب نوزدهم را کسب کردند.

تا پیش از مسابقات امسال در پاریس، ایران مجموعا ۱۸ بار در بازی‌های المپیک حضور داشته که یک بار آن در سال ۱۹۰۰ و دوران قاجار، هشت بار در حکومت پهلوی و ۹ بار نیز در دوران جمهوری اسلامی بوده است. پس از وقوع انقلاب اسلامی در ایران، مقام‌های جمهوری اسلامی دو باراز حضور در بازی‌های ۱۹۸۰ مسکو و ۱۹۸۴ لس‌آنجلس امتناع کردند و مانع سفر ورزشکاران ایرانی شدند.

پرافتخارترین ورزش ایران در بازی‌های المپیک، رشته کشتی با ۴۷ مدال و سپس وزنه‌برداری با ۲۰ مدال محسوب می‌شود.