حرکت ملی آذربایجان شامل دو دیدگاه عمده و اصلی است.
طیفی ازآن همراه با درک پیوند زبانی٫فرهنگی و تاریخی با دیگر ترکهای داخل و خارج ایران٫ به حفظ استقلال عمل و عدم وابستگی به رژیمهای دمکرات و غیر دمکرات ترک زبان معتقد بوده وازحق تعین سرنوشت تمامی ملیتهای تحت ستم در هر جای جهان حمایت می کند.
طیف دوم یا طیف سکتاریست٫ شدیدا برعنصر تعلقات زبانی٫ تاریخی و فرهنگی معتقد بوده و در این رابطه به ترکیه به عنوان پدر ترک زبانان دنیا تا سطح دنباله روی کورکورانه ازسیاستها و عملکرد روزانه حتی ضد و نقیض آن صرف نظر از ماهیت حاکمیت آن معتقد است. در این رابطه حق تعین سرنوشت ملیتها برای آنها نسبی بوده وبستگی به جقرافیای عملکرد آن ملیت دارد.
حرکت ملی آذربایجان متشکل ازهردو طیف در پروسه تبادل و بحث دیدگاههای یکدیگر به رشد و اعتلای خود در جهت حق تعین سرنوشت آذربایجان ادامه خوهد داد.