Skip to main content

تومار یا توماریس به یونانی-

تومار یا توماریس به یونانی-
Anonymous

تومار یا توماریس به یونانی- نام آویزه و جواهری است که به دختران به گردن می بندند. تومار نام دختر در تورکمنی بسیار مشهور است. در مورد بریدن سر کوروش و در مشک خونش قرار دادن آن توسط ملکه تومار خانم ضرب المثلی است که تابه امروز در تورکمنی رایج است-- به کسی شرور است و دنبال شر میگردد - در تورکمنی می گویند- غانئنگا سووسادینگمی؟ (مگر بخون ات تشنه شدی؟)
توماریس در قرن هفتم پیش از میلادּ سركرده قوم پروتوترك (تورکهای اولیه) ماساگت از ساكاها بود که بعداز مرگ همسرش جانشین وی می شود. بنا به روایتهای افسانه ای دختر فرمانروا "آلپ ارتونگا" (افراسیاب در شاهنامه)ּ وی ارتش توسعه طلب هخامنشیان را كه قصد تجاوز و اشغال سرزمین تورکان را را داشت در هم كوبید و كورش شاه پارسی را به سزای جنایتش رسانید.

در دوره تومار/ توماریس حكومت ماساگت ها در شرق دریای خزر نیرو گرفت (برخی از تاریخدانان، قلمرو ماساگتها را تورکمنیستان كنونی و رود آراكس را آمودریا میدانند)
درباره هجوم کوروش به سرزمین تومار و کشته شدن وی مورخ مشهور یونانی هرودت در کتاب۱ بند ۲۱۲- ۲۱۰ مستنداتی را آورده است.... جالب است که شوونیستهای ستاره دار وقتی چیزی را به نفع فارس و پرس از هرودت می آورند آنرا مثل وحی الهی بر تارک سرشان می آویزند ولی وقایع تومار /توماریس را افسانه می خوانند.
«تومار» در تركی به معنی غنی٬ دلاور٬ مبارز٬ حیاتبخش و بركت دهنده است.
ایسبار- آسپار- واسپور،... در نام آسپارگاپئس پسر توماریس، در توركی باستان (بولغار) به معنی شدید میباشد. آسپاروخ نام خاقان هفتم تركان باستانی بولغار و كلمه ایسبارا- ایشپارا لقبی افتخاری برای رهبران ترك و به معنی شجاع می باشد.
نام "تومار" هنوز هم در میان تورکمنها رایج است. زنان و دختران تورکمن گردنبند بزرگشان را "تومار" می نامند. و این نشاندهنده احترام جاودانه ملت تورکمن به شیرزنشان می باشد. ساکا نیز بعنوان نام یک تیره تورکمنی است ( اکنون بصورت ساقوی یا سوقی حفظ شده است).
مسکن اولیه ساکاها/ اسکیت ها نواحی مابین مانغیشلاق و کوههای بالقان در شرق دریای خزر بوده است.

این واقعه را ۵۲۹ قبل از میلاد می دانند.»
(به نقل از کتاب ایران باستان یا ایران قدیم. حسن پیرنیا. ج ۱ ص ۴۴۶. نشر دنیای کتاب. چاپ دوم ۱۳۶۲)
در روایت مورخ دیگر یونانی بنام کتزیاس، کوروش در جنگ با "دربیک" که یکی از اقوام سکایی نزدیک دریاچه آرال به هلاکت رسیده است، اشاره می شود.

مورخ مشهور کلدانی بـُورس، کوروش در جنگ با داخ ها (دهه ها) قومی در مجاورت گرگان کشته شد. از گرگان به طرف شمال ابتدا به دهه، سپس دربیک ها و بالاخره در خیوه به ماساگت ها می رسند. (داهه، اینک دهستان نامیده می شود و داخه ها تیره ای از تورکمن بنام داز معروف است. آگ)