روز دانشجو در تقویم آذربایجان نه شانزدهم آذر بلکه نوزدهم اردیبهشت (سال1374 )است. در آن روز
دانشجویان دانشگاه تبریز و به دنبال آن دانشجویان دانشگاه اورمیه اعتراض باشکوهی را برعلیه نظرسنجی موهنی که صدا و سیما در برخی خیابانهای تهران انجام داده بود برگزار کردند.
لازم به ذکرنیست که پایان جنگ ایران و عراق منجر به گشایش فضای سیاسی برخی دانشگاهها شد و فروپاشی شوروی و استقلال آذربایجان از سوی دیگر خیزش دوباره‌ای برای حرکت ملی آذربایجان به ارمغان آورد. در فضای بسته‌ای که نشر هرگونه نشریه یا برگزاری کنگره عملا امکان پذیر نبود دانشگاهها به کانون اصلی حرکت ملی آذربایجان تبدیل شدند. دانشجوی ترک بر علیه همه تحقیرها و تبعیضها اعتراض کرد، شاعران دانشجو در شبهای شعری که در دانشگاههای مختلف برگزار می گردید از فراز قرنها، تجسد کوراوغلو در آمفی تئاترهای دانشگاهها شدند. منظومه حیدر بابا، افسانه
دانشجویان دانشگاه تبریز و به دنبال آن دانشجویان دانشگاه اورمیه اعتراض باشکوهی را برعلیه نظرسنجی موهنی که صدا و سیما در برخی خیابانهای تهران انجام داده بود برگزار کردند.
لازم به ذکرنیست که پایان جنگ ایران و عراق منجر به گشایش فضای سیاسی برخی دانشگاهها شد و فروپاشی شوروی و استقلال آذربایجان از سوی دیگر خیزش دوباره‌ای برای حرکت ملی آذربایجان به ارمغان آورد. در فضای بسته‌ای که نشر هرگونه نشریه یا برگزاری کنگره عملا امکان پذیر نبود دانشگاهها به کانون اصلی حرکت ملی آذربایجان تبدیل شدند. دانشجوی ترک بر علیه همه تحقیرها و تبعیضها اعتراض کرد، شاعران دانشجو در شبهای شعری که در دانشگاههای مختلف برگزار می گردید از فراز قرنها، تجسد کوراوغلو در آمفی تئاترهای دانشگاهها شدند. منظومه حیدر بابا، افسانه کوراوغلو و کتاب دده قورقود در کنار دیوان اشعار شعرای بزرگ روح آنها را نوازش داد. با این وجود هنوز فعالیتها در حد جلسات محدود خوابگاهی و مراسم شعر خوانی بود. تا اینکه روز نوزدهم اردیبهشت فرارسید و دانشگاههای تبریز و اورمیه به سان آتشفشانهای خفته ای سرباز کردند. تجمع اعتراضی آن روز روحیه بخش همه فعالان تا پایان آن سال بود و باعث شد حرکت ملی عزم خود را برای امتحان دادن در عرصهی دیگر یرا جزم کند
هیجدهم اسفند1374 و به تبع آن 31 فروردین1375 انعکاس سرزندگی یک ملت بود، همه منتظر بودند تا ببینند آیا اجازه خواهند داد تا دکتر محمود علی چهرگانی نمایندگی ملت آذربایجان را بر دوش کشد... به ایشان اجازه ورود به مجلس ایران را ندادند.
بدلیل ضرباتی که پس از این واقعه بر دانشگاهها (بخصوص دانشگاه تبریز) وارد شد دانشگاههای آذربایجان چهار سال سخت و توام با سکون و سکوت را تجربه کردند. علاوه بر آن سالهای 77و78 سالهای جبران ناپذیری برای آذربایجان بود. در این سالها اندیشمندان بزرگی همچون پروفسور زهتابی، پروفسور نطقی، علی تبریزلی ، معصومه ستاری (دخترستارخان)، پروفسور حمید محمدزاده و دکتر حکیمه بلوری و برخی چهره‌های تاثیرگذار دیگر درگذشتند ولی این مهم به مانند تلنگری باعث رشد نویسندگان زیادی در بین شاگردان آنان شد. اولین نشریه آزربایجانی دانشگاهی نشریه "دان اولدوزو" از دانشگاه محقق اردبیلی بود. نشریه دوم که تنها یک شماره فرصت چاپ یافت نشریه "گونش" از دانشگاه ارومیه بود که در فروردین 78 به چاپ رسید متعاقب نشریه گونش نشریه "باخیش" نیز در مهر ماه 78 به چاپ رسید ولی نشریه "چیچک" علوم پزشکی تهران تجربه موفقی از حیث گستردگی توزیع و تیتراژ بود. در زمان اندکی دانشجویان ترک در همه دانشگاهها اقدام به چاپ نشریه نمود بطوریکه در اولین فستیوال نشریات دانشجویان آزربایجانی در مورخه7/3/80 در دانشگاه خواجه نصیر تهران بیش از سی نشریه حضور داشتند.
-------
@ibrahimsavalan