جامعه خودگردان فقط در دنیای

قانون ضعیف در طبيعت پایمال است در جامعه انسانی هم صادق است. ساختار بیولوژیک انسان هم محصول طبيعت است و راز بقا در ژنتیک انواع خودخواهی، زیاده خواهی، برتری طلبی، سودجویی، انباشتن، ووو را نهادينه کرده است.
با آموزش و پرورش و مساعد کردن شرایط محیطی و غيره میتوان شدت این خصوصیات را تعديل کرد ولی نميتوان از بین برد. تجاوز جنسی به کودکان توسط کشیشها نمونه بارز این بحث است. این خصوصیات به محض فرصت فعال میشوند. مارکسیسم به این مقوله کم بها داده است.
اگر این بحث را به دنیای سیاست ارتباط بدهیم نتیجه همان میشود که ائلیار در مورد سیاستکاران نوشته ولی راه حل ائلیار تفننی است و فقط میتواند در یک روستا با چند تا ریش سفيد عملی گردد.
دنیای امروز بسیار پیچیده است و گرداندن و اداره امور بسیار تخصصی. در آمد شرکتهای غول پیکر تکنولوژی از بودجه بسیاری کشورها بالاتر است. اینها تندتر از قانون گذاران حرکت میکنند. حتی کشورهای پيشرفته غربی از دست اینها درمانده اند. گوگل، آمازون، فیسبوک ووو ازمالیات دادن سرباز میزنند. در چنین شرایطی دولتمداری امری تخصصی میشود. کلبعلی آشپز نمیتواند صبح کله
پاچه بار بزند و بعد از ظهر در وزارت تجارت با اپل مذاکره کند.
بنابراین چاره ای جز انتخاب نمایندگان کاردان برای امور دولتی به شکلی که در غرب عمل میشود نیست. تنها راه کنترلی که جامعه دارد ایجاد سازمانهای دیده بان مردمی است تا بر کار سیاستکاران نظارت کند. تازه این هم کاری تخصصی است.
چاره ای غیر از این برای بشريت موجود فعلا نیست. کشورهای اسکاندیناوی بهتر از بقیه این سيستم را عملی کرده اند ولی سيستم کاملی وجود ندارد. چرچیل گفت دمکراسی غربی بدترين نوع حکومت است بجز انواع دیگر حکومتها که از آن هم بدتراند!
مثلا در شوروی سابق یا چین الان یا روسیه نمایندگان سیاسی منتخب یکشبه برابرتر میشوند و چون سازمانهای دیده بان غیر دولتي وجود ندارد فساد سر به فلک زده است.