« شاهزاده ، از حق آزادي بيان

در « آزمایشگاه یک قرنی جامعه» عناصر « شاه و شیخ» را آزمایش کردیم که « سعادت عمومی» به دست آید، حاصل نشد.
اما این « حاصل نشدن» را هنوز دقیق تشخیص نمی دهیم. و در آرزوی زنده شدن « مرده در گورستانیم»!
اینکه: یکهو اسکلت « شاه و شیخ» در گورستان، توی تاریکی شب، زنده شوند، چه بر سر رهگذران گورستان میاید، قصه ای ست که در پایین میاید.

شاه و شیخ را آزمایش کردیم، نتیجه خوبی حاصل نشد، اکنون چنین پیداست که میخواهند عنصر« جمهور» را در آزمایشگاه جامعه امتحان کنند. شاید نتیجه اش مثبت باشد.

اما قصه گورستان: گفته میشود:« بین خیزشِ ناگهانی اسکلت حاکم و کاهن، و رهگذران گورستان، در تاریکی شب، قانونی وجود دارد که گوید: اسکلتهای حاکم و کاهن، که برخیزند، زندگان بگور می شوند»!
خیزش ناگهانی اسکلت خمینی ، در تاریکی گورستان ، بعد از هزار و چهارصد سال، نیز، این اصل را با «مرگهای بیشمار» تأیید کرد.
حالا اسکلتی که بعد از دو هزار و پانصد سال به ناگهان از گور برخیزد ، نمی دانم چه تعداد از زندگان را به گور می فرستد.

**
جامعه ایکه « اداره امور خود» ( سرنوشت اش ) را به دست یک فرد، یک حزب، یک طبقه، و یا چند حزب ، می سپارد، نشان میدهد « صغیر است و لیاقت اداره امور خودش» را ندارد؛ نمی تواند « خود گردان» باشد. چنین جامعه ای با دست خود سرکوبی خویش را فراهم میکند. و نمی تواند آزاد باشد. «سلطه پذیری و بیگانگی با سعادت خویش»، سرنوشت تلخ چنین جامعه ایست. «جامعهِ صغیر» همیشه میتواند، به اشکالِ مختلفِ «بردگیِ نوین»، خوش آمد گوید.