Skip to main content

* جمله:

* جمله:
آ. ائلیار

* جمله:
šag4-ge guru7-ĝa2 an-ta ga-ab-gi4
.Qəlbim istədiyi yerə getməliyəm
.Qəlbim istədiyi yerə getməyimə icazə verin
Let me go down to wherever my heart desires
بگذار به جایی که قلبم اجازه میدهد بروم.
.Könül qoy gedim aşağı, o yuxarıda, önümdəki, süt dənizin qıylanım

.(šà(-ge)...guru7: all that one wants ('heart, stomach' ( + 'to the') + 'a large silo
همه چیز، هایی که آدم میخواهد( دل میخواهد)؛ قلب، معده + به طرف جایگاه بزرگ.
.anta [UPPER] wr. an-ta "upper"
.(gaba-gi4: opponent; opposition ('rival' + 'to besiege

gir…gen» : get´mək/gir´mək» * سومری
در واقع ge کوتاه gen است. gen همان gin در کلمه ی gir-gin می باشد. gedən . girən.
girib-gedən یعنی gir-gin . با gir…gen » سومری، هم پدیده و هم معنی و هم املاء و هم آوا ست. و برابر.
--
* Deimel, A. „Sumerische …“ , s. 52

برای اینکه به « نگاه حسی سومری، و بیان روحی آن، توسط کلمات، نزدیک شویم» لازم است از ترجمه انگلیسی و معادلهای آن فاصله گیریم. یعنی آنها را کنار بگذاریم. اگر این « تز»، که زبان ترکی با زبان سومری «پیوند دارد»، و میتواند از «طریق خود» به « ایده و حس و بیان کلمات» و جملات سومری نزدیک شود، و « درک حداقلی و نسبی» و در حد معین « درستی» از آنها بدهد، لازم است، در عمل این متد مشکل گشایی خود را نشان دهد.
آیا متد نامبرده میتواند در گشودن راز جمله پایین ما را یاری کند؟
šag4-ge guru7-ĝa2 an-ta ga-ab-gi4
این جمله سومری را با کلمات ترکی، که در « معنی و صدا»، با آن نزدیک یا یکی هستند، میتوان بمانند جمله پایین نوشت. هر چند که « صدا و کلمات کنونی» معنی امروزی دارند، اما می توانند یاری کنند به معنی قدیم سومری نزدیک شویم:
.şaq-get, görü-nə, on ta(n), qabağı
این جمله را داشته باشیم ، که بعداً به آن بر می گردیم.
šag4 سومری، یعنی قلب. منظور، هم قلب، عضوی از بدن ürək، هم قلب به معنی دل یا در ترکی könül و göyül ، دنیای روحی درون انسان. به اصطلاح « قلب و دل روحی» . در سومری اسامی مرکب زیادی با šag4 وجود دارد که مانند نظایر آن در ترکی به « دل درونی انسان» مربوط میشوند. رجوع به فرهنگ ePSD.
در جمله سومری بالا šag4 به دل روحی اشاره دارد.

در ترکی واژه « şaq یا şəx » داریم که در فارسی هم به عنوان « شق» ، به معنی « راست»، مخالف با کج یا شکسته استعمال میشود. آدم شق و رق؛ اتو کشیده شده.
یا در ترکی şəx dur, şəx get, şəx ol , و غیره داریم که به همان معنی « راست» بودنِ « فرم» و «محتوای ، درونِ»، چیز یا شخص است.
!Şəx ol, sınma یعنی چه؟ یعنی دل قوی دار. şəx یا şəq یا şaqq "راست" اینجا به معنی « راست بودن درون، قلب، دل روحی» ست. šag4 سومری به معنی « قلب و دل» ، مفهوم « وسط، کمر، میانه» را نیز میرساند. قلب در درون انسان نقطه مرکزی حیات محسوب میشود. şaq یا şaqq یا şəx ترکی به همین معانی نیز استعمال میشود: havanın şaqqı sindi یعنی « قلب و دل و کمر هوای سرد» شکست. منظور « سردی هوای یخبندان شکست». کاهش یافت. « راست ایستادگی هوا شکست». دل و مقاومت هوا شکست.

šag4-ge ی سومری را میتوان به معنی «دل روحی خود» با این عبارت ترکی گفت: « (şəx -ge(t»
ge مخفف get
şaq-ge یا şaq get یعنی şaq gələn, şaq gedən, şaq olan
به اصطلاح روزمره ی امروزی« şəx get »
اکنون šag4 سومری را در ترکی به معنی قلب، عضوی از بدن، استعمال نمی کنیم ولی معنی « قوت قلب و راستی قامت» را با کلمه şəx که شکل کمی تغییر یافته آن است میرسانیم.

guru7 سومری را به شکل gor یا goru داریم. معنی « جایگاه پایین» را دارد. اما مفهوم امروزی معنی« گور» یا قبر میدهد. که باز به معنی جایگاه پایین است. در سومری معنی اولیه آن که همان « جایگاه پایین یا در ترکی aşağı yer باشد ، حفظ شده است. در اصطلاح gora get به گور برو ، یا goru çatlasın قبراش ترک بردارد، کلمه gor را حفظ شده است. همانطور که گفتیم در زبان سومری به معنی « جایگاه پایین یا در ترکی aşağı yer استعمال شده است.

guru7-ĝa2 سومری ، تلفظ اش goru-na ست. یعنی به سوی پایین. و an-ta اینجا تا بالا، معنی میدهد. an-ta اکنون تبدیل شده به ona tək , ona dək , ona can , که an-a tək , an tək و همه این تغییرات نیز قانمند و مجاز و طبیعی ست.
gi4 قبلاً گفته ایم همان qıy-lanmaq یا اطراف را گشت زدن و بر گشتن معنی میدهد. اکنون در مورد پرندگان استعمال میکنیم. مجازی در مورد انسان هم میشود به کار برد.
ga شیر خوردنی و ab به معنی دریا ست. کلمه ga را به صورت جمع یعنی ga-ga داریم ( خوردنی کودک، البته امروز غیر از شیر). ab مخصوص خود زبان سومری ست.
ادامه دارد