جملات:
آ. ائلیار
جملات:
1
Eridug.a e gu.a bi.n.du*
At Eridug, he built the house by the riverbank
O Eridug.da, ev.i, gu.ru.da bi.na.qoy.du
O Eridug.da, çay qırağın.da ev tikdi
gu سومری کنار آب، ساحل
guاینجا،برابر qıraq , çay qırağı, guru yer , qu.ru
n. اشاره دارد به سوم شخص مفرد (او)
bi. وندی ست که نشان میدهد «عملکرد» انجام یافته. اینجا برابر ol ترکی.
du ساختن
*
2
Enlil.e ud.e gu ba.n.de*
.Enlil spoke to the storm
Enlil ud da gu la.n.dı
Enlil ud da de.di
انلیل آذرخش را گفت.
gu...deدر سومریsəs verib danışmaq
gu, gu.laq صدا، ابزار صدا : میتوان نوشت:gu-lan-dı یعنی səs-lən-di, danışdı
ol = bi : ba
n. اشاره به فاعل سوم شخص مفرد
e. در Enlil.e «علامت مسندی یا حالت خبری»در رابطه با فاعل.«حالت فاعلیت» انلیل تأکید دارد.
توضیح بیشتر در پایین.
ud سومری:یعنی ildırım, şümşək , şiməşək
*منبع:
Sumerisch / Grammatik Wikibooks
https://en.wikibooks.org/wiki/Sumerian/Grammar
3
lugal-e bad i-n-sig *
.Der König (lugal) riss (i-n-sig) die Mauer (bad) nieder
lugal bənd-(in) sıxdı
lugal bənd-(i) yıxdı
لوگال دیوار را خراب کرد.
i-n-sig :در سومری: خراب کردن. sig کلمه ای ست نزدیک و تقریباً هم مفهوم با sıxmaq یا yıxmaq
bəndi sıxmaq برابرِ خراب کردن دیوار .که اکنون yıxdı گفته میشود.
bənd :bəd : bad سد، دیوار
n- اشاره به سوم شخص مفرد lugal
i- صدایی ست که به خاطر وجود حروف بی صدای قبل و بعد از خودش پدید آمده. اصطلاحاً
/ prothetischer Vokal /ì گفته میشود.
e- در lugal ،وند فاعلی ست. بیانگر حالت« ergative »در جمله .کاراکتر فاعلیت لوگال را برجسته میکند.
.e ergative denotes the agent-
در جاهای دیگر « نزدیگی» را نشان میدهد:
.e directive denotes nearness-
*منبع:
SUMERISCH : Ernst Kausen
4
کلمات:
---Meşə بیشه
guruʾuš [TREE-TRUNK] wr. ĝešguru5-uš "tree-trunk" Akk. kisittu کُنده ی درخت:
kötük , ağac kötükü . gürü kötük. در سومری guruʾuš
zirdum [OLIVE] wr. ĝešzi2-ir-dum "olive" Akk. serdu زیتون
zirdum [TREE] wr. ĝešzi-ir-dum "a tree" درخت
درخت :
eš [TREE] wr. ĝešešx(LAM); ĝešeš22 "a tree; a terebinth; almond (tree)" Akk. lammu; lupānu
ĝeš [TREE] wr. ĝeš; mu; u5 "tree; wood; a description of animals" Akk. işu
.še terminative denotes motion going toward- (تا، برای، سوی)
در سومری « سوی درخت» گفته میشود: ĝeš -še . تلفظ ĝ هم n است.با تبدیل شدن n به m که مجاز و قانمند است کلمه ی meş-şe یا meşə در ترکی پدید میاید. اکنون این واژه را برای بیشه استعمال نمیکنیم. کلمه tir به معنی چوب را در«dam tiri »، تیر بام، هنگام ساختن خانه به کار می بریم.
کلمات tir و meşə هر دو پیوند با زبان سومری دارند و به ریشه این دو زبان مربوط میشوند.
tir [FOREST] wr. tir; ĝeštir "mud; forest, wood" Akk. luhummû; qištu
tir [FORESTER] wr. lu2tir; tir "forester
منبع ePSD
---
5
i-mək و i-men
فعل i-mək تنها فعل بیقاعده ی زبان ماست.که به عنوان فعل کمکی و فعل اسمی، عرصه استعمال وسیعی دارد. آن به صورت مستقل فاقد معنی ست .حالت مصدری اش (i-mək )نیز در کلام کاربرد ندارد. در«زمان حال» تنها به صورت«وند یا پیوند» به آخر کلمات افزوده شده بیانگر زمان حال میشود.
صرف فعل « i» یا i-mək « استن و بودن» در سومری و ترکی:
i.men I am 1st sg
i.men you(sg) are 2nd sg
i.me.am he/she/it is 3rd sg
i.menden we are 1st pl
i.menzen you(pl) are 2nd pl
i.meš they are 3rd pl
ترکی:
i.əm I am 1st sg
i.sən you(sg) are 2nd sg
i.dir he/she/it is 3rd sg
i.yik we are 1st pl
i.siniz you(pl) are 2nd pl
i.dirlər they are 3rd pl
---
i.meš they are 3rd pl سومری
را در حالت ماضی نقلی،به همان شکل سومری استعمال میکنیم:
onlar i-miş آنها بودند.
ضمایر شخصی مفرد سومری:
1Sp me, ĝá-e (older ĝe26) I
2p za-e (older zé) you
3p e-ne (older a-ne) he, she
ترکی:
mən من
sən تو
(o , (ol , an او
--ضمایر مفرد و جمع شخصی سومری،به عبارت دیگر:تلفظ nu ) ĝu )
(1st sg. ĝu10(MU
2nd sg. -zu
3rd sg. person (-a)-ni
3rd sg. non-person -bi
1st pl. -me
2nd pl. -zu-ne-ne
3rd pl. (-a)-ne-ne
ضمایر شخصی جمع ترکی
biz ما
siz شما
olar) onlar ) ایشان
منبع:
SumerianGrammar HD
DIETZ OTTO EDZARD
p.30
INTRODUCTION TO SUMERIAN GRAMMAR
p.31
en.wikibooks.org/wiki/Sumerian/Grammar
*منبع:
Sumerisch / Grammatik Wikibooks
https://en.wikibooks.org/wiki/Sumerian/Grammar
3
lugal-e bad i-n-sig *
.Der König (lugal) riss (i-n-sig) die Mauer (bad) nieder
lugal bənd-(in) sıxdı
lugal bənd-(i) yıxdı
لوگال دیوار را خراب کرد.
i-n-sig :در سومری: خراب کردن. sig کلمه ای ست نزدیک و تقریباً هم مفهوم با sıxmaq یا yıxmaq
bəndi sıxmaq برابرِ خراب کردن دیوار .که اکنون yıxdı گفته میشود.
bənd :bəd : bad سد، دیوار
n- اشاره به سوم شخص مفرد lugal
i- صدایی ست که به خاطر وجود حروف بی صدای قبل و بعد از خودش پدید آمده. اصطلاحاً
/ prothetischer Vokal /ì گفته میشود.
e- در lugal ،وند فاعلی ست. بیانگر حالت« ergative »در جمله .کاراکتر فاعلیت لوگال را برجسته میکند.
.e ergative denotes the agent-
در جاهای دیگر « نزدیگی» را نشان میدهد:
.e directive denotes nearness-
*منبع:
SUMERISCH : Ernst Kausen
4
کلمات:
---Meşə بیشه
guruʾuš [TREE-TRUNK] wr. ĝešguru5-uš "tree-trunk" Akk. kisittu کُنده ی درخت:
kötük , ağac kötükü . gürü kötük. در سومری guruʾuš
zirdum [OLIVE] wr. ĝešzi2-ir-dum "olive" Akk. serdu زیتون
zirdum [TREE] wr. ĝešzi-ir-dum "a tree" درخت
درخت :
eš [TREE] wr. ĝešešx(LAM); ĝešeš22 "a tree; a terebinth; almond (tree)" Akk. lammu; lupānu
ĝeš [TREE] wr. ĝeš; mu; u5 "tree; wood; a description of animals" Akk. işu
.še terminative denotes motion going toward- (تا، برای، سوی)
در سومری « سوی درخت» گفته میشود: ĝeš -še . تلفظ ĝ هم n است.با تبدیل شدن n به m که مجاز و قانمند است کلمه ی meş-şe یا meşə در ترکی پدید میاید. اکنون این واژه را برای بیشه استعمال نمیکنیم. کلمه tir به معنی چوب را در«dam tiri »، تیر بام، هنگام ساختن خانه به کار می بریم.
کلمات tir و meşə هر دو پیوند با زبان سومری دارند و به ریشه این دو زبان مربوط میشوند.
tir [FOREST] wr. tir; ĝeštir "mud; forest, wood" Akk. luhummû; qištu
tir [FORESTER] wr. lu2tir; tir "forester
منبع ePSD
---
5
i-mək و i-men
فعل i-mək تنها فعل بیقاعده ی زبان ماست.که به عنوان فعل کمکی و فعل اسمی، عرصه استعمال وسیعی دارد. آن به صورت مستقل فاقد معنی ست .حالت مصدری اش (i-mək )نیز در کلام کاربرد ندارد. در«زمان حال» تنها به صورت«وند یا پیوند» به آخر کلمات افزوده شده بیانگر زمان حال میشود.
صرف فعل « i» یا i-mək « استن و بودن» در سومری و ترکی:
i.men I am 1st sg
i.men you(sg) are 2nd sg
i.me.am he/she/it is 3rd sg
i.menden we are 1st pl
i.menzen you(pl) are 2nd pl
i.meš they are 3rd pl
ترکی:
i.əm I am 1st sg
i.sən you(sg) are 2nd sg
i.dir he/she/it is 3rd sg
i.yik we are 1st pl
i.siniz you(pl) are 2nd pl
i.dirlər they are 3rd pl
---
i.meš they are 3rd pl سومری
را در حالت ماضی نقلی،به همان شکل سومری استعمال میکنیم:
onlar i-miş آنها بودند.
ضمایر شخصی مفرد سومری:
1Sp me, ĝá-e (older ĝe26) I
2p za-e (older zé) you
3p e-ne (older a-ne) he, she
ترکی:
mən من
sən تو
(o , (ol , an او
--ضمایر مفرد و جمع شخصی سومری،به عبارت دیگر:تلفظ nu ) ĝu )
(1st sg. ĝu10(MU
2nd sg. -zu
3rd sg. person (-a)-ni
3rd sg. non-person -bi
1st pl. -me
2nd pl. -zu-ne-ne
3rd pl. (-a)-ne-ne
ضمایر شخصی جمع ترکی
biz ما
siz شما
olar) onlar ) ایشان
منبع:
SumerianGrammar HD
DIETZ OTTO EDZARD
p.30
INTRODUCTION TO SUMERIAN GRAMMAR
p.31
en.wikibooks.org/wiki/Sumerian/Grammar