قرهباغلیلار
سازاخ
قرهباغلیلار
کوی قرهباغلیلار (قره‌باغی‌ها) در تبریز یکی از معروف‌ترین کوی‌ها می‌باشد که در خیابان «منصور» (شهید بهشتی کنونی) واقع شده است. به طوری که از نام این محله پیداست، محل سکونت چندین خانواده
پرجمعیت و معروفی می‌باشد که اجداد آن‌ها از «قره‌باغ» قفقاز (جمهوری آذربایجان) پس از شکست ارتش ایران از ارتش روسیه و امضای عهدنامه ترکمانچای در سال ۱۸۲۸ میلادی به تبریز کوچ کرده و در منطقه فعلی خیابان منصور بین کوی «گۆمۆش قیه»، «میرزا رضا دالانی» و «بالاحامام» ساکن شدند. گویند این قسمت از تبریز، باغ بزرگی بود که جمعیت چندانی نداشت و با استقرار خانواده قره‌باغی‌ها، این محله به نام خانواده مزبور نامگذاری و معروف شد.
درمورد مهاجرت قره‌باغی‌ها به تبریز، ارتشبد «عباس قره‌باغی» آخرین رئیس ستاد کل ارتش شاه مخلوع در خاطرات خود می‌نویسد:
«اجداد ما در حدود ۱۷۵ سال پیش از قره‌باغ آذربایجان به تبریز کوچ کردند. ایشان به علت عشق و علاقه به وطن، بعد از جنگ ایران و روس در سال ۱۲۰۷ شمسی شکست ایرانیان و اشغال قفقاز توسط روس‌ها از قره‌باغ به آذربایجان ایران کوچ کرده، در تبریز و در کوچه‌ای که به نام قرهباغلیلار معروف است سکنی گزیدند.»
از اقوام و دودمان ارتشبد قره باغی که ۱۷۵ سال پیش به تبریز آمده و در این کوی ساکن شدند می‌توان از حاج کریم، حاج اسکندر، حاج محرم و حاج علی‌اصغر قره‌باغی نام برد که همگی صاحب ثروت و مکنت و قدرت شده و در تبریز این کوی و محله را به وجود آوردند. خانواده قره‌باغی برای اینکه درمیان مردم پایگاه مطمئن و عبادتگاهی داشته باشند مسجد آبرومند بزرگی به نام مسجد «قرهباغلیلار» ساختند که امروزه از مساجد معروف تبریز می‌باشد و در کنار آن گرمابه‌ای به نام «خان حامامی» احداث نمودند تا یک محله اعیان‌نشین جلوه کند.
بخش شمالی محله قرهباغلیلار، «میرزا رضا دالانی»است که وی شخص قدرتمند و صاحب نفودی بود و از ملاکین و اعیان شهر تبریز محسوب می‌شد و به امور دینی و مذهبی و رتق و فتق امور نیز می‌پرداخت. در شرق کوی قرهباغلیلار کوی «گۆمۆش قیه» است که بعدا خیابان مه‌پیکر نامگذاری کردند و اکنون به نام دانشجوی شهید غلامی نامگذاری شده است. در وسط راه این کوی، مسجد «آدی گؤزل» قرار دارد که به کوی بالا حمام و کوی سالار منتهی می‌شود.
درمورد مهاجرت قره‌باغی‌ها به تبریز، ارتشبد «عباس قره‌باغی» آخرین رئیس ستاد کل ارتش شاه مخلوع در خاطرات خود می‌نویسد:
«اجداد ما در حدود ۱۷۵ سال پیش از قره‌باغ آذربایجان به تبریز کوچ کردند. ایشان به علت عشق و علاقه به وطن، بعد از جنگ ایران و روس در سال ۱۲۰۷ شمسی شکست ایرانیان و اشغال قفقاز توسط روس‌ها از قره‌باغ به آذربایجان ایران کوچ کرده، در تبریز و در کوچه‌ای که به نام قرهباغلیلار معروف است سکنی گزیدند.»
از اقوام و دودمان ارتشبد قره باغی که ۱۷۵ سال پیش به تبریز آمده و در این کوی ساکن شدند می‌توان از حاج کریم، حاج اسکندر، حاج محرم و حاج علی‌اصغر قره‌باغی نام برد که همگی صاحب ثروت و مکنت و قدرت شده و در تبریز این کوی و محله را به وجود آوردند. خانواده قره‌باغی برای اینکه درمیان مردم پایگاه مطمئن و عبادتگاهی داشته باشند مسجد آبرومند بزرگی به نام مسجد «قرهباغلیلار» ساختند که امروزه از مساجد معروف تبریز می‌باشد و در کنار آن گرمابه‌ای به نام «خان حامامی» احداث نمودند تا یک محله اعیان‌نشین جلوه کند.
بخش شمالی محله قرهباغلیلار، «میرزا رضا دالانی»است که وی شخص قدرتمند و صاحب نفودی بود و از ملاکین و اعیان شهر تبریز محسوب می‌شد و به امور دینی و مذهبی و رتق و فتق امور نیز می‌پرداخت. در شرق کوی قرهباغلیلار کوی «گۆمۆش قیه» است که بعدا خیابان مه‌پیکر نامگذاری کردند و اکنون به نام دانشجوی شهید غلامی نامگذاری شده است. در وسط راه این کوی، مسجد «آدی گؤزل» قرار دارد که به کوی بالا حمام و کوی سالار منتهی می‌شود.