Skip to main content

سالام اليكيم

سالام اليكيم
Anonymous

سالام اليكيم
«چنلی‌بئلده ائیواز قالیب»
نام سخنگوی وزارت دفاع آذربایجان؛ آنار
ائیوازوف و نوع نگارش این نام در مدیای فارسی خاطره‌ی کهنه‌ای را برایم زنده کرد. زن و مردی قره‌داغی که فرزندی نداشتند سال

که فرزندی نداشتند سال‌ها بعد صاحب پسری شدند و نامش را ائیواز گذاشتند. پیرزن همیشه نام پسرش را با افتخار و غرور بر زبان آورده و او را اومودوم و ائیوازیم (امیدم و ائیوازم) صدا می‌کرد. این همه افتخارِ پیرزن به ائیواز برایم مجهول بود تا با شخصیت ائیواز در داستان کوراوغلو آشنا شدم.

ائیواز جوانی از ایل ترکمن بود و کوراوغلوی سالخورده که فرزندی نداشت او را بخاطر شایستگی‌اش به فرزندخواندگی پذیرفت و از آن پس همه مشکلات چنلی‌بئل به دستان ائیواز گشوده می‌شد. کوراوغلو که زیاد به سفر می‌رفت وقتی با اعتراض دیگران در مورد رها کردن چنلی‌بئل و رفتن به سفرهای دور و دراز مواجه می‌شد با لحنی آکنده از اطمینان می‌گفت که «چنلی‌بئلده ائیوار قالیب» یعنی ائیواز هست و جای نگرانی نیست. ائیواز چشم و چراغ ایل اوغوز و امید خلق بود.

اما ائیواز پیرزن قره‌داغی راه دیگری رفت. او از نامش شرم داشت و بعدها نامش را به علیرضا تغییر داد. آیواز نامی برای پسران و به معنی «زیبا روی چون ماه» است که بصورت‌های ائیواز، ائیوَز و اَوَز نیز تلفظ شده است. این نام از طرف دستگاه فارسی‌ساز ایران تحریف شده و بصورت عیوض و عوض درآمده و این تحریف تا جایی رسیده که برخی نویسندگان داستان‌های آشیقی آذربایجان نیز، نام ائیواز کوراوغلو را نیز عیوض می‌نویسند و همین روال در نحوه نگارش نام آنار ائیوازوف خود را نشان می‌دهد.

طبعا وقتی نامی چون آیواز با آن مفهوم و سابقه تاریخی چنین تحریف شود باعث شرم خانواده‌ها می‌شود که فرزندشان را آیواز نام نهند و فردا در کوچه و مدرسه عوض و عوضی صدایش کنند و این نام در شرف مرگ قرار می‌گیرد در حالیکه قرار بود ائیواز امید آینده و روزهای بعد از کوراوغلوی ما باشد.
——————
@ibrahimsavalan