توافق احتمالی با ایران، جایگزین قطعنامه‌های شورای امنیت می‌شود

آقای بلیکس به محمد قوام، گزارشگر سایت بی‌بی‌سی فارسی گفت که تصور می کند در نهایت هیچ یک از کشورهای گروه ۱+۵ مخالفتی موثر با غنی سازی اوارنیوم تا خلوص ۵ درصد توسط ایران نداشته باشند.

شش قطعنامه تحریمی شورای امنیت سازمان ملل متحد که تحریم های آمریکا و اتحادیه اروپا هم بر مبنای آن تصویب شده، ایران را ملزم به توقف غنی سازی اورانیوم کرده و با تصویب رشته ای از تحریم های بین المللی وضعیت اقتصادی دشواری در این کشور به وجود آورده است.

آقای بلیکس ۸۵ ساله از نامدارترین متخصصان حقوق بین الملل در جهان است و پس از دوره مدیرکلی ۱۶ ساله اش، رئیس بازرسان تسلیحاتی سازمان ملل در عراق بوده است. جانشین آقای بلیکس در آژانس، محمد البرداعی بود.

ایران حدود ۱۰ سال پیش و در اواخر دوره ریاست جمهوری محمد خاتمی نزدیک به دوسال برخی از فعالیت های خود را در غنی سازی اورانیوم با هدف اعتماد سازی با غرب با حالت تعلیق درآورد.

مقامات ایران تاکید داشتند که غنی سازی اورانیوم مطابق معاهده منع گسترش سلاح های اتمی، جزو حقوق ایران محسوب می شود و تعلیق با هدف اعتمادسازی اقدامی "داوطلبانه و غیر الزام آور و موقت" خواهد بود.

اما پس از از سرگیری فعالیت غنی سازی اورانیوم در ایران و ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل، این شورا با صدور یک بیانیه و تصویب شش قعطنامه توقف غنی سازی را به یک الزام حقوقی برای ایران بدل کرد.

ایران با رد این قطعنامه های شورای امنیت، غنی سازی اورانیوم را مطابق معاهده منع گسترش سلاح های اتمی حق خود می خواند و بر ادامه آن پافشاری می کرد. خودداری ایران از اجرای این قطعنامه به اعمال رشته ای گسترده از تحریم های بین المللی و یکجانبه (عمدتا توسط آمریکا و اتحادیه اروپا) علیه ایران منجر شد.

اما مدیرکل پیشین آژانس بین المللی انرژی اتمی در پاسخ به این پرسش که حتی در صورت عدم مخالفت موثر اعضای گروه پنج بعلاوه یک با غنی سازی تا ۵ درصد در ایران، تکلیف قطعنامه های شورای امنیت چه می شود، گفته است که اگر تفاهم جدید حاصل شود، این توافق جایگزین قطعنامه ها خواهد شد.

گروه ۱+۵ شامل پنج عضو دائم شورای امنیت (آمریکا، بریتانیا، فرانسه، چین و روسیه) به همراه آلمان است که از صبح سه شنبه به وقت اروپای مرکزی، مذاکرات دو روزه ای را با ایران بر سر پرونده اتمی این کشور آغاز می کنند.

هر دو طرف مذاکرات درباره موفقیت این دور از گفت و گوها ابراز خوشبینی کرده اند و از جمله وزاری خارجه ایران و آمریکا حدود دو هفته پیش در حاشیه دیدار وزیر خارجه ایران با وزاری خارجه گروه ۱+۵ گفت و گو کردند.

جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا، نسبت به حصول توافقی با هدف حل و فصل پرونده اتمی ایران در فاصله چند ماه آینده ابراز خوشبنی کرده است.

آقای بلیکس درباره فضای سیاسی مثبتی که در حال حاضر شکل گرفته گفت: "در گذشته لحن‌های جنجالی سد راه مذاکرات می‌شدند... لحن آشتی‌جویانه که حالا همه طرف‌ها از آن استفاده می‌کنند، ممکن است نشان‌دهنده تمایل واقعی برای خروج از وضعیت خطرناکی باشد که در چند سال اخیر شکل گرفته است. اما تغییر سبک و لحن لزوما به معنای تغییر محتوایی مواضع نیست. باید در عمل دید که چه تغییراتی اتفاق افتاده است."

متن کامل گفت و گوی بی بی سی فارسی با هانس بلیکس، مدیرکل پیشین آژانس بین المللی انرژی اتمی، به زودی منتشر خواهد شد.