تلاش آمریکابرای کاهش اختلافات با ایران

یک مقام وزارت خارجه آمریکا از تلاش برای کاهش اختلاف با ایران سخن گفته و گزارش‌های دیگر حاکی از سفر وزیران خارجه فرانسه و بریتانیا به ژنو و ناخرسندی اسرائیل از نرمش غرب در برابر ایران است.

روز جمعه، ١٧ آبان (٨ نوامبر) و در آستانه آغاز دومین روز از مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه ١+٥ در ژنو، یک مقام وزارت خارجه آمریکا گفت که جان کری، وزیر خارجه، متعهد است برای کم کردن اختلاف بر سر برنامه اتمی جمهوری اسلامی، "آنچه را که می‌تواند انجام دهد."

قرار است آقای کری که برای پیشبرد گفتگوهای صلح اسرائیل و فلسطینیان به منطقه خاورمیانه سفر کرده است، روز جمعه به دعوت کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و سخنگوی گروه ١+٥ به ژنو سفر کند.

همزمان، برخی رسانه‌های خبری گفته‌اند که لورن فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه نیز روز جمعه عازم ژنو می شود و ویلیام هیگ، وزیر خارجه بریتانیا نیز در توئیتر خود گفته است که او نیز به ژنو می‌رود. همچنین، خبری در مورد سفر وزیر امور خارجه آلمان به ژنو منتشر شده است.

آمریکا، فرانسه، بریتانیا، چین و روسیه - پنج عضو دایم شورای امنیت سازمان ملل - همراه با آلمان در گروه ١+٥ عضویت دارند.

حضور کری، فابیوس و هیگ در ژنو می‌تواند باعث افزایش سطح و پیشرفت مذاکرات شود

روز پنجشنبه، نخستین روز از مذاکرات ایران و ١+٥ با حضور محمد جواد ظریف، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، و کاترین اشتون در مقر اروپایی سازمان ملل در ژنو آغاز شد و با شرکت هیات‌های نمایندگی ایران و کشورهای عضو گروه ١+٥، به ریاست معاونان یا مقامات ارشد وزارت خارجه آنها، ادامه یافت.

مذاکرات جاری دومین دور مذاکرات از این نوع طی کمتر از یک ماه است. در دور قبلی مذاکرات ژنو که ماه گذشته برگزار شد، آقای ظریف پیشنهاد جمهوری اسلامی برای حل بحران هسته‌ای کشورس را ارائه داد هر چند محتوای این پیشنهاد فاش نشده است.

در صورت سفر جان کری و وزیران خارجه دیگر کشورهای غربی عضو ١+٥ به ژنو، می‌توان این سفرها را به عنوان تحولی مهم در روند تلاش برای حل اختلاف هسته‌ای چند ساله ایران و قدرت‌های جهانی محسوب کرد.

کوتاه مدتی پس از انتخاب حسن روحانی به ریاست جمهوری ایران، اعلام شد که مسئولیت پیگیری مذاکرات هسته‌ای جمهوری اسلامی از شورای‌عالی امنیت ملی به وزارت خارجه منتقل شده است هر چند تنها در صورتی وزیر خارجه نقش مذاکره کننده را برعهده خواهد گرفت که گفتگوها در سطح وزیران خارجه برگزار شود.

به این ترتیب، این احتمال منتفی نیست که در صورت حضور وزیران خارجه آمریکا و فرانسه در ژنو، تلاش‌هایی در سطوح بالاتر برای پیشبرد مذاکرات صورت گیرد.

تحولات اخیر در مذاکرات هسته‌ای ایران و قدرت‌های جهانی با انتقاد شدید بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر راستگرای اسرائیل مواجه شده است.

آقای نتانیاهو گفته است: "شنیده‌ام ایرانی‌ها در ژنو با رضایت خاطر قدم می‌زنند و باید هم همینطور باشد چون هر چیزی را که می‌خواستند به دست آوردند و چیزی هم از دست ندادند."

در حالیکه نتانیاهو رابطه گرمی با اوباما نداشته، کاهش تنش آمریکا و ایران موقعیت داخلی او را ضعیف‌ می‌کند

بنیامین نتانیاهو از مخالفان جدی برنامه‌های هسته‌ای ایران بوده و جمهوری اسلامی را به تلاش برای تولید تسلیحات اتمی در پوشش برنامه‌های صلح آمیز هسته‌ای متهم کرده است. وی گفته است که از آنجا که رهبران جمهوری اسلامی صراحتا اسرائیل را دشمن تلقی می‌کنند، دستیابی آنان به اسلحه اتمی، موجودیت اسرائیل و صلح جهانی را به مخاطره می‌اندازد.

آقای نتانیاهو در مورد احتمال پیشرفت در مذاکرات ژنو اظهار داشته است که ایرانی‌ها "می‌خواستند از شر چند سال تحریم کمرشکن خلاص شوند، که می‌شوند، و در مقابل چیزی هم نمی‌پردازند زیرا ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم خود را هم کاهش نمی‌دهند." وی افزوده است: "به این ترتیب، آنها به بزرگترین معامله قرن دست یافته‌اند و نصیب جامعه بین‌المللی، معامله‌ای بد، بسیار بد بوده است."

وی گفته که "اسرائیل چنین معامله‌ای را مردود می‌داند، چه محتوای آن علنی شود و چه نشود، و این نظری است که بسیاری از کشورهای منطقه در آن سهیم هستند" و افزوده است که "اسرائیل خود را به چنین توافقی پایبند نمی‌داند و هرآنچه را که لازم بداند برای دفاع از خود و امنیت مردمش صورت خواهد داد."

سخنان بنیامین نتانیاهو در حالی انتشار می‌یابد که هنوز حصول هیچگونه توافق هسته‌ای بین ایران و گروه ١+٥ مورد تایید منابع رسمی قرار نگرفته و حتی محتوای مذاکرات دو طرف نیز تا کنون فاش نشده است.

آقای نتانیاهو در سال‌های اخیر مقابله با آنچه را که تهدید اتمی از سوی ایران می‌خوانده به یکی از عناصر اصلی برنامه‌های سیاسی خود تبدیل کرده و به گفته منتقدان، از آن برای جلب حمایت مردم اسرائیل بهره برداری کرده است.

در عین حال، با وجود اتحاد سنتی آمریکا و اسرائیل، روابط بنیامین نتانیاهو با باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا، به دلیل اختلاف نظر دو طرف بر سر نحوه حل اختلاف اسرائیل و فلسطینیان چندان گرم نبوده است.

به گفته برخی ناظران، در صورت کاهش تنش در روابط ایران و آمریکا و رفع "خطر هسته ای" جمهوری اسلامی، آقای نتانیاهو احتمالا یکی از مهمترین ابزار سیاسی برای جلب حمایت داخلی را از دست خواهد داد و با تضعیف موقعیت سیاسی خود مواجه خواهد شد. به گفته آنان، چنین تحولی در صحنه سیاسی اسرائیل می‌تواند عاملی مثبت برای تلاش دولت آمریکا در راستای حل و فصل بحران خاورمیانه محسوب شود.