فرقه ی دمکرات آذربایجان و حزب

همانطور که لنین به خاطر قرارداد ۱۹۲۱مودت (درباره سهم ۵۰ درصدی ایران و شوروی از دریای مازندران) میرزا کوچک خان را قال گذاشت ، استالین هم به خاطر نفت شمال فرقه ی تجزیه طلب پیشه وری و قاضی محمد را به دست «سرنوشت» سپرد.و دراین فرآیند در سال ۱۳۲۴در حالیکه شرایط تاریخی تکرارتاریخ مشروطیت و تبدیل تبریز به پایگاه انقلاب فراهم شده بود فرقه پیشه وری و قاض محمد با جدا کردن سرنوشت مردم استان آذربایجان و کردستان ازمبارزه طبقاتی سراسری کارگران و دهقانان در میان جنبش مردم دمکراتیک ایران شکاف و خرابکاری بوجود آوردند و پیروی شان ازسیاست شوروی نه تنها مانع انقلاب در ایران شد که حتی شکست پروژه ی خودمختاری راهم رقم زد