موضعگیری سیاسی و کار ادبی:
در ادامه ی موضوع بالا ، خواننده ای «خواهش کرده که به خاطر کار ادبی در سیاست موضع گیری نکنم، که تلاش ادبی ام میسوزد». ایشان از روی دلسوزی این خواهش و پیشنهاد را مطرح کرده اند. سئوال این است که «موضع گیری سیاسی کی کار ادبی را می سوزاند و کی نمی سوزاند؟ یا اینکه آیا موضع گیری همیشه میسوزاند و کی ندارد؟»
موضوع «ارتباط سیاست و ادبیات» از موضوعات پیچیده و مورد بحث معروف بین نویسندگان و اندیشمندان بوده و هست. منهم در برخی مقالاتم به این موضوع پرداخته ام. که خلاصه ی نظرم را اینجا قید میکنم:
-اگر قلمزنی در سیاست وارد نباشد بهتر است موضعگیری نکند. تا زمانی که به موضوع سیاست وارد بشود. نویسندگی ادبی بدون واردن بودن درسیاست ، پایش «لنگ» است. به قول صمد بهرنگی نویسنده لازم است در حد یا بهتر از سیاستمدار، به مسایل سیاسی وارد باشد. اندیشه ی منهم چنین است.
اگر آدم وارد نباشد- به سیاست -میسوزاند. اگر ایده لوژیک تولید اثر کند، بله میسوزاند.
مثال: موضع دولت آبادی به رفسنجانی مثبت بود در مقابل دیگران. این کار به او ضربه زد. دولت آبادی در سیاست پایش لنگ است.درست بود موضعگیری نمی کرد. چون « بد و بدتر» ، هردو بد اند. و موضع ادبیات نشان دادن این بدی ست.یعنی موضع سیاسی با موضع ادبی مطابقت نداشت.این اشکال دولت آبادی بود. ادبیات همیشه در «اعتراض» است در دیکتاتوری و دموکراسی. و در اپوزیسیون قراردارد. چون «بهزیستی مردم» در اپوزیسیون است. یا در مورد موضع او در رابطه با زبانهای غیرفارسی. که «غیر دموکراتیک» است و تنها زبان فارسی را در نظر میگیرد. که خلاف «ذات دموکراتیک ادبیات» است. اینجا هم کار ادبی با موضع سیاسی مطابقت ندارد. اشکال دیگر اوست که به اعتبارش لطمه میزند.
اما ژان پل سارتر در موضوع الجزایر در مقابل سیاست دولت موضع گرفت و مخالف سیاست دولت بود. که چیزی از او را نسوزاند. و برعکس به اعتبار او نیز افزود.
موضع گیری سیاسی اگر با موضع نویسنده در کارادبیش مطابقت داشته باشد او را نمی سوزاند.
و این دقیقا کاری ست که برخی ها کرده اند و مثبت بوده و اساس حرکت من نیز چنین است.
من در کار ادبی عدالت جویانه و انسان دوستانه ، مستقل و غیر ایده لوژیک، حرکت میکنم. در سیاست هم این موضع گیری پیش میرود.
بنا برین سوختنی در کار نبوده و امیدوارم بعدها هم نباشد.