آثار ناظم حکمت در ترکیه ممنوع

مطالعه بیوگرافی ناظم حکمت راد ، شاعر و مبارز ترک ، خواننده را به پرسشهای آشنایی وامیدارد ؛ از جمله اینکه چرا تاکنون غالب آثار او به زبان فارسی ترجمه نشده اند ؟ آیا میتوان اورا یک توده ای ترک دانست ؟ چرا ترکیه به این شاعر جهانوطن پاسپورت نداد و از او سلب ملیت نمود ؟ زندگی پر فراز و نشیب ناظم حکمت مارا بیاد جامعه ، جنبش چپ ، سوسیال دمکراسی ، کمونیسم ، و تاریخ صد ساله اخیر ایران و ترکیه می اندازد .
ناظم حکمت . همچون بیژن جزنی یکی از زندانیان سیاسی مقاوم زندانهای مخوف ترکیه بین سالهای 1950-1938 ، و همچون بزرگ علوی نماینده ادبیات مدرن بخشی از رنجبران جامعه ترکیه بود . وی همچون تقی ارانی و بعضی سوسیالیستهای دیگر آنزمان ، بارها ساختمانهای نرم و گرم مسکو و برلین را ترک نمود تا برای ادامه مبارزه به وطن بازگردد و خطر زندان و شکنجه و اسارت را تجربه کرد ، و همچون خسرو روزبه به سرپیچی از اطاعت کورکورانه در ارتش ضدمردمی کشور خود پرداخت .
ناظم حکمت از 16 سالگی دوره ملوانی وناخدایی را در نیروی دریایی ترکیه دیده بود ولی هیچگاه در ارتش خدمت نکرد . زندگی او میان مبارزه ، زندان ، زنان و عشق گذشت . او بیش از 40 سال مبارزه ادبی فرهنگی سیاسی نمود، بیش از 15 سال را در زندانهای آسیایی ترکیه گذراند ، و بیش از پنج بار با زنان ترک و اروپایی ازدواج نمود .
حزب کمونیست ترکیه از سال 1922 ممنوع گردید و چند رهبر آن بقتل رسیدند . ناظم حکمت بعد از آشنایی با کمونیسم، به شوروی گریخت و در دانشگاه " زحمتکشان خاورمیانه " در مسکو به تحصیل پرداخت . نخستین بار در سال 1928 حین بازگشت به وطن در مرز دستگیر شد . در سال 1938 بار دیگر به اتهام پخش اشعارش میان ملوانان نیروی دریایی ترکیه دستگیر و به 28 سال زندان محکوم گردید که در سال 1951 به دلیل اعتراضات جهانی و اعتصاب غذای وی ، از زندان ازاد گردید و بار دیگر به شوروی گریخت و در آنجا پناهنده سیاسی شد . در شوروی از او به عنوان قهرمان خلقها و زندانهای مرگ آور آسیا ،استقبال گردید ، و به عنوان قدردانی به او اجازه داده شد تا 24 ساعت در کنار جنازه لنین نگهبانی دهد !.
سرانجام آثار او در ترکیه از سال 1972 ممنوع شدند . ناظم حکمت در آخرین لحظات پیش از مرگ برای خود و پسر خردسالش از کشور لهستان تقاضای شهروندی و گذرنامه نمود . بعد از مرگ در سال 1963 میلادی، او را در قبرستان مشاهیر تاریخ، در مسکو به خاک سپردند .
ناظم حکمت راد در غالب آثارش به دفاع از صلح ،عدالت ، پیشرفت اجتماعی ، تحولات انقلابی ، و حقوق انسانی پرداخت . وی در دهه بیست قرن گذشته با مکاتب و جنبش ادبی اکسپرسیونیسم و دادائیسم روس آشنا شد . اشعار وی تحت تاثیر شاعران فوتوریست و سمبولیست روس بودند . او تحت تاثیر مایاکوفسکی موجب نوگرایی در شعر و نمایش نامه نویسی ترکیه شد .
از جمله مجموعه اشعار او - تلگرافهای ترکی ، در تابش نور قلب ام ، سفر بدون بازگشت ، مجموعه اشعار ، هوا مانند سرب سنگین است ، یوسف در سرزمین مصر ، و افکاری پیرامون هراکلیت در مسکو ، هستند . شعر حماسی او کتاب " شیخ بدرالدین ، مبارز و عدالتخواه " است .