آقای طهوری

آقای طهوری
من نمی دانم دانستن این که مردم آذربایجان تا همین چند قرن پیش به ترکی صحبت نمی کردند، چقدر برای مردم آن منطقه مهم است. مردم به طور طبیعی به زبانی که امروز در آنجا رایج است سخن می‌گویند. فردا ممکن است نگویند. شما هی بیایید بگویید این زبان، زبان تحمیلی است. یعنی چه زبان تحمیلی؟ مردم یک منطقه زبانی را به علل گوناگون سیاسی، اقتصادی، اجتماعی به تدریج به زبان محاوره در میان خود تبدیل می کنند. تحمیل زبان یک پدیدۀ مدرن است. در قدیم مردم از روی نیاز زبانی را می پذیرفتند و رفته رفته به آن زبان سخن می گفتند و حتی آن زبان را با زبان پیشین منطقۀ خود در می آمیختند. اگر بحث زبان و رواج آن صرفاً جنبۀ علمی و تاریخی داشته باشد، اشکالی ندارد. ولی از زمانی که جنبۀ سیاسی پیدا می کند، از مسیر درست علمی بیرون می آید و از جاذبۀ آن کاسته می شود. کسروی تحت تأثیر اوضاع آن زمان