در زمان فردوسی آسیای میانه و ختن و کاشغر در غرب چین در اختیار ایرانیانی بود که به زبان ختنی ( از خانواده زبان فارسی ) سخن میگفتند. هارولد والتر بیلی دانشمند انگلیسی این زبان را بررسی کرده و چندین جلد کتاب درباره آن و مردمان ایرانی آن مناطق نوشته است یعنی ترک در زمان فردوسی نه در ایران نه در آسیای میانه و ختن و کاشغر و خوارزم نبوده اند. این ختنیها به احتمال زیاد ترک و توران شاهنامه هستند. با مهاجرت مغول تباران به سمت غرب، ایرانیانِ ختنی و سغدی و سکایی پراکنده شدند. ایرانیان در خراسان بزرگ و ماورالنهر به این تازه واردان ترک یا ترکمان گفتند. مغول تبارانی در اطراف مرو ساکن شدند که کم کم به آنها بطور ویژه ترکمن یا ترکمان می گفتند و اجداد قزلباشان و عثمانیها هستند که با حمله مغول به ترکیه فعلی رفتند. قزلباشان علوی شدند و عثمانی سنی. با هم درگیر شدند و ترکمنهای قزلباش به آذربایجان آمدند و با
اکثر لغت اصلی زبان آذری فعلی و ترکی عثمانی با قدمتی 300 ساله و ترکی استانبولی که قدمتی کمتر از 100 سال دارد از فارسی می باشد
ترک و تبریز و آذربایجان تنها در زبان فارسی معنی دارد.