سلام جناب سازاخ،
چراکه نه، دوست من! ادیان، مذاهب و ایدئولوژی ها بیرون از خواست موافق و یا مخالف ما، آنها وجود عینی دارند و بیش از همه جزو وابستگی های آزادانه شخصی و بخشی از دلبستگی آرمانی اعتقادی مردم و ملت ها هستند؛ که شایسته است این جهان بینی ها و فلسفه های هستی پیوسته توسط ما سکولارها که خود نیز بنحوی وابسته به یکی از این جهان بینی ها هستیم، با رغبت پاس داشته شود و تا ضرورت نیاز بشر بدان ها، آزادی عقیده و وجدان مورد احترام متقابل همه ی ملت ها قراگیرد.
اما جایگاه آنها نمی باید مزاحم اراده فردی حتی یکنفر هم باشد. چه رسد به دخالت در امر زندگی سیاسی ـ اقتصادی ـ اجتماعی جوامع رنگین مرام و مسلک!
پس پاسخ بحق آزادی بی قید و شرطِ عقیده همیشه آری ست، ولی مذهب و ایدئولوژی باید بیرون از اراده سیاسی اقتصادی جوامع باشد و بهمین خاطر جدائی دین از دولت امری اجتناب ناپذیر بوده و هست. با سپاس