همان طور که آقای دکتر یحیایی
آشچی
عنوان مقاله:
انتخابات استانبول آغاز یک پایان
همان طور که آقای دکتر یحیایی اشاره کرده اند، انتخابات مجدد شهرداری استانبول اهمیتی بسیار فراتر از یک انتخابات محلی عادی داشت. این انتخابات از چندین جهت حائز اهمیت بود. اولا که محکی بود بر میزان رشد و بلوغ سیاسی جامعه ترکیه. واقعیت این است که جامعه ترکیه، به خصوص قشر دیندار آن به سبب حمایتهای پی در پی از رجب طیب اردوغان و نهایتا با رای مثبت به تغییرات قانون اساسی و اعطای اختیارات تقریبا نامحدود به او در چند سال گذشته عملا در درس دموکراسی مرتبا رفوزه شده بود. . زمانی برات آلبایراک (داماد اردوغان و وزیر مالیه) گفته بود که اگر اردوغان بگوید قرار است به کره ماه اتوبان بکشیم، رای دهندگان ما این حرف را باور خواهند کرد که نشان از حال و هوا و روحیات طرفداران آک پارتی دارد.
ولی در انتخابات این دوره عوامل زیادی دست به دست هم دادند تا جامعه ترکیه به خصوص در تقریبا تمام شهرهای بزرگ به این نتیجه برسد که با تداوم حکومت آک پارتی آینده خوبی در انتظار کشور نیست. مهمترین فاکتور مسلما عوامل اقتصادی بود. در انتخابات پیشین، گذشته از عده ای که همواره رای ایدوئولوژیک می دهند، بخش بزرگی از رای دهندگان با انگیزه تداوم رونق اقتصادی یا اقلا با انگیزه بدتر نشدن اوضاع به آک پارتی رای می دادند. در دوره فعلی رکود، بیکاری و کوچکتر شدن اقتصاد به حدی رسید که مردم می گفتند به هر کسی رای بدهیم اوضاع از این که هست، بدتر نمی شود. پس فرصت خوبیست که درس خوبی به مفسدین اقتصادی آک پارتی بدهیم. مورد دوم، ذات و طبیعت انتخابات محلیست که چون حداکثر موضوع عوض شدن یک شهردار زیر مجموعه وزارت کشور است، حساسیتهای گروه رای دهندگان ایدوئولوژیک خواهی نخواهی به اندازه انتخابات ریاست جمهوری یا مجلس نیست. موضوع بعدی کمپین تبلیغاتی افتضاح آک پارتی و کاندیداهای خسته و کم رمق این حزب بود.
کمپین تبلیغاتی آک پارتی در استانبول پیش از 31 مارس به این شکل بود که در استانبول بینالی ییلدریم (نامزد آک پارتی) با شعارهایی نظیر شهرداری آکنده از عشق و پوسترهای مملو از گل و بلبل و شاپرک به تبلیغات می پرداخت و سعی می کرد تا با رای دهندگان تمام احزاب مخالف ارتباط برقرار کند و از آنها رای بگیرد. اما از طرف دیگر در آنکارا هر بار که اردوغان یا سلیمان سویلو (وزیر کشور) سخنرانی می کردند حرفشان توهین، تحقیرو اتهام به طرفداران احزاب دیگر بود. مثلا اسم اتفاق ملت -اتفاقی متشکل از حزب جمهوری خواه خلق (ج.ه.پ) و حزب نیک (ایی پارتی) که کاندید مشترکشان اکرم امام اوغلو بود- را اتفاق «علت»، «ذلت» و نظایرهم گذاشته بودند. مرتبا ه.د.پ را به ارتباط و دستور گرفتن از قندیل متهم می کردند، اکرم امام اوغلو را پروژه فتو نشان می دادند و به این ترتیب کل آنچه که بینالی ییلدیریم بافته بود را پنبه می کردند.
در طرف دیگر اکرم امام اوغلو و اتفاق ملت با زبانی نرم و با احترام به ارزشهای قشر قدرتمند دیندار در ترکیه موفق شدند احترام و حتی علاقه آنها را به خود جلب کنند. اکرم امام اوغلو از خانواده ای مشهور و مذهبی می آید، با شعائر مذهبی آشنایی زیادی دارد و قلبا یک مسلمان معتقد ولی لائیک و قائل به جدایی دین از حکومت است. به این سبب هم کسی در اعتقاداتش شکی نمی کرد و او را متهم به تظاهر نمی کرد.
به هر حال، نتایج انتخابات 31 مارس مشخص کرد که اکرم امام اوغلو موفق به پیروزی در انتخابات استانبول شده است. ولی هضم این موضوع برای آک پارتی کار بسیار دشواری بود چرا که رانت عظیمی در این شهر وجود دارد. مثلا اگر کسی بخواهد در استانبول یک هتل، کلوپ شبانه، باشگاه ورزشی و نظایر اینها بسازد، مجبور می شود مبلغ کلانی به این و آن رشوه دهد. ویا شاید حتی برای ما ایرانیان که کشورمان ام القرای فساد و زد و بند است قابل هضم نباشد، ولی در ترکیه در طی 16 سال، قانون پیمان که قراردادها با استناد به آن تنظیم می شوند، 186 بار عوض شده تا پوشش قانونی لازم برای واگزاری قراردادهای کلان به برخی شرکتهای خاص و سوگلی فراهم شود. نظایر این انگیزه ها باعث شد تا آک پارتی با فشار، کمیسیون برگزاری انتخابات را مجبور کند تا با بهانه های واهی انتخابات پیشین را ملغی کند و تصمیم به تجدید انتخابات استانبول بگیرد. هدف آک پارتی این بود که این بار اشتباهات پیشین را جبران کند و ورق را برگرداند.
کمپین تبلیغاتی آک پارتی در استانبول پیش از 31 مارس به این شکل بود که در استانبول بینالی ییلدریم (نامزد آک پارتی) با شعارهایی نظیر شهرداری آکنده از عشق و پوسترهای مملو از گل و بلبل و شاپرک به تبلیغات می پرداخت و سعی می کرد تا با رای دهندگان تمام احزاب مخالف ارتباط برقرار کند و از آنها رای بگیرد. اما از طرف دیگر در آنکارا هر بار که اردوغان یا سلیمان سویلو (وزیر کشور) سخنرانی می کردند حرفشان توهین، تحقیرو اتهام به طرفداران احزاب دیگر بود. مثلا اسم اتفاق ملت -اتفاقی متشکل از حزب جمهوری خواه خلق (ج.ه.پ) و حزب نیک (ایی پارتی) که کاندید مشترکشان اکرم امام اوغلو بود- را اتفاق «علت»، «ذلت» و نظایرهم گذاشته بودند. مرتبا ه.د.پ را به ارتباط و دستور گرفتن از قندیل متهم می کردند، اکرم امام اوغلو را پروژه فتو نشان می دادند و به این ترتیب کل آنچه که بینالی ییلدیریم بافته بود را پنبه می کردند.
در طرف دیگر اکرم امام اوغلو و اتفاق ملت با زبانی نرم و با احترام به ارزشهای قشر قدرتمند دیندار در ترکیه موفق شدند احترام و حتی علاقه آنها را به خود جلب کنند. اکرم امام اوغلو از خانواده ای مشهور و مذهبی می آید، با شعائر مذهبی آشنایی زیادی دارد و قلبا یک مسلمان معتقد ولی لائیک و قائل به جدایی دین از حکومت است. به این سبب هم کسی در اعتقاداتش شکی نمی کرد و او را متهم به تظاهر نمی کرد.
به هر حال، نتایج انتخابات 31 مارس مشخص کرد که اکرم امام اوغلو موفق به پیروزی در انتخابات استانبول شده است. ولی هضم این موضوع برای آک پارتی کار بسیار دشواری بود چرا که رانت عظیمی در این شهر وجود دارد. مثلا اگر کسی بخواهد در استانبول یک هتل، کلوپ شبانه، باشگاه ورزشی و نظایر اینها بسازد، مجبور می شود مبلغ کلانی به این و آن رشوه دهد. ویا شاید حتی برای ما ایرانیان که کشورمان ام القرای فساد و زد و بند است قابل هضم نباشد، ولی در ترکیه در طی 16 سال، قانون پیمان که قراردادها با استناد به آن تنظیم می شوند، 186 بار عوض شده تا پوشش قانونی لازم برای واگزاری قراردادهای کلان به برخی شرکتهای خاص و سوگلی فراهم شود. نظایر این انگیزه ها باعث شد تا آک پارتی با فشار، کمیسیون برگزاری انتخابات را مجبور کند تا با بهانه های واهی انتخابات پیشین را ملغی کند و تصمیم به تجدید انتخابات استانبول بگیرد. هدف آک پارتی این بود که این بار اشتباهات پیشین را جبران کند و ورق را برگرداند.