Skip to main content

تیمسار سپهبد فضل‌الله زاهدی

تیمسار سپهبد فضل‌الله زاهدی
کیانوش توکلی

تیمسار سپهبد فضل‌الله زاهدی ملقب به بصیردیوان (۱۲۷۱ همدان - ۱۳۴۲ ژنو)، سناتور همدان در مجلس سنا و نخست‌وزیر ایران پس از پیروزی کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲

تیمسار سپهبد فضل‌الله زاهدی ملقب به بصیردیوان (۱۲۷۱ همدان - ۱۳۴۲ ژنو)، سناتور همدان در مجلس سنا و نخست‌وزیر ایران پس از پیروزی کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ تا ۱۶ فروردین ۱۳۳۴ بوده‌است. او برای دو حادثه سرشناس تر است. نخست سرکوب و دستگیری شیخ خزعل، ( رهبر شورشیان جدایی طلب در آغاز دوران رضاشاه و دوم کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ که در جریان آن، او جای محمد مصدق را به عنوان نخست‌وزیر گرفت.
سرلشکر زاهدی در زمان ریاست ستاد ارتش رزم‌آرا در سال ۱۳۲۹، به ریاست شهربانی کل کشور منصوب شد.[۴] زاهدی در جریان نهضت ملی شدن نفت، به جهت روحیات ضد انگلیسی اش، هوادار نهضت به‌شمار می‌رفت [نیازمند منبع] و در سال ۱۳۲۸ در انتخابات جنجالی مجلس شانزدهم که ارتش، در صدد دخالت بود، او با توجه به موقعیت خود به عنوان ریاست شهربانی از آرای مردم و منتخبین تهران (جبههٔ ملی) دفاع کرد و در برابر رقیب سرسخت قدیمی‌اش، سپهبد رزم‌آرا (رئیس ستاد ارتش) قرار گرفت. که نتیجهٔ این حراست آراء پیروزی جبههٔ ملی به رهبری دکتر مصدق در انتخابات تهران و راه یافتن آنان به مجلس بود. تشکیل مجلس که اکثریت آن را هواداران رزم‌آرا تشکیل می‌دادند، رزم‌آرا به نخست‌وزیری رسید و زاهدی از ریاست شهربانی کنار گذاشته شده و از ارتش بازنشسته شد؛ ولی شاه که قدرت روزافزون رزم‌آرا هراس داشت، او را به عنوان سناتور انتصابی به مجلس سنا فرستاد. زاهدی پس از آن در سنا به همراه دیگر هواداران نهضت ملی شدن نفت همچون احمد متین‌دفتری، به مبارزه با رزم‌آرا پرداخت.[نیازمند منبع] پس از کشته شدن رزم‌آرا و ملی شدن نفت و سپس انتصاب محمد مصدق به سمت نخست‌وزیری، آنگاه زاهدی به مدت دو ماه مسوولیت وزارت کشور را برعهده گرفت.