سالام اليكيم

شرق بوده است.مادها فرهنگ و مدنیت خاص خود را داشته اند که این مدنیت در اراضی آذربایجان با مدنیت سایر طوایف ترک ترکیب شده و فرهنگ و مدنیت واحد آذربایجان شکل گرفته است.
دیوکو(در متون ترکی به صورت تویگو ،یعنی منتخب ویا نماینده مردم) که بین سالهای ۷۱۲ قبل از میلاد تا ۵۱۲ قبل از میلاد می زیسته است، طوایف ماد را متحد کرده و دولت واحدی را تاسیس کرد.وی شهر آقاماتان(همدان) را بنا کرده و دیوارهایی با دژ و استحکامات اطرافش ساخت و آنجا را پایتخت دولت ماد قرار داد.هرودوت می نویسد:
"دیوک طوایف متلاشی شده ماد را جمع کرده و حکمرانی خویش را بر آنها اعمال نمود. هم اکنون در همین اتحادیه پاراتاکن ها،استروخات ها،بوس ها،ماق ها،بودی ها و آری زانت ها حضور دارند"
پولیبی که کاخهای اکباتان را به تصویر می کشد از عظمت و تزئینات غنی آن سخن می راند. وی از ستونهایی با چوب سدر و سرو با لایه هایی از نقره و طلا مینویسد.
آرباک(کیاکسار) شاه ماد قبل از اینکه تابع فارسها شود و بعد از فتح ایران شرقی، امپراطوری وسیع آشور و دولت های قدرتمند مانا، اورارتور،ساکا ، از سمت غرب اراض پهناوری را تا رود هالیس ضمیمه امپراطوری ماد نمود.
در ۵۵۳ قبل از میلاد فارسها علیه شاه ماد آستیاک(آژی دهاک) شورش کردند وبین طرفین چندین نزاع رخ داد در سومین سال جنگ سپاهیان ماد به دلیل عدم اطاعت از فرامین شاه شکست می خورد و عمر دولت ماد به انتها می رسد. کوروش به جای حاکمیتی که از چنگ پدربزرگش آستیاگ درآورده بود دولت خود را تاسیس می کند. مادها که از اوضاع ناراضی بوده اند زیر چتر رهبران و قهرمانان متعددی در حرکات آزادی خواهانه فراوانی شرکت می کرده اند ولی در هر بار توسط سپاهیان فارس سرکوب می شدند و ماد ها که هرودوت از آنها به صورت"انسانهای لایق" تعریف می کند در شرایط زیردستی قرار می گیرند.
غیاث الدین غیب الله یف مینویسد:
"ماد در اوایل نام یک طایفه بزرگ و آزاد با منشا ترکی و بعدها نام اتحادیه طوایف و از سال ۶۷۳ قبل از میلاد نام مملکت و دولت بوده است"
یکی از اسنادی هم که تایید کننده عقیده ترک بودن حاملان نام اتنیکی مادای هست وجود طوایفی با نامهای ماتای،آتالیق-ماتای، کاپجاکای-ماتای در آسیای میانه، مادی،مادی-قوشون در قرن ۱۳ در تووا، ماادی و مادار در سیبری و آلتای می باشد
تاریخ نویسان،آنتروپولوگ ها و زبان شناسان غربی همانند ژ.اپرت، ای تیلور، ن.ل.وسترگارد،ف.ده سولکی و م.س زاباروفسکی که در قرن ۱۹ کتیبه های پرسپولیس و آشور را رمزگشایی کرده اند، تورانی بودن مادها از جنبه های دینی،زبانی و نژادی را مطرح کرده اند. و این به عنوان یک تفکر عمده تا سالهای ۱۹۳۵-۱۹۴۰ تداوم داشته است.
از اطلاعاتی که از کتاب مقدس و تورات حاصل می شود نیز می توان به ترک بودن مادها پی برد. کتاب مقدس در رابطه با منشا اقوام می نویسد:
فرزندان یافث:
قومر،ماجوج،"مادای"،یاوان،توبال،مسک و تیراس.
فرزندان قومر(کیمر/قامر):
اشکناز(ساکا)،ریفت،توگارما(توخار)
در متون قدیم اسکاندیناوی نیز ۷ پسر نوح بدین ترتیب است:
قومر،ماگوگ،مادای،ایوبان،توبال،ماسوک، تیراک.
اسناد تاریخی اسکاندیناوی بیان می کنند که
"ترک ها از نوه نوح، تیراس نشات گرفته اند"
طبری هم منشا گیری طوایف ترک-خزر را از نسل تیراس می داند.
یوسف خاقان خزر که دین یهودی را پذیرفته بود در نامه خود چنین می نویسد:
فرزندان توگارما ۱۰ طایفه ترک را تشکیل می دهند: خزر،سووار،تیراس،بولقار و...
در تورات بین فرزندان یافث قومر و تیراس برادر قلمداد
شده اند