بخش آخر
جمال
عنوان مقاله:
نظر
بخش آخر
فرجام
آفرینەهای پژوهشی در تاریخ کرُد و کرُدستان از سوی تاریخدانان روس ـ کرُد* از دو سویە‌ی متفاوت شایان ارزیابی است، نخست:
تدوین و بکاربستن سیاست خارجی امپراطوری روسیە ی تزاری کە با رویکرد ژئوپلتیک این کشور در آسیای میانە در انطباق قرار می گیرد و با هدف گسترش مرزهای روسیە بویژە پس از پیمان نامە ی وین بە سال ١٨١٥ کە در چارچوب موازنە ی قدرت پدیدار شد، شکل گرفت. چیرە شدن بر آسیای میانە و پیوست کردن بخشهای از ایران، ترکیە و سرزمین کرُدستان، سیاست توسعە خواهانەی امپراطوری روسیە را از سویی و رقابت با قدرتهای بزرگ از آنگونە، بریتانیا و فرانسە را از سوی دیگر ترسیم می کند. در این راستا کارهای پژوهشی در تاریخ کرُدستان و هم چنین گزارشهای و فعالیتهای دیپلماتهای روس در راستای آگاهی و شناخت بیشتر و با هدف برپایی و نگهداری سیاست خارجی روسیە صورت می گرفت. سپس: آفرینەهای گستردە و فراگیر دانشمندان روس در تاریخ کرُدها، از آنگونە مینورسکی، نیکیتین، مار، کوردیف و دیگران سهم بسیار ارزندە‌ای در شناخت ژرفای تاریخ کرُدستان داشتە اند و کمک شایان توجه و فراوانی بە دانش کرُدشناسی کردەاند.
با بدست گرفتن قدرت از سوی بلشویکها در اکتبر ١٩١٧، بویژە در دهە نخست دولت روسیە ی شوروی و دیرتر در اتحاد شوروی، دانش تاریخی زیر فشار سنگین سیستم ارزشی( ایدئولوژی) قرار گرفت و نوشتارهای پژوهشگرانی، همچون خلفین، آستاخف، پاگورف و دیگران بیشتر هماهنگ با سویە های ایدوئولوژیکی و در همسویی کامل با سیاست خارجی شوروی سامان یافتند و بسیار اندک از شیوە های پژوهشی در تاریخ نگاری سود جستە اند. با دگرگونیهای پس از دوران وحشت استالینی دانشمندان برجستە ی شوروی، آنگونە حسرتیان، جلیلی، مگوی، عشیرف، ژگالینا، لازاریف و دیگران، دانش کرُدشناسی در شوروی و پست شوروی را بە شکل فزایندە ای گسترش و ژرفا بخشیدند و تلاس ورزیدند کە دانش تاریخی را از قید و بندهای ایدوئولوژیکی آزاد سازند و تاریخ را همچون، فرایندی آزاد و فارغ از محدودیتهای ایدوئولوژیکی بینگارند کە زیر کارایی مخرب سیاست خارجی اتحاد شوروی، بە زائیدە و رویکرد ژئوپلتیکی کشور تبدیل شدە بود؛ بویژە پرفسور لازاریف با دقت بالای دانشورانە و با تکیە بر اسناد، شواهد و مدارک آرشیوهای وزارت خارجە کوشش کرد کە کرُدشناسی در كشورش را بە دانش یکپارچەای تبدیل کند؛ هم ازاین روی، آفرینە های لازاریف از پایگاه با اهمیت و درخشانی در پژوهش تاریخ کرُد و کرُدستان برخوردار و شایان ارج و قدردانی فراوان است.
آفرینەهای پژوهشی در تاریخ کرُد و کرُدستان از سوی تاریخدانان روس ـ کرُد* از دو سویە‌ی متفاوت شایان ارزیابی است، نخست:
تدوین و بکاربستن سیاست خارجی امپراطوری روسیە ی تزاری کە با رویکرد ژئوپلتیک این کشور در آسیای میانە در انطباق قرار می گیرد و با هدف گسترش مرزهای روسیە بویژە پس از پیمان نامە ی وین بە سال ١٨١٥ کە در چارچوب موازنە ی قدرت پدیدار شد، شکل گرفت. چیرە شدن بر آسیای میانە و پیوست کردن بخشهای از ایران، ترکیە و سرزمین کرُدستان، سیاست توسعە خواهانەی امپراطوری روسیە را از سویی و رقابت با قدرتهای بزرگ از آنگونە، بریتانیا و فرانسە را از سوی دیگر ترسیم می کند. در این راستا کارهای پژوهشی در تاریخ کرُدستان و هم چنین گزارشهای و فعالیتهای دیپلماتهای روس در راستای آگاهی و شناخت بیشتر و با هدف برپایی و نگهداری سیاست خارجی روسیە صورت می گرفت. سپس: آفرینەهای گستردە و فراگیر دانشمندان روس در تاریخ کرُدها، از آنگونە مینورسکی، نیکیتین، مار، کوردیف و دیگران سهم بسیار ارزندە‌ای در شناخت ژرفای تاریخ کرُدستان داشتە اند و کمک شایان توجه و فراوانی بە دانش کرُدشناسی کردەاند.
با بدست گرفتن قدرت از سوی بلشویکها در اکتبر ١٩١٧، بویژە در دهە نخست دولت روسیە ی شوروی و دیرتر در اتحاد شوروی، دانش تاریخی زیر فشار سنگین سیستم ارزشی( ایدئولوژی) قرار گرفت و نوشتارهای پژوهشگرانی، همچون خلفین، آستاخف، پاگورف و دیگران بیشتر هماهنگ با سویە های ایدوئولوژیکی و در همسویی کامل با سیاست خارجی شوروی سامان یافتند و بسیار اندک از شیوە های پژوهشی در تاریخ نگاری سود جستە اند. با دگرگونیهای پس از دوران وحشت استالینی دانشمندان برجستە ی شوروی، آنگونە حسرتیان، جلیلی، مگوی، عشیرف، ژگالینا، لازاریف و دیگران، دانش کرُدشناسی در شوروی و پست شوروی را بە شکل فزایندە ای گسترش و ژرفا بخشیدند و تلاس ورزیدند کە دانش تاریخی را از قید و بندهای ایدوئولوژیکی آزاد سازند و تاریخ را همچون، فرایندی آزاد و فارغ از محدودیتهای ایدوئولوژیکی بینگارند کە زیر کارایی مخرب سیاست خارجی اتحاد شوروی، بە زائیدە و رویکرد ژئوپلتیکی کشور تبدیل شدە بود؛ بویژە پرفسور لازاریف با دقت بالای دانشورانە و با تکیە بر اسناد، شواهد و مدارک آرشیوهای وزارت خارجە کوشش کرد کە کرُدشناسی در كشورش را بە دانش یکپارچەای تبدیل کند؛ هم ازاین روی، آفرینە های لازاریف از پایگاه با اهمیت و درخشانی در پژوهش تاریخ کرُد و کرُدستان برخوردار و شایان ارج و قدردانی فراوان است.