● جهان

یکی از موضوعاتی که در روند انتخابات در ایران پس از انقلاب تاثیرگذار بوده، نقش گروهای قومی است.
آنچه ما در این نوشته از آنها به عنوان قوم نام می بریم، در واقع تعریفی است که گفتمان حاکم از این هویتها ارائه داده است. حاکمیت، رسانه های جمعی و گروهای فعال در داخل و خارج از ایران از قومیتها به عنوان گروهایی نام می برند که در چارچوب هویتهای خرد، اجتماعات متنوعی را به وجود آورده اند.

فرق اساسی «عدم‌تمرکز» و «فدرالیسم» در این می‌باشد که عدم‌تمرکز را ما به مردم ایران برای سیاست‌گذای آینده کشور بعد از گذر از جمهوری‌اسلامی توصیه می‌کنیم و فدارلیسم را کسان برای شکست احتمالی ایران بعد از جنگ (جمهوری‌اسلامی و امریکا) به ارتش و دولت امریکا توصیه (بازخوانی) می‌کنند.

روز یکشنبه ۲۹ ژانویه در جلسه ای که در پالتاک با عنوان سمینار بررسی سازمانهای سرتاسری برگزار گردید شاهد سخنرانی آقایان یونس شاملی و آقای عبدیان بودم. بعد ازقریب چهار ساعت سخنرانی مداوم این سخنرانان آرزوی شنیدن نقد درستی‌ از این سازمانها و راهکارهای آنها بدل همهٔ حاضرین از جمله من ماند.اما نکتهٔ شگفتی آور درین میان موضع گیری آقای شاملی در نام نهادن این سازمانها با عنوان سازمانهای فارس و تعریف دولت جمهوری اسلامی به عنوان دولت فارس و فارس‌ها بود که مرا بر آشفت و باعث اعتراض و طرح سوالهای ساده ولی اساسی از سخنرانهای محترم شد.این سئوالها عبارت بودند از:

خطر تجزیه­طلبی؟ این واقعاً مضحک­ترین عبارتی است که تاکنون شنیده­ام. یکی از بزرگترین طنزهای تاریخ است. عبارت "خطر تجزیه­طلبی" یکی از مسخره­ترین عبارتهایی است که تاکنون ساخته شده است. مضحک­تر از همه این است که طنز این عبارت طنزی­است تراژیک. ابتدا وجه طنز بودگی این عبارت را بررسی کنیم.

روس ها از زمان پطرکبیر برای نیل به اهداف شوم خود، یعنی دستیابی به آبهای گرم و فشار آوردن به دو دولت و امپراتوری ترک صفوی و عثمانی چشم طمع به اراضی مقدس آذربایجان و قفقاز دوخته بودند. ا

شواهد نشانگر آن است که تحولات سیاسی اساسی و بنیادینی در ایران در شرف وقوع است. نیاز زمان این وظیفه را بر تمامی نیروها و سازمانهای سیاسی آزاده، دموکراتیک و مردمی واجب کرده است تا بر بستر چنین تحولاتی نه تنها در ژرفا بخشیدن بر بارهای مردمی، حقوق بشری، آزادیخواهانه و عدالت جویانه چنین جنبشی بیافزایند، بلکه مانع از این بشوند که یکبار دیگر کنترل، رهبری و هدایت جنبش مردمی به دست سیاسیون غیر مردمی ، نژاد پرست، استثمارگر و ارتجاعی که با لباسهای به ظاهر دموکراتیک ظاهر می شوند، بیافتد.

تصور می کنم که شما نیز بر این امر، اذعان دارید که خواستهای دموکراتیک افراد و آحاد مردم جامعه ما، برای اولین بار در انقلاب مشروطه تجلی یافت؛ و اولین قانون اساسی جامعه ما، یعنی قانون اساسی مشروطه* از دل یک انقلاب دموکراتیک و مردمی در آمده و نوشته شد. اگر این قانون به کار بسته می شد، می توانست سنگ بنای ایجاد یک جامعه دموکراتیک باشد ...

اگر بخواهیم به زبانی تئوریک تفاوت دیدگاها را تبین کنیم، می توان گفت که دو نحله فکری در رابطه با آینده کردستان عراق وجود دارد. گروه اول را آرمانگرایان تشکیل می دهند که عمدتا بوسیله مسعود بارزانی رهبری می شوند و گروه دوم را پراگماتیست ها تشکیل می دهند که از طرف احزاب متفاوتی رهبری می شوند، اما شخصیت برجسته این طیف فکری جلال طالبانی است

در میان اپوزیسیون بعد از مرحوم داریوش همایون دو شخصیت سر شناس دیگر، یکی آقای دکتر بنی صدر اولین رئیس جمهور بعد از انقلاب 1357 ایران و دیگری آقای اسماعیل نوری علا یکی از نویسندگان از همه بیشتر از دمکراسی و آزادی حرف می زنند و می نویسند. بنده از این مبارزین محترم پرسشهائی ساده کرده ام، مبنی بر این که آیا ما نباید واقعیت را به توده ها بگوئیم و آیا مذهب و دین دیگر جائی درحکومت دارد (ازآقای دکتر بنی صدر)؟ و خیلی ساده از آقای نوری علا پرسیدم، ایشان می توانند تعریف قوم و قبیله و ملت را برایم بنویسند؟

جامعه‎ی دموکراتیک و مطلوب کنونی که به الگوی حکومتی و زندگی برای بسیاری از جوامع تبدیل شده، حاصل تلاش و مبارزات و قربانی شدن نسلهای متعدد در اروپا و آمریکاست و بنا نهادن جامعه‎ای این‎چنینی امروزه به دغدغه و آرزوی بسیاری از مردمان مناطق و جوامعی که هنوز از قید وبند سنت رها نشده‎اند، تبدیل شده است.

اگر دولت متمرکز و قدرتمند دیگری بعد از جمهوری اسلامی به سریر قدرت برسد، بایستی فاتحه ایران را بخوانیم. در صورتیکه اگر یک نظام جمهوری فدراتیو در ایران شکل بگیرد، رشد و توسعه پارالل مناطق و ایالات مختلف کشور را امکان پذیر خواهد ساخت و مردم را بصورت مستقیم درگیر مشکلات محلی و ایالتی خود میکند و با شرکت مستقیم شان آنها را درگیر پروسه توسعه اقتصادی و سیاسی مناطق خود و کل کشور خواهد کرد.

١- زبان مادري: زباني که مادر با کودک خود سخن مي گويد. در ايران همه زبانهاي رايج زباني مادري شمرده مي شود.
٢- زبان ملي: زبان تاريخي-موروثي گروهي انساني ويا به عبارت ديگر زبان مادري يک گروه ملي (ملت، مليت يا اقليت ملي). در ايران زبان همه گروههاي ملي، زباني ملي شمرده مي شود.
٣- زبان رسمي: زباني که يک دولت در ارتباطات رسمي با شهروندان خويش و يا شهروندان در ايجاد رابطه با دولت بکار مي برد. در ايران فعلا و منحصرا زبان قوم فارس زباني رسمي است.

من اگرچه با «فدراليسم» موافقم اما طرح ايدهء «فدراليسم زبانی» را سمی مهلک می دانم که يک گروه کوچک از روشنفکران و سياستورزان قوميت های مختلف ايران به کام مردمان خودشان می ريزيند و، به سودای ايجاد کشورهائی مستقل که خود مديريت آن را بر عهده خواهند داشت، موطن خويش را به آتش می کشند.

بحث تاریخ را باید به عهدهء تاریخ دانها گذاشت و بر این نکته اصرار کرد که بیش از نیمی از اهالی کشور ما از آموزش به زبان مادری خود محروم هستند؛ برای رفع ریشه ای این مشکل چه چیزی باید انجام داد؟ نحوهء برخورد نیروهای روشنفکر و سیاست گذاران ما نسبت به این فاجعهء عظیم انسانی چگونه باید باشد!؟ از بحثهای که در تخصص افراد نیستند نتیجه ای جز سر در گمی حاصل نمی شود! باید پای در زمین واقعیت گذاشت و به جنگ نابسامانیهای امروز رفت!

خوب، اگر مردمان هرملتی، نه فقط ملت کرد، چنین جوی راکه شرحش رفت، تجربه کنند، باید به آنها حق داد که برای استقلال بکوشند. منتها صاحب نظران بر این باور اند و نمی خواهند استقلالی مانند کویت و عربستان سعودی داشته باشند، بلکه استقلال از راه آگاهی توده ها بدمکراسی و آزادی برای آنها مهم است. باتأسف باید گفت که ما تعدادی از فعالان سیاسی داریم که دور اندیش نیستند و فقط حال را می بینند. گر چه اکثر اینها پست و مقام در جامعه استقلال یافته کرد را نمی خواهند، اما...

قرار بود برای په یج "دیالوگ انتقادی جهت مشی دمکراتیک" با جنابعالی گفتگویی داشته باشیم!
محور گفتگو: می خواستیم در مورد روند مبارزات سیاسی در کردستان ایران و ایفای نقش احزاب کردی بویژه حزب دمکرات در این عرصه، چه در دوران طلائی (بخاطر موقعیت سیاسی و منطقه ای آن دوران) چه در دوران بعد از انقلاب ملل ایران و صعود مبارزات در کردستان ایران و چه در دوران دو دهه وضعیت دفاعی و کنش گری احزاب بویژه حدکا، باجنابعالی پرسشهایی مطرح نمائیم که...

آنچه در 21 آذر 1325 در آذربایجان اتفاق افتاد، جنایت علیه بشریت و نسل کشی است. هزاران انسان بیگناه بنام متجاسر، خائن، اجنبی پرست، اشرار و بی وطن به جوخه های اعدام سپرده شدند. آنان میهن پرست، عدالت خواه و آزادی طلب بودند. اگر آن حادثه غم انگیز و کشتار بی رحمانه از سوی پژوهشگران و حقوقدانان پیگیری می شد و به مراجع قضایی در درون و نهاد های بین المللی منتقل می شد، شاید از فجایع دیگری مانند کشتار هزاران تن در نظام جمهوری اسلامی و یا قتل های زنجیره ای در پی آن پیشگیری می شد و این همه فجایع رخ نمی داد

محمود اسد بوزقورت ( متولد سال ۱۸۹۲ ازمیر/ درگذشت ۱۹۴۳ استانبول) از همکاران نزدیک آتاترک و یکی از کسانی است که نقش زیادی در ایجاد حقوق مدنی در ترکیه دارد . در سال ۱۹۲۰ به عنوان نماینده ازمیر وارد مجلس شد و تا زمان فوت در این سمت باقی ماند . به سال ۱۹۲۴ در بین نویسندگان قانون اساسی ترکیه جای گرفت دراواخر سال ۱۹۳۰ پس از استعفا از وکالت قضائی ، به عنوان پرفسور در دانشکده حقوق آنکارا ” حقوق دول ” و در دانشکده دانشهای سیاسی ، حقوق قانون اساسی تدریس میکرد .

مشکل عربها در سالهای اخیر همراه وهمگام با مشکل سایر ملیتهای غیرفارس مطرح گردیده است و این، کار من وهمفکرانم را قدری آسان‌تر کرده است. یعنی اگر مسألۀ ستم بر ترکها، کردها، بلوچها و ترکمنها نمی‌بود، شاید فریاد ما به جایی نمی‌رسید یا اساسا در هیاهوی بلند نژادگرایان گم می‌شد

بنظر من رضا شاه از زمانیکه در نتیجه کودتادی نظامی قدرت را دست گرفت و زبان فارسی را زبان رسمی اعلام کرد حدودا بمدت بیش از هشتاد سال در امر تعلیم و تربیت و رسانه های گروهی همواره زبان فارسی اساس هویت ملی و اتحاد ملی در ایران شمرده شده است از اینرو عمده کردن زبان و فرهنگ آذربایجانیها و دیگر ملل غیر فارس این واهمه را بوجودمی آورد که اتحاد ملی در ایران دچار چند پارچگی شود و در نتیجه آن تمامیت ارضی ایران از هم بپاشد البته این نوع طرز تفکر نمی تواند به نفع تمامیت ارضی ایران باشد بلکه...

عایشه حُرّ ( Ayşe Hür ) در سال ۱۹۵۶ در شهرآرتوین که پدرش از ترکان بالکان و مادرش از شهر استانبول که هر دو به شغل آموزگاری مشغول بودند زاده شد . با آنها در اورفا و نازیللی زندگی کرد .بعد ها در استانبول جای گزید ، در بخش تاریخ دانشگاه بوغازچی و بخش روابط و سیاست بین المللی تخصص خود را به پایان رساند . در سال ۲۰۰۵ تز لیسانسیه خود را روی تاریخ اتحاد اروپا و سیاست های صلح طلبانه و مسائل ارامنه در انستیتو آتاترک همان دانشگاه نوشت

• کسانی که، چه در داخل و چه در خارج از کشور، فرمان مرگ و حکم حذف می دهند دیر یا زود حرکت ملی آنان را به بیرون از خود خواهد راند و این اندیشه و عمل آنان در نهایت به حذف خود آنان خواهد انجامید. در طول زمان پر فراز و نشیب حرکت ملی آذربایجان، افراد و جریانات زیادی آمده اند که اساس خود را بر تخریب نهاده اند و در نهایت خود تخریب شده و از میان رفته اند ...

اشاره‌: تصور نمی‌کردم دست کم به‌ اين زوديها سطوری در اين باب بنگارم. اما يکی از دوستان مقاله‌ای تحت عنوان فدراليسم قومی و موانعِ پيش رو به‌ قلم آقای کوروش اعتمادی برايم ارسال نمود، آن را با تعجيل خواندم و تصميم گرفتم نکاتی کوتاه‌ را با ايميل خدمت ايشان بفرستم، اما حال که‌ اين نکات کوتاه‌ به‌ چند صفحه‌ تبديل شد، آن را بصورت مستقل در اختيار علاقمندان اين حوزه‌ می‌گذارم.

بررسی وضع قوم ها و مردم ساکن ايران پس از هجوم عرب ها و مغول ها به ايران و نيز در دورة صفويه و قاجاريه تا انقلاب مشروطه که نياز به توضيح ميدانی تاريخی دارد، بيانگر اين جمع بندی کلی است که همواره يک الگوی همانند فرمانرواست که هستة مرکزی آن را قوم غالب تشکيل می دهد و بقيه تابع و فرمانبر هستند. با انقلاب مشروطه فصل جديدی در شيوة مديريت جامعه آغاز گرديد. حاکميت سياسی طبق قانون اساسی انقلاب و متمم آن به مردم سپرده شد و قدرت بر پاية تفکيک قوه ها و پيش بينی تشکيل انجمن های ايالتی و ولايتی...

آذربایجان از آن همه است نه عده ای محدود که فقط خود را متولی آذربایجان می دانند. ما باید آگاه باشیم که چنین نگرشهای استبدادی ریشه ما را بر باد می دهد و مهلک ترین ضربه را به این حرکت مردمی می زند و مسیر قهقرایی آن را هموار می نماید ...

نوشته ام استبداد از حاکمیت به طرف مردم و از پایین دوباره به سوی بالا بازتاب مییابد. توضیح مسایل با این منشور صورت میگیرد. عامل اصلی حاکمیت است در ارتباط متقابل با وابستگانش در پایین و انعکاس استبداد در میان توده های مردم. در روابط عینی و ذهنی. مسایل را نمیتوان بدون بهره گیری از دانشهای مربوطه با درستی نسبی توضیح داد و هیچ اصل و متد علمی در بر خورد شما رعایت نمیشود. خواهش من اینست که توضیح پیش خود پدیده را کنار بگذارید ، در علوم مربوطه دقیق شوید و با این ابزار به توضیح فنومنها بپردازید.

● اگر قرار بر این هست که ساختار حکومت آیندهءِ ایران غیر متمرکز و تقسیم قدرتِ سیاسی و اقتصادی بصورتِ عمودی و افقی در آن بصورتِ فدرالیسم همگون و یا فدرالِ دوآلیسم رقابتی آنهم فقط بر مبنای جغرافیایی و ضرورت سیستم اقتصادی و نه بر پایهءِ اِتنیکی قومی عملی شود، تشکیل یک شورایِ ملّی بر اساس فدرالیسم از بالا با مشارکت نمایندگانِ حقیقی از کلِ استانهایِ جغرافیای کشور اوّلینِ قدمِ مثبت در این مسیر و نزدیکترین روشِ حقیقیِ به تئوریهایِ دمکراسیِ مدرن امروزی است

نگاهی به مصاحبه هادی صوفی زاده تحت عنوان «بهائی ستیزی ریشه در فرهنگی ایرانی انسان ستیز دارد ».هدف نویسنده از این سخنان همانطور که اعلام میکند به زعم خود اثبات درست بودن تجزیه ایران است. در اندیشه «ذات باوری» او عنوان کردن مقوله انسان ستیزی، دلیل بهانه سرشتی ست، برای صحت امر تجزیه ، و بر اساس تئوریهای رایج نیز رسیدن به کردستان بزرگ . چنگ انداختن به تاریج باب و بهاء هم در این رابطه است.

دوستان فدائی، شما استنباط نموده‌ايد که‌ حزب دمکرات کردستان از سويی خواهان کردستان بزرگ شده‌ است و از سويی ديگر از غرب خواسته‌ که‌ در ايران نيز دخالت نظامی نمايد. به‌ يقين بايد گفت که‌ شما ـ خوشبختانه‌ ـ دراشتباهيد.

ایران نه فقط از ملیتهای متنوع فارس و آذری و کرد و لر و بلوچ و عرب و ترکمن و غیره تشکیل شده، بلکه در ایران خلاف آنچه که رهبران جمهوری اسلامی ادعا می کنند، باصطلاح 99% مردم مسلمان شیعه هستند، در این کشور درصد بس بالائی که من دقیق آماری در دست ندارم، تخمینی باید گفت: حدودا 20 میلیون سنی مذهب مسلمان، دو ونیم میلیون یارسانی با باورغیر اسلامی، صدها هزار زرتشتی، یهودی، مسیحی، بهائی و غیره زندگی می کنند. همین تنوع در ملیت و آئینها، فرهنگ کهن این جامعه چند قومی یا چند ملیتی و چند آئینی را غنی تر می کند.

نگاهی به مقاله کوروش تمدن تحت عنوان «درس بزرگ شهریور 90 برای گوناذ تی وی»:با توجه به چگونگی برنامه های گون آذ میتوان نتیجه گرفت این ابزار میخواست نقش کمکی در رابطه با حرکت داخل بعهده بگیرد. بنابراین مسئله «رهبری مردم» به عهده خود فعالان داخلی بود، نه تنها گون آذ، بل هیچ تشکلی درخارج همچو مسئله ای را طرح نمیکرد و نمیتواند طرح بکند. هیچکس و هیچ تشکلی نمیتواند جریان و تشکل دیگری را از جنبش حذف کند و در جریان خیزشها در تلویزیون نیز کسی درپی چنین سیاستی نبود، برعکس همه به اتحاد تأکید میکردند

این میان، آن دسته از توابین جریانات چپ درگذشته که امروزه ناسیونالیست شده‌اند گوی سبقت را از لیبرال‌ها ربوده‌اند و با بدگوئی از ایدئولوژی‌ها سعی دارند جنبش ملی را از هرمحتوای ایدئولوژیک تهی سارند.١ این ورشکستگان سیاسی که کینه وسرخوردگی‌های دیرینه با سازمان‌های سیاسی خود را بدرون جنبش‌های ملی می‌آورند بدشمنی با سازمان‌های سیاسی دامن می‌زنند، سازمان‌هائی که برای جنبش‌های ملی بیشترنقش رقیب را بازی می‌کنند تا دشمن، و با راندن آنها بدامان حاکمین جمهوری اسلامی...

این میان، آن دسته از توابین جریانات چپ درگذشته که امروزه ناسیونالیست شده‌اند گوی سبقت را از لیبرال‌ها ربوده‌اند و با بدگوئی از ایدئولوژی‌ها سعی دارند جنبش ملی را از هرمحتوای ایدئولوژیک تهی سارند.١ این ورشکستگان سیاسی که کینه وسرخوردگی‌های دیرینه با سازمان‌های سیاسی خود را بدرون جنبش‌های ملی می‌آورند بدشمنی با سازمان‌های سیاسی دامن می‌زنند، سازمان‌هائی که برای جنبش‌های ملی بیشترنقش رقیب را بازی می‌کنند تا دشمن، و با راندن آنها بدامان حاکمین جمهوری اسلامی به قدرت دشمن اصلی می‌افزایند که...

فعالین حرکت آذربایجان در زنجان طی بیانیه ای اعلام کرده اند روز پنجشنبه 31 شهریور 90 – ساعت 6 عصر در سبزه میدان زنجان به خیابان می آیند تا از خواسته های مردم سخن گفته و فریاد دریاچه اورمیه این نگین حیات بخش آذربایجان را بار دیگر منعکس سازند. در این بیانیه آمده : زنجان اعتراضات آذربایجان را به بازگشایی دانشگاهها پیوند می زند. عروس زیبای آذربایجان جان می دهد و انسانها را به یاری فرا می خواند: ای انسانها، ای کسانی که وجدان و انسانیت در شما تجلی دارد، اگر لبهای تشنه و تن نمک آلودم شما را رنج نمی دهد

از سه سال پیش فعالین ملی آذربایجان با اعتراضات مسالمت آمیزازجمله با ریختن آب به دریاچه به صورت سمبلیک و برگزاری تظاهرات مسالمت آمیز در روز طبیعت (سیزده بدر) کوشیدند مسئولین جمهوری اسلامی را متوجه نزدیک شدن فاجعه بکنند اما جواب حکومت به خواست مردم چیزی غیر از سرکوبی نبوده است نگارنده این سطور در سال های اخیر با نوشتن مقالات متعدد و دهها گفتار تلوزیونی و رادیوئی کوشیده است خطر خشک شدن دریاچه اورمیه را به کسانی که مصدر امورهستند گوشزد نماید اما نگاه امنیتی مسئولین جمهوری اسلامی به...