احمد امید یزدانی گرامی،1-پاسخ سئوال شما:بله این امکان برای همه زبانها هست.شرط آن « همراه بودن ترجمه فارسی» ست.بدون ترجمه امکان ندارد. بخش آن هم درسایت«فرهنگ و هنر» است. در ضمن ما «کتاب آتالاز سؤزو-pdf» را که به کوشش همکار عزیزمان اژدر بهنام از خط کریل به خط لاتین و عربی برگردانده شده منتشر کرده ایم* http://www.iranglobal.info/node/16196 * با پوزش از شما، وتشکر که اشکالات راگفته اید.آنها را درمتن تصحیح کردم.تا حدممکن.ترجمه ، متن فارسی ست.ازنظرخوانندگان اشکالات، در نوشته های آ.ائلیار -به ترکی آذربایجانی- چند تاست:الف -تایپی؛ ب- ادیت شدنی؛ ج-عمدی.در این موارد پاسخ من چنین است:الف:علی رغم کوشش، برخی اشتباهات راه می یابند.خوانندگان به بزرگی خود ببخشند.ب:قسمت ادیت نیاز دارد به یکی دونفر ادیتور که در دسترس من کسی نیست.خواه نا خواه اشکالات می مانند.
در مورد به کار گیری لهجه: در متن داستان - در گفت و گوها- میخواستم صحبتها لهجه ای نوشته شوند. که بیشتر رئال باشند. ولی به خاطر سخت شدن «قرائت» برای خوانندگان، منصرف شدم.تا حد ممکن. البته اینجا- و فعلاً. در کارهای دیگرم خواهم کوشید این مورد بیشتر لهجه ای نوشته شود. در قسمت «راوی» می توان زبان قلم پیشینیان را با زبان شفاهی امروزی تکمیل کرده و به کار بست.در مورد زبان نوشتن ترکی امروزی، با نظر زنده یاد صمد بهرنگی موافقم که در مجموعه مقالات اش در نقد «دستور زبان ترکی آذربایجانی کنونی» آمده است. * آفرینش ادبیات را «کار فردی-جمعی» میدانم. من کار فردی خود را انجام میدهم، جمع میتواند با « نقد واصلاحات خود» آنرا به سطح دلخواه برساند. در زبانهای جهانی هرسال تغییرات در فرهنگها درج میشود. و بروز میشوند. زبانهای تحت تبعیض این امکان را ندارند.: ***تزديرمک: təzdirmək =هورکيت‌مه‌ک hürkitmək معنی مجازی. ;təzləmək=təsləmək= sıçmaq:at; təz=təs*** وظیفه نویسندگان است که تغییرات را در نوشته های خود بیاورند:
hülkəmək=hülkmək=hürkmək=ürkməkدر لهجه های مختلف.
***« در زبان کنونی آذربایجان ما "با اسب" را "آت ایلهat-ılə" نمی گوییم.بلکه آتنان at-nanمیگوییم. آت ایله را در نوشته های مانده از دیگران می توان پیدا کرد.» صمد بهرنگی -مقالات. از نظرمن میتوان در جای خود هم اینن را به کار برد و هم ایله، و ماننندهای آنرا.
****qovzuyub=qovzayıb
****nən= -lə
***üzlük-lə=üzlük-nən
زبان ادبی نوین ما می تواند خود را بر پایه های زبان ادبی قدیمی، کلاسیک، زبان شفاهی امروزی ، نو آفرینی ها ، با توجه به ««اشتراکات» در زبان ادبی باکو و آنکارا استوار سازد. تأکید میکنم بر«اشتراکات»، و نه بیگانگی ها. اما در هر حال معیار اصلی واصالت و استقلال زبان ما «زبان و ادبیات شفاهی» مردم ماست. نوشته هایی که با زبان و روح مردم بیگانه باشند، به درد امروز نمی خورند.
توجه به « زبان امروزی آذربایجان» که وظیفه اصلی یک نویسنده است، در کل «کار نوشتن قدیمی ها- و دستور زبان قدیمی » را بهم میریزد. و چیز نوی از این میان بیرون میاید که ضرورت زمان ماست. توجه بهرنگی به زبان امروزی و دگر بودن آن با زبان نوشته های پیشین «نوجویی» ارزنده ای ست که لازم است دنبال شود.باز هم از توجه شما ممنونم.