Skip to main content

رحیم رئیس نیا در «آذربایجان

رحیم رئیس نیا در «آذربایجان
آ. ائلیار

رحیم رئیس نیا در «آذربایجان در سیرتاریخ» می نویسد:« این شهر با دریاچه اش هم نام است. در سریانی اورمیا- در پارسی باستان ارومی و ارومیه-در عربی ارومیه-در ترکی اورمیه- در ارمنی ارمی- و ... تلفظ میشود. ..گروهی از دانشمندان بر آن هستند: این نام از دو واژه ی آرامی اور به معنی شهر و میاه به معنی آب تشکیل شده. که به معنی شهر آب است. مانند اور شلیم : شهر سلام. ...از طرف غالب مورخان و جغرافی دانان ایرانی عرب- زادگاه زرتشت قلمداد گردیده. ..» مردم محل این نام را « اورمی یا اورمو» تلفظ میکنند: « اورمو دویوسی= اورمو دویوسویا دوگوسو» : برنج اورمو. نوعی برنج است که طول دانه ها کوتاه است و برای درست کردن آش مورد استفاده قرار میگیرد که در گذشته در این منطقه بیشتر می کاشتند.«آش دویوسو». اورمو دیلی: زبان اورمو. در ترانه ی فولکلوریک کودکان «هب سنه» آمده . که میگوید :« بیزیم دیل اورمو دیلی».

تا جایی که من سوراغ دارم همه ی محلات اورمیه نامهای ترکی دارند: در گذشته نقاط مختلف شهر چنین خوانده میشد: یئدی درمان( هفت آسیاب)- بازار باش( بازار اصلی) - دوققوز پله( نه پله)- دره چایی(رود خانه دره)- نازلو چای( روددخانه نازلو)- شهر چایی( رورد خانه ی شهر)- باراندوز چایی( رود خانه ی باراندوز)- بوغدا میدانی( میدان گندم)- دره دیئرمانی(آسیاب دره)- جهودلر داغی(کوه جهودان)- سئر داغی( کوه محکم)- گؤله مز(برکه زار)- بالو دروازاسی ( دروازه ی بالو)- زنجیر خیاوانی(خیابان زنجیر)- ماهاباد خیاوانی( خیابان مهاباد)- عسگر خان- دمیرچی خانا(بازار آهنگران)- پئچاخچی خانا(بازار چاقو سازان)- بیزوو داغی ( کوه گوساله) کنار دریا که جوانها به آن ( دریا داغی : کوه دریا ) هم میگفتند. - بند ( سن گئد بنده، من گئدیم کنده) - قره لر ( نام منطقه ای به طرف دریاچه- در اطراف قانلی چای : رود خانه ی خونین : که سلاخ خانه و پیش از آن آسیاب دره ، بر آن قرار داشت ) - و... همه ی نقاط شهر نامهای ترکی دارند. سبک معماری تاریخی شهر هم برطبق سبک معماری دوران حکومت های ترکی که در منطقه و ایران فرمانروایی میکردند ساخته شده است. مسجد سردار -مسجد جامع و... سبک معماری شهر- نامها ی مناطق- غذاها- طرز زندگی- فرهنگ- همه ترکی ست.همانطور که اسناد دوره ی پیشه وری نشان میدهد کلمه ی کردستان در داخل آذربایجان معنی داشت و در گفت و گو با حکومت وقت از عبارت « کردستان آذربایجان» استفاده شده است. حالا گروههایی برنامه های جدیدی دارند این مسئله دیگری ست که به آن در مقالاتم پرداخته ام.