Skip to main content

آنچه تاکنون در مورد صمد

آنچه تاکنون در مورد صمد
آ. ائلیار

آنچه تاکنون در مورد صمد بهرنگی نوشته شده تقریبا همه ی مقالات قابل توجه در این عرصه را خوانده ام. قسمت مهم این نوشته ها در کتابی 627 صفحه ای از دهها قلمزن تحت عنوان یادمان صمد بهرنگی از سوی اشرف درویشیان منتشر شده است. در عین حال همه آثار بهرنگی را در نوجوانی و بار دیگر در میان سالی خوانده ام. در مورد نقدهای «آبکی» که همیشه بوده میتوان گفت بسیار سطحی اند و هیچ مشکلی از مسئله ادبیات و نویسندگی را در رابطه با کودکان نمی گشاید. این نقدهای سطحی بیشتر برای حذف صمد عنوان میشوند. که هرگز ممکن نشده و نخواهد شد. صمد را در هیچ زمینه ای نمی توان حذف کرد.

نکته ی دیگر اینکه نقد علمی و جامع یی در مورد صمد و آثار او هنوز نوشته نشده است و جایش خالی ست:
این نقد میتواند این زمینه ها را موضوع خود سازد :
1- زندگی کوتاه صمد و زوایای شخصیت او- مقایسه این شخصیت با شخصیت افراد دیگر در جهان فکر و ادبیات

2- اندیشه در آثار بهرنگی اعم از قصه و مقاله - به خصوص اندیشه ی تربیتی
3- هنر داستان و قصه نویسی
4- مقایسه ی جایگاه او در ادبیات کودک قبل از خود و پس از خود
---------
کتاب مورد اشاره برخی از این گوشه ها را بررسی کرده ولی جای نقد هنر و اندیشه ی صمد هنوز خالی ست.
-اینکه گویند صمد «مروج کینه و خشونت است» لازم است پرسیده شود کینه نسبت به چه چیز درست نیست؟ خشونت در چه شرایطی درست نیست؟ کینه و خشونت در کلیت خود در بشر هست. و بخودی خود نه خوب است و نه بد. چیز خنثی یی ست در بشر. وقتی بیرون میریزد مورد ارزیابی قرار میگیرد . هرکس هم نمی تواند آنرا برای همیشه در خود کنترول کند و به حالت خنثی نگاه دارد.
آنچه مورد «نفرت و کینه ی صمد است بی عدالتی ها ست و چیزهایی که انسان را تا حد خالی شدن از انسانیت پایین میاورد.»
بله این چیزها مورد نفرت و کینه ی صمد واقع میشود و در عوص او عاشق انسان و خصایل عالی انسانی ست.
او از استثمار کردن نفرت دارد. و استثمار شدگان را خالی از کینه و خشونت و بدی نمیداند. گرچه استثمار شدگان را حمایت میکند.
ادامه در پایین