نقد صمدبهرنگی :
نقادان بعد از 57 نکات چندی در مورد آثار بهرنگی مطرح میکنند که مهمترین آنها عبارتند از :
1- صمد آرمانگرا بود. فکر میکرد از راه خشونت بار به مقصد میرسد.
2- این آزمانگرایی( فلسفه ی اجتماعی) را در کارهای خود ترویج و تبلیغ کرده است.
3- به نوعی به ادبیات کینه و خشونت باور داشت.ادبیات او ادبیات محبت نیست،ادبیات کینه و ستیز است. ادبیات کشتن و کشته شدن است. هر نوع راهی را برای رسیدن به آزادی مشروع میداند.( کشتن سگ در قصه).
4- نویسنده ای ست با فلسفه ی اجتماعی و فلسفه ادبی او نیز از فلسفه ی اجتماعی اش تبعیت میکند.
5- ادبیات کودک وسیله ای بود برای رسیدن نویسنده به جامعه ی آرمانی ( سوسیالیسم).
6- صمد در ادبیات کودک ترویج فلسفه اجتماعی خود را میکرد در حالیکه ادبیات کودک اروپا در دوره ی دوم «فانتزی نویسی» خود بود. او از ادبیات کودک جهان اطلاع نداشت.
8-دید قطبی «استبداد- مردم»، یا به عبارت دیگر سیاه و سفیدی داشت.
---------
در کنار این نکات منفی نکات مثبت نیز مطرح میکنند:
1- صمد بهرنگی راه نوی در ادبیات کودک گشود
2-کودکان و مردم را خوب می شناخت. در کنار آنها و دلسوزشان بود . از بهبود زندگیشان حمایت میکرد.جانبدار بود.
3-انسان واراسته - نویسنده ای متعهد -و زبان مردم بود.
4-زندگی و آثارش او را به افسانه تبدیل کرد.
5-شیفته ی هنر و مردم، و سعادت و آزادی آنها بود و در آثارش این خصوصیت را منعکس میکرد.
6- به زبان مادریش و فولکلور آذربایجان و ادبیاتش علاقه ی وافری داشت و در آثارش از آن بهره میگرفت.
7- ادبیات کودک برای او معنی «شناخت» داشت و میکوشید یاری کند کودک محیط خود را بشناسد.نه اینکه سرگرم شود.
و این شناخت را با حرکت پیوند میداد.
8-جنگیدن اختراع صمد نبود. این جنگ در جامعه بود و صمد میکوشید به آن شکل آگاهانه بدهد.
9- قصه های صمد سرشار از عشق و محبت است. جنگیدنها همیشه با عشق و محبت آمیخته است. و چون جویباری
میخواهد به دریای انسانی بریزد.
منبع نکات یاد شده کتاب « یادمان صمدبهرنگی-علی اشرف درویشان» .
برای شناخت درست صمد بهرنگی و آثارش کتاب درویشیان را توصیه میکنم .
-----
ادامه دارد