در نقل صرب المثل چند غلط وجود
آ. ائلیار
در نقل صرب المثل چند غلط وجود دارد:
**
Wenn die Katze aus dem hause ist , tanzen die Mäuse auf dem tisch
1-hause با H نوشته میشود
2-hause نه ؛ Haus بدون e
3- tisch با حرف بزرگ T
Wenn die Katze aus dem Haus ist , tanzen die Mäuse auf dem Tisch
*****
پاراگراف ترجمه ی کسروی از بن حوقل : «١ـ پسر حوقل كه در نيمه يكم سده چهارم كتاب «المسالك و الممالك» را نوشته در سخن راندن از آذربايجان و چنين ميگويد: «زبان مردم آذربايجان و زبان بيشتري از مردم ارمنستان فارسي و عربي است ليكن كمتر ٧ آران و ارمنستان كسي بعربي سخن گويد و آنانكه بفارسي سخن گويند بعربي نفهمند تنها بازرگانان و زمينداران (ارباب الضياع) اند كه گفتگو با اين زبان نيك توانند. برخي تيره ها نيز در اينجا و آنجا زبانهاي ديگري ميدارند چنانكه مردم ارمنستان بارمني و
مردم بردعه بآراني سخن گويند و در آنجا كوه مشهوريست كه «قبق» ناميده شود و زبانهاي گوناگون فراوان از آن ٨
٩ كافران آن كوه را فرا گرفته است». ص 10 آذری زبان باستان آذربایجان -کسروی
كتاب «المسالك و الممالك» ص. 250 لینک زیر:
https://upload.wikimedia.org/wikisource/ar/0
/08/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%A7
%D9%84%D9%83_%D9%88%D8%A7%D9
%84%D9%85%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%83.pdf
- توضیح کسروی :«در آن زمانها اين استان را يك سرزمين ميشماردندي و
فرمانروايي كه بآذربايجان آمدي بر آران و ارمنستان نيز فرمان راندي.»
یعنی کل آذربایجان وارمنستان تحت حکومت ایران بود. ترجمه ی کسروی را دقت کنیم حوقل :
-یک جا میگوید«زبان بيشتري از مردم ارمنستان فارسي و عربي است »
-پایین نوشته «مردم ارمنستان به ارمني ...سخن میگویند».
«متضاد».
---------
احسان یارشاطر عبارت عربی (« و اما لسان اهل آذربایجان و اکثر اهل ارمنیه فالفارسیه تجمعهم (تجمعه) والعربیه بینهم مستعمله و قلمن بها ممن یتکلم بالفارسیه لا یفهم بالعربیه و یفصح بها من التجار و ارباب الضیاع ») را این گونه ترجمه کرده است: «زبان مردم آذربایجان و بیشتر مردم ارمنستان ایرانی ( الفارسیه ) است که آنها را به هم پیوند میدهد و عربی [ نیز] میان آنها مستعمل است و از آنها که به فارسی سخن میگویند کمتر کسی است که عربی نفهمد و برخی از بازرگانان و زمین داران در آن فصیح اند.»
---------
تجمعهم (تجمعه) به معنی جمع کردن -جمع میکند= پیوند دادن = ارتباط دادن است.
فالفارسیه تجمعهم (تجمعه) : فارسی جمع میاورد . به معنی پیوند میدهد.
اینجا با فعل «جمع کردن=پیوند دادن» اشاره ی ابن حوقل به «زبان ارتباطی» ست.
«قلمن »=[عده ی] قلیلی یا کمی
در ترجمه ی شاطر « ازآنهایی که» به جای آن نشسته.
در شعر و داستان این برابرگزاری درست است اما در «اسناد» درست نیست.
«قلمن » در ترکی عیناً به همین معنی رایج است: «بیر قلم» -آدام یا شئی. =عده ی کمی یا چیزهای کمی. قلیلی
«لسان اهل آذربایجان و اکثر اهل ارمنیه فالفارسیه تجمعهم (تجمعه) والعربیه بینهم مستعمله و قلمن بها ممن یتکلم بالفارسیه لا یفهم بالعربیه...»
[ زبانِی که «اهل» آذربایجان و اکثرِ «اهل» ارمنیه را به هم می پیوندد فارسی ست(زبان تجمع=ارتباطی؛ جمع میکند. از جمع کردن). و عربی بین آنها استعمال میشود، قلیل اند که به فارسی تکلم کنند، عربی نفهمند...]
گزارش ابن حوقل ربطی به «زبان مادری» مردم آذربایجان ندارد.
-------------
نظر ف. آگاه درست است:
"و اما زبان تجمع ( ارتباط) اهالی آذربایجان و اکثر اهالی ارمنیه فارسی است و عربی نیز (در اینمورد (ارتباط)) بینشان مستعمل است و در این میان کم اند که فارسی سخن بگویند ولی عربی نفهمند ، (لکن) (بعضی) از تجار و زمینداران در عربی فصیح اند".
----------
ترجمه ی کسروی و یار شاطر علط است و ایده لوژیک ترجمه شده:
«اشتبه-یشتبه-اشتباه!»
در حقیقت اشتباه نیست.نیرنگ بازی ست.
نیرنگ بازی در ترجمه ی یک جمله از اسناد؛ چنین باشد وای به حال «ایرانیکا»!
---------
به هیچ چیز «ایرانیسم» اعتماد نیست. همه ی سوراخ-سمبه های کارهاشان سرشار از نیرنگ بازی ست.
مردم بردعه بآراني سخن گويند و در آنجا كوه مشهوريست كه «قبق» ناميده شود و زبانهاي گوناگون فراوان از آن ٨
٩ كافران آن كوه را فرا گرفته است». ص 10 آذری زبان باستان آذربایجان -کسروی
كتاب «المسالك و الممالك» ص. 250 لینک زیر:
https://upload.wikimedia.org/wikisource/ar/0
/08/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%A7
%D9%84%D9%83_%D9%88%D8%A7%D9
%84%D9%85%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%83.pdf
- توضیح کسروی :«در آن زمانها اين استان را يك سرزمين ميشماردندي و
فرمانروايي كه بآذربايجان آمدي بر آران و ارمنستان نيز فرمان راندي.»
یعنی کل آذربایجان وارمنستان تحت حکومت ایران بود. ترجمه ی کسروی را دقت کنیم حوقل :
-یک جا میگوید«زبان بيشتري از مردم ارمنستان فارسي و عربي است »
-پایین نوشته «مردم ارمنستان به ارمني ...سخن میگویند».
«متضاد».
---------
احسان یارشاطر عبارت عربی (« و اما لسان اهل آذربایجان و اکثر اهل ارمنیه فالفارسیه تجمعهم (تجمعه) والعربیه بینهم مستعمله و قلمن بها ممن یتکلم بالفارسیه لا یفهم بالعربیه و یفصح بها من التجار و ارباب الضیاع ») را این گونه ترجمه کرده است: «زبان مردم آذربایجان و بیشتر مردم ارمنستان ایرانی ( الفارسیه ) است که آنها را به هم پیوند میدهد و عربی [ نیز] میان آنها مستعمل است و از آنها که به فارسی سخن میگویند کمتر کسی است که عربی نفهمد و برخی از بازرگانان و زمین داران در آن فصیح اند.»
---------
تجمعهم (تجمعه) به معنی جمع کردن -جمع میکند= پیوند دادن = ارتباط دادن است.
فالفارسیه تجمعهم (تجمعه) : فارسی جمع میاورد . به معنی پیوند میدهد.
اینجا با فعل «جمع کردن=پیوند دادن» اشاره ی ابن حوقل به «زبان ارتباطی» ست.
«قلمن »=[عده ی] قلیلی یا کمی
در ترجمه ی شاطر « ازآنهایی که» به جای آن نشسته.
در شعر و داستان این برابرگزاری درست است اما در «اسناد» درست نیست.
«قلمن » در ترکی عیناً به همین معنی رایج است: «بیر قلم» -آدام یا شئی. =عده ی کمی یا چیزهای کمی. قلیلی
«لسان اهل آذربایجان و اکثر اهل ارمنیه فالفارسیه تجمعهم (تجمعه) والعربیه بینهم مستعمله و قلمن بها ممن یتکلم بالفارسیه لا یفهم بالعربیه...»
[ زبانِی که «اهل» آذربایجان و اکثرِ «اهل» ارمنیه را به هم می پیوندد فارسی ست(زبان تجمع=ارتباطی؛ جمع میکند. از جمع کردن). و عربی بین آنها استعمال میشود، قلیل اند که به فارسی تکلم کنند، عربی نفهمند...]
گزارش ابن حوقل ربطی به «زبان مادری» مردم آذربایجان ندارد.
-------------
نظر ف. آگاه درست است:
"و اما زبان تجمع ( ارتباط) اهالی آذربایجان و اکثر اهالی ارمنیه فارسی است و عربی نیز (در اینمورد (ارتباط)) بینشان مستعمل است و در این میان کم اند که فارسی سخن بگویند ولی عربی نفهمند ، (لکن) (بعضی) از تجار و زمینداران در عربی فصیح اند".
----------
ترجمه ی کسروی و یار شاطر علط است و ایده لوژیک ترجمه شده:
«اشتبه-یشتبه-اشتباه!»
در حقیقت اشتباه نیست.نیرنگ بازی ست.
نیرنگ بازی در ترجمه ی یک جمله از اسناد؛ چنین باشد وای به حال «ایرانیکا»!
---------
به هیچ چیز «ایرانیسم» اعتماد نیست. همه ی سوراخ-سمبه های کارهاشان سرشار از نیرنگ بازی ست.