خانم ترابی گرامی،
1- بله تدریس زبانهای خارجی نسبت به احتیاج و مراگز آموزشی حتما فرق خواهد کرد. و زبانهای مختلف جهانی تدریس خواهد شد.
این کار یک روش استاندارد جهانی ست و در ایران هم تا حدی چنین بوده و خواهد بود.
2- زبان دیوانی فارسی هم که قدمت دارد خود را حفظ خواهد کرد-حداقل تا آینده های نزدیک. شرایط دور را نمی توانم تصورکنم . و چیزی هم ندارم که بگویم.
3- من معتقد به «حق انتخاب» هستم. چیزی را که انتخابی نباشد نمی توانم بپذیرم. انتخاب، غلط هم باشد طبیعی ست که هزینه اش خواه ناخواه پرداخته میشود. مردمانی که چیز نادرستی را انتخاب کنند باید تاوانش را بپردازند. و نقش فرهنگ و روشنگری اینجا کاربرد پیدا می کند و از آن گریزی نیست.
4- دولت مرکزی فدرال اگر دموکراتیک سرکارآید و شرایط رفتنش هم دموکراتیک قانومندی شود نمی تواند به یک دولت «دیکتاتور و فاشیستی و...» تبدیل شود.
-------
آمدن و رفتن دولت فدرال مرکزی -و دولتهای واحد فدرال، قانونا و عملا دموکراتیک تنظیم شود، و فرهنگ دموکراتیک در جامعه شکوفا شود؛ دیکتاتوری نمی تواند پا بگیرد. و پیشنه ی تاریخی اش نیز بریده میشود.
------
اینها مطالبی بود در کل در شرایط احتمالی «ایران فدرال» .
و مسایل ربطی به استقلال و جدایی خلق ها ندارد.
در حالت جدایی هرکس سرنوشت خود را خودش تعیین خواهد کرد. بد یا خوب مسئله خودش است.
سخن من به این مسئله مربوط نمیشد.
--------
جدایی خواهی هم مسئله اش مطرح است و دوستداران این راه حل هم برای آن میکوشند.
-------
اما آنچه به «خط و نوشتن به زبان مادری» مربوط است وابسته به شرایط «فدرال یا جدایی» نیست.
نویسنده چیزی را به خدمت میگیرد که مشکل نوشتن را حل کند. و خط لاتین آذربایجان اینجا مطرح است.
------
برای ایران بعد از حکومت اسلامی 3 راه حل در فضای سیاسی مطرح است:
1- حکومت متمرکز مرکزی ( که ناسیونالیستها و شونیستها» طرفدار آنند
2- ایران فدرال
3- جدایی خلقها یا ملتها
عملی شدن هر یک از اینها بستگی به شرایط و پیشامدها و سیر حرکت جامعه و جهان دارد.
کسی نمی تواند بگوید کدام برنامه تحقق خواهد یافت. تحقق یافتن هر یک از آنها احتمال اش وجود دارد.
اما به نظر میرسد در فضای روشنفکری و سیاسی حالت فدرال بیشتر مورد پسند است.
تا عملا چه پیش آید.