Skip to main content

فانون عزیز زحمت کشیدند نظرات

فانون عزیز زحمت کشیدند نظرات
آ. ائلیار

فانون عزیز زحمت کشیدند نظرات خود را نوشتند. و پیشنهادی هم دادند. در این مورد که «مقوله» -به عبارت ساده تر "نام"- باید دقیق باشد که واقعیت موجود را واضح بیان کند. در این اندیشه با ایشان موافقم.
فانون « افندیسم» را به جای « پان ترکیسم یا ترکیسم و شاخه هایش» ارائه داده اند.
سخن ایشان درست است که اصطلاح « افندی» را اولین باز پیشه وری در رابطه با « مواضع ترکیستهای ترکیه» استعمال کرده است. و منظورش این بود که مواضع جنبش دموکراتیک آذربایجان غیر از آن است که ترکیستها در ترکیه فکر میکنند.
--

از نظر من افندی را به افندیسم تبدیل کنیم اشکالی ندارد. و شکل دیگر آن مدتهاست تحت عناوین « ترکیه پرستی، ترکیه گرایی» ، رایج است.
اما اصطلاحات « افندیسم، ترکیه گرایی، ترکیه پرستی» بخشی از واقعیت را بیان میکنند ، چون عنصر جغرافیایی دارند . از این زاویه بنا به آن عنصر نام و مقوله ای « خاص» است.
افندی واژه ای ست که به جغرافیای ترکیه تعلق دارد و همینطور معادلهای آن که ذکر شد.
-هرگاه توضیح گرایشی به جغرافیا ی ترکیه مربوط باشد استفاده از « افندیسم، ترکیه پرستی یا گرایی» فکر نمیکنم اشکالی داشته باشد. منهم این کلمات را به کار برده ام وقتی که به « پدیده ی خاص» اشاره نموده ام.
---
اما روشن است که « ترکیسم» نسبت به افندیسم «عام» است. و به گرایشی اشاره میکند که تاریخچه ای فراتر از ترکیه دارد و حتی فراتر از عثمانیزم.
--
منهم جستن واژه و نامی که بتواند واقعیت موجود را دقیق بیان کند کار درستی میدانم . سئوال این است که آن چه نامی میتواند باشد؟
در مقالاتم از اصطلاحات « ناسیونالیسم موجود، ترکیسم موجود، ترگرایی موجود» استفاده کرده ام. یا
یا از « ترکیسم و شاخه هایش- ترکیزم و بوداقلاری» .
---
واژه های سیاسی در علم سیاست تاریخچه دارند. و گرایش های جدید برپایه ی گرایش های قدیمی شکل میگیرند. مثلا
ترکیزم نو -ینی ترکیزم» بر اساس « اسکی ترکیزم- ترکیزم قدیم» شکل میگیزد. و اگر کاملا قطع رابطه کند دیگر ترکیسم نمی شود و چیز نوی پدید میاید و نام جدیدی هم غیر از ترکیسم می طلبد.

«ترکیسم موجود» در آذربایجان، در جمهوری آذربایجان، در ترکیه، در کشورهای دیگر ، گرایشهایی بر اساس ترکیسم قدیم اند و شاید بتوان این گرایشها را در کل تحت نام « ترکیسم نو، امروزی» یا وقتی به آذربایجان-ایران اشاره میکنیم « ترکیزم نو - آذربایجان» بنویسیم. بهر حال کلمه ترکیسم همراه آن هست.
---
از نظر من افندیسم، ترکیه کرایی، ترکیسم و پان ترکیسم در جای خود میتوانند استعمال شوند و درست اند:
1- در حالت خاص: ترکیه پرستی، افندیسم
2- در حالت اشاره به تاریخچه و زمان گذشته ، ترکیسم و پان ترکیسم و تورانیسم و غیره
3- در حالت جدید « ترکیسم امروزی، ترکیسم موجود»
---
اما برای اینکه « تلاش عمومی موجود در آذربایجان» کلا با گرایشات مختلف قدیم و امروزی کاملا مشخص شود اصطلاح
« حقوق خواه-حقوق چو» را در پیوند با « دموکرات» که اشاره به فلسفه ی دموکراتیسم دارد استعمال کرده ام.
« دموکرات حقوق چو» « حق طلب و حقوق خواه دموکرات». همینطور مقوله ی « سئوگی فلسفه سین- هومانیسم» را نیز به این مقولات افزوده ام . و آذربایجان سئوگی سی- دوست داشتن آذربایجان » را به جای « آذربایجان چیلیق» ( -چلیق=ایسم : علامت ایده لوژی) نوشته ام.
---
فکر میکنم برای اینکه فرق خود را با گرایشات مختلف قدیم و جدید که ریشه در گذشته دارند دقیق مشخص کنیم و ابزار تبلیغاتی سوء را از « تلاش عمومی رفع تبعیض در آذربایجان» دور کنیم لازم است در «اصول کلی و عمومی» :بگوییم چه میخواهیم و کیستیم؟
ما:
1- حقوق ، میخواهیم
2- دموکراتیم-چون به دموکراسی باور داریم و مسالمت جو هستیم
3- لاجرم و بر این اساس که دموکراتیم انسان دوست نیز هستیم
4- آذربایجان را دوست داریم .
5- مدافع (معنوی و سیاسی مسالمت جویانه) حقوق بشر در سراسر جهان هستیم
----
بند یک شامل حقوق فرهنگی، سیاسی و اقتصادی و غیره است. یعنی همه چیز در این یک کلمه جای دارد. ( و شامل همه مردم بدون استثنا)
زبان و تاریخ و سنت و غیره .

---
ما این پنج عنصر کلی هستیم . البته با داشتن این عناصر هر کس میتواند برنامه سیاسی مختلف خود را داشته باشد. استقلال-فدرال- یا شکل سوم و غیره.
اما چیزی که در این عناصر دیده میشود آن است که ما نیازی به
« ناسیونالیسم و ترکیسم و شاخه هایش» نداریم.