وضع اندیشه ی چپ ایران در حال
آ. ائلیار
وضع اندیشه ی چپ ایران در حال حاضر:
اکنون خوشبختانه میتوان گفت در چپ ایران جای جریان کثرت گرا و مونیست عوض شده است. کثرت گرا بخش غالب،
و جریان مونیست ، که خود را در مارکسیسم سنتی نشان میدهد، ضعیف است. اما به جرئت میتوان گفت بخش مونیست نیز مثل همیشه دگر اندیش را تحمل میکند و از این زاویه باید مطمئن شد.
نتیجه ایکه میتوانم در مورد چپ ایران در کل بگویم -از نظر برخورد با دگرایش- من خوشبین هستم و اطمینان دارم که چپ ایران نه تنها بخش کثرت گر ایش بل بخش مونیست اش هم تحمل کننده ی دگر اندیش و دگر اندیشی است. دلیل این خوشبینی و اطمینان نیز عدم سوء سابقه ی چپ در این مورد است. هر چند دگماتیسم کم و بیش وجود دارد.
حل مشکل مونیسم راست و چپ
چطور ممکن است؟
از نظر من مونیسم افراطی ترکیسم و جریانهای راست دیگر مانند پان ایرانیسم و غیره وجود دارد و مهم است.
اما چپ در کل با دگر اندیش و دگر اندیشی تا کنون مشکلی نداشته و فکر نمیکنم بعد از این هم داشته باشد. گرچه بخشی از آن هنوز سنتی ست.
میماند اینجا مونیسم راست افراطی که میل به حذف دگر اندیش و دگر اندیشی دارد.
فکر میکنم باید به این جریانها «از راه نقد» عمومی کمک کرد تا به حد و مرتبه ی «تحمل دگر اندیشی» برسند.
و سخن از « حذف و تصفیه خونین» نگویند.
در این نقد همه ی روشنگران لازم است شرکت داشته باشند حالا این مونیست افراطی هر جریان سیاسی یا خلقی که باشد باید با آن و آنها برخورد شود. تا به این درک برسند که نمی توانند نقادان و دگر اندیشان را حذف کنند و راههای درستی برای همزیستی وجود دارد از جمله « آزادی به هر دو طرف -و تحمل همدیگر».
چطور ممکن است؟
از نظر من مونیسم افراطی ترکیسم و جریانهای راست دیگر مانند پان ایرانیسم و غیره وجود دارد و مهم است.
اما چپ در کل با دگر اندیش و دگر اندیشی تا کنون مشکلی نداشته و فکر نمیکنم بعد از این هم داشته باشد. گرچه بخشی از آن هنوز سنتی ست.
میماند اینجا مونیسم راست افراطی که میل به حذف دگر اندیش و دگر اندیشی دارد.
فکر میکنم باید به این جریانها «از راه نقد» عمومی کمک کرد تا به حد و مرتبه ی «تحمل دگر اندیشی» برسند.
و سخن از « حذف و تصفیه خونین» نگویند.
در این نقد همه ی روشنگران لازم است شرکت داشته باشند حالا این مونیست افراطی هر جریان سیاسی یا خلقی که باشد باید با آن و آنها برخورد شود. تا به این درک برسند که نمی توانند نقادان و دگر اندیشان را حذف کنند و راههای درستی برای همزیستی وجود دارد از جمله « آزادی به هر دو طرف -و تحمل همدیگر».