دوست گرامی، آراز تبریزلی،

دوست گرامی، آراز تبریزلی، کسانی که در زمینه سیاست و تاریخ به ژرفی پژوهیده اند می دانند که همواره هنگام نبودن پایداری در ساختار یک سرزمین ناهنجاری هائی رخ می دهند و سپس آن ناهنجاری ها در گذر زمان و پس از رسیدن به پایداری از میان می روند. برای نمونه پس از جنگ جهانی دوم دیوارکشی ها و مرزبندی های فراوانی میان کشورهای اروپائی انجام گرفتند که خواست مردم آن کشورها نیز هیچ جایگاهی در آن دیوارکشی ها و مرزبندی ها نداشت اما اکنون آن دیوارکشی ها از میان رفته اند و یا پس از فروپاشی رژیم شوروی پیشین دیوارکشی ها و مرزبندی های نوینی در میان چند کشور به بار آمدند اما هم اکنون آن مرزبندی ها نیز دارند از میان می روند. صدام حسین دیکتاتور ناسیونالیست و پان عرب عراق که مانند همه ناسیونالیست ها در همه جهان و همه تاریخ جز شکست فرجامی نداشت برای پان عرب بودن هر ستمی را درباره کردان عراق انجام داد و سرانجام پس از فروپاشی رژیم عراق و نبودن پایداری فدرالیته ای بر پایه زبان در عراق به بار آمد. البته این خودگردانی زبانی ناپایدار است و در گذر زمان از میان خواهد رفت. چهل سال پیش در کانادا تنها نیروئی که فرمانروائی می کرد انگلستان بود. سپس بیکاری، گرفتاری های اقتصادی و ناهنجاری های دیگری نیز به بار آمدند و سرانجام بخشی از کانادا به نام کبک با بخش های دیگر کانادا دچار مرزبندی زبانی شد اما هم اکنون آن مرزبندی تنها در روی کاغذ بوده و جز پدیده ای نمادین هیچ نیست و چیزی از آن بر جای نمانده است. این را نیز باید بدانیم که تنها کشور همسایه کانادا کشور آمریکا است. نخست آن که چیزی به نام مرز میان آمریکا و کانادا دیده نمی شود! اگر کسی سوار خودرو شده و بخواهد از آمریکا به کانادا و یا از کانادا به آمریکا برود مانند آن است که از شهری به شهری دیگر می رود! مرزبندی میان آمریکا و کانادا مرزبندی نمادین است و بود و نبود آن یکی است! دیگر آن که اگر ما بخواهیم آمریکا را با کانادا بسنجیم روشن است که آمریکا بسیار پیشرفته تر از کانادا است و شاید یکی از زمینه های ناتوانی کانادا کبک و رویدادهای آن است. کشورهای جهان سوم و ایران هم اگر بخواهند پیشرفت کنند باید با روش خودگردانی مردمی ( فدرالیسم دموکراتیک ) بدون ناسیونالیسم و مرزبندی های نژادپرستانه کشورداری کنند و گر نه تنها یک فرجام خواهند داشت و آن هم فرجام یوگوسلاوی است. این نکته را نیز نباید فراموش کنیم که هر کشوری ویژگی های خودش را دارد و این که چون در کانادا یا عراق چنین و چنان شد پس ما هم باید چنین و چنان کنیم با ارزیابی خردمندانه درباره یک سرزمین سازگار نیست.