حبیب بئی، مفهوم "ترک" همان

و تاریخ وهویت خویش میتواند، زندگی بکند. وجه تسمیه زبان هر ملتی از ذات اتنیکی آن ملت نشات میگیرد. مثلا زبان، و خاک کشور آلمان، از هویت اتنیکی آلمان نشات گرفته است. کلمه آلمان، نام اتنیک است، که سرزمین آلمان بدان نام، نامیده میشود. پس بدون مردم آلمان، نه کشور آلمان مفهوم دارد، و نه زبان آلمانی. پس ملاحظه میکنید، زبان و یا منطقه جغرافیائی، یک ملت را، خود آن ملت، با هویت اتنیکی خویش تعیین میکند. آب وخاک نمی تواند، برای ملتی زبان و اتنیک وهویت تعیین بکند. و موضوع آذربایجان نیز از این قاعده مستثنا نیست. اگر چه آلمان بعد از جنگ دوم جهانی به دو کشور تقسیم شد. اما هر دو سوی مردم آلمان شرقی و غربی صرفنظر از سیستمهای سیاسی دولت خود، از نظر زبانی، اتنیکی، و فرهنگی آلمانی باقی مانند. اگر چه آلمان غربی سالها تحت کنترل متفقین؛ آمریکا، انگلیس، فرانسه و روسیه، حق تشکیل دولت مستقل خود را نداشت. امروز مسئله آذربایجان شمالی و آذربایجان جنوبی مصداق همین امر است. و چیزی را که نباید در خصوص آذربایجان از نظردور داشت، مقیاس زبانی آن با کشور اتریش است. اگر کسی بپرسد که مردم کشور اتریش به چه زبانی صحبت میکنند، میگویند، به زبان آلمانی. نمی گویند به زبان اتریشی. زیرا کشور اتریش یکی از کشور های آلمانی زبان است. مصداق آن در آذربایجان نیز صدق میکند، واگر کسی بپرسد، مردم آذربایجان به چه زبانی صحبت میکنند، میگویند؛ به زبان ترکی، و یا به ترکی آذربایجانی. اما گفتن "زبان آذربایجانی" مطلقا غط است. زیرا آذربایجان اسم اتنیک نیست. اسم سرزمین است. و منسوبیت زبان به اتنیک بر میگردد، نه به جغرافیا. و چون اتنیک مردم آذربایجان ترکی است، پس زبان مردم آذربایجان " ترکی آذربایجانی" نام دارد. و چون ابزار زبان اختراع انسان است. و بدون ملل ترک، نه زبان ترکی مفهومی خواهد داشت، و نه جغرافیائی که ترکان بر روی آن زندگی میکنند. و چون مردم آذربایجان شاخه ای از ملل ترک زبان است، از این جهت به زبان ترکی صحبت میکنند. که آن را " ترکی آذربایجانی" می نامند. با ابراز تاسف بعضی پان ایرانیستها به زور هم که شده به "زبان ترکی آذربایجانی"، زبان آذری، و یا زبان "آذربایجانی" میگویند، که این غلط است. زیرا همانطور که در فوق گفته شد، وجه تسمیه زبان را مردم تعیین میکند، و نه کوه و دشت و جغرافیا. و اگر قرار باشد که حتا در زبان ترکی، به زبان ترکی آذربایجانی، " آذربایجان جا" گفته شود، پس به سایر زبانهای جغرافیای ایران نیز میتوان لقب جغرافیا داد، مثل فارسستان جا، کردستان جا، لرستان جا، ترکمنستان جا، عربستان جا، که چنین نامگذاری خنده دار، و کاملا غلط است. پس به این نتیجه میرسیم که وجه تسمیه زبان یک ملت، هویت اتنیکی آن ملت را در بطن خویش حمل میکند. و سخن آخر اینکه در فارسستان، مردم و یا اتنیک فارس، فارسی صحبت میکند. در کردستان مردم، و یا اتنیک کرد، کردی صحبت میکند، در ترکمنستان مردم، ویا اتنیک ترکمن، ترکمنی ویا ترکی ترکمنی، صحبت میکند. و درعربستان ایران مردم عرب، ویا اتنیک عرب، عربی و یا عربی اهوازی، صحبت میکند. و در آذربایجان، مردم ترک آذربایجان، ترکی و یا " ترکی آذربایجانی" صحبت میکند. و زبان ترکی زبان اتنیکی و هویتی این مردم است. پس هویت اکثریت مردمی که در آذربایجان زندگی میکنند، هویت ترکی است. نه آذربایجانی. زیرا آذربایجان به عنوان یک جغرافیا، نه منشا زبان است ، و نه منشا اتنیک. از نظر اتنیکی و از نظر زبانی، آذربایجان عضوی از دنیای جامعه ترکان، و ترک زبانان است. اگر چه از نظر سیاسی در حیطه استعمار و استثمار فرهنگی، اقتصادی، و زبانی جغرافیای موسوم به ایران قرار دارد.