Skip to main content

بيستان Bistan تاغ اوسته قاليب

بيستان Bistan تاغ اوسته قاليب
آ. ائلیار

بيستان Bistan تاغ اوسته قاليب اوز- اوزونه قوْپوب دوشن قوْوون. چوْخ شيرين اوْلار.=خربزه ی رسیده و افتاده
پازيک Pazik توتون چوپو. بونو نارين دويوب, نازيک پارچادان (تنظيفدن) کئچيره‌رک, چوبوغا دوْلدوروب چکرلر. =گرد چوب توتون که با پارچه الک شده.

پوتلوق Putluq چلله‌ک, حَلَبي, تنيکه قاب يا قوتو.=حلبی

پئشري‌ائله‌مک Peşәri elәmәk زمي بيچيلندن سوْنرا يئره توکوموش سونبول‌لري ييغماق, باششاقليق ائتمک. «اورمو»دا اوزوم باغي سوْووشاندان سوْنرا قالان کيچيک اوزوم سالخيملاريني درمک. (بو ايشي زمي يا باغ صاحابي يوْخ بلکه يوْخسول عايله‌لر گوره‌رلر).= عمل جمع کردن باقی مانده محصول -بعد از جمع آوری آن توسط مالک-که میتوان آنرا بدون اجازه جمع کرد و برد.

تلَبه Tәlbә قاوال شکلينده, لاکين دريسي دابباغليق اوْلمايان بير قاب. زير- زيبيل و پئهين کيمي شئي‌لري داشيماق اوچون ايشله‌نيلير. =نوعی ظرف جمع آوری آشغال.

تَبه‌نه Tәbәnә يوْرغان ايينه‌سي. =سوزن لحاف

توْروم Torum مني, نوطفه.=منی در آلت تناسلی

توْلاز(آتماق) Tolaz(atmaq) اَل آغاجيني اوزاقدان توللاياراق بيرزادي وورماق.=تولازلاماق= پرت کردن چوبدستی .

تيخاجاق Tıxacaq کوفله‌ني (يا بير دَليگي) توتماق اوچون دوزلينميش پارچا ييغيمي.= گلوله ی پارچه ای برای بستن سوراخ.

تيخانج Tıxanc سه‌يينگ (سهه‌نگ)-ين يا کوزه‌نين آغزيني تيخماق اوچون توْپ شکلينده توْخونوب, دوزلميش بير شئي. اوْنون بندي کوزه‌نين قولپونا باغلانار. درپوش کوزه.

جاربي Carbı چول سيچاني. موش صحرایی

جوْشقون Coşqun گليني آت ايله گتيرنده قاباغينجا آت اوْيناديب, شنليک ائتمک. =به رقص آوردن اسب جلو عروس - به هنگام بردن او.

جوْلا Cola جوْلفا, بئز و خام (ميتقال) توْخويان شخص. =کرباس باف.

جين توْرو Cin toru توْر آتان توْرو.( تار عنکبوت).=تارعنکبوت

چاناق Çanaq ساخسي يا چيني کاسا.=کاسه ی گلی یا چینی

چوبوق آلتي (قه‌يلان آلتي) Çubuq altı (qәylan aljd) صوبحانه (عربجه تحت‌القهوه).=صبحانه در سرکار.

چوچه (چيلي بارماق) Çöçә (çili barmaq) کيچيک بارماق.=çiltik barmağı انگشت کوچک

چلتيک çәltik اوْرتا بارماغين ضربه‌سي ايله بير شئيي آتماق. فارسجا «تَلَنگر»=çiltik

خام Xam ۱)ميتقال بير نوو پارچا. ۲)باخ: سوزلوک. =نوعی پارچه

خله‌ت Xәlәt کَفَن.=کفن

خودوک Xüdük قوصّه, قم. = خودویح xüdüyh =غم و غصه

خير Xır سينيب خيردالانميش داش تيکه‌لري. سنگ ریزه

خيرليق Xırlıq داغلارين باشيندا تيکه‌لنيب, ياماجلاردا اوست- اوسته يـيغيلان خيرلي يئر. محل جمع شدن سنگ ریزه ها.

چاتاجاق Çatacaq چوواللاري مال اوستونده بير- بيرينه چاتماق اوچون ايشله‌نيلن ميله. (معمولن قوْيون قيچي‌نين قلم سوموک‌لريندن ايستيفاده اوْلونار). =چوبی ایکه در بستن نخهای بار بردوش حیوان بکار می برند.

دوندرمه Döndәrmә يئکه و ايچي داياز اوْلان سبد. اوزو قويلو قوْيولار آلتيـنا سوت, قاتـيق قوْيارلار. کيچيک جوجه‌لري ده پيشيک‌دن قوْروماق اوچون اوْنون آلتيـنا سالارلار. (مَثَل: جوجه هميشه سبد آلتيـندا قالماز). =نوعی سبد .

دويمک Düymәk يون داراغي ايله تميزلنيب, صافلانميش يون تيکه‌لري.= پشم تمیز شده با شانه.

دويش (دويه‌نج) Döyәş (döyәnc) پالتار يوياندا پالتاري تاپداماق اوچون مخصوص آغاج.= چوب مخصوص برای تمیز کردن لباس هنگام شستن.

ديل‌باغي Dil bağı زوفاف گئجه‌سي, گلينين دانيشماغي اوچون کوره‌که‌نين اوْنا وئردييگي پول (يا قيزيل و...). = پول یا جواهر آلاتی که هنگام شب زفاف داماد به عروس میدهد.

ديله Dilә آشيق اوْيونوندا آرتـيق تاوا دورماق اوچون, سورتولوب, صافلانميش آشيق.=
قاب صاف شده در قاب بازی.

سوتول چاي Sütül çay دم چکمه‌ميش چاي. چای تازه دم.

سولازيم اوْلماق Su lazim olmaq غوسل واجيب اوْلماق.=واجب شدن غسل.

سه‌يينگ Sәying بويوک کوزه.= səhəng= کوزه ی بزرگ آب.

سيرتوْو Sirtov جاکت, کوْت (ائحتيمال کي روسجادان آلينميشدير).=کت

سيريم Sırım اوکوز گونوندن چيخاريلميش نازيک ناوار. - ايپ يئرينه (خوصوصي ايله چاريق قايـيرماقدا).= نوار چرمی نازک ،برای درست کردن نوعی کفش.

شولدو Şuldu شئيطان و قئيدسيز (اوْغلان) اوشاغي.= پسرک بی قید و سربهوا.

شوْراتان Şoratan ناودان.

فاطما ننه‌نين گئجيمي )Fatma nәnәnin gecimiقوْوس قوزح, (فا.رنگين کمان).=Fatma nәnәnin cecimi; işi

قاباق Qabaq آلنـين ايکي قاشين آراسينداکي حيصّه‌سي (قاش- قاباق ساللاماق).= آویزان شدن اخم و تخم.

قارتالماق Qartalmaq بيتگي‌لرين قاليب, قوْجاليب يوْغونلاماسي. اينسان يا حئيوانين قوْجالماسي.=پیرشدن گیاه.
ادامه دارد