Skip to main content

وقتی اولین شعار «...بیزهارا

وقتی اولین شعار «...بیزهارا
آ. ائلیار

وقتی اولین بار شعار «...بیزهارا-فاسلار هارا!» مطرح شد بحث در مورد آن در ایران گلوبال نیز درگرفت. دوستان زیادی در این مورد سخن گفتند. من بار دیگر توجه خوانندگان را به معنی جمله جلب میکنم. فارسی آن میشود:«...ما کجا و فارسها کجا!» و در زبان خود داریم «بوهارا-او هارا». مانند «من هارا-او هارا». این کجا-و-آن کجا! بو مداد هارا-او مداد هارا». بو کت هارا-او کت هارا- بو قونشو هارا-او قونشو هارا. این همسایه کجا- آن همسایه کجا. هم درمعنی فارسی و هم در معنی آذربایجانی «بو هارا- او هارا» را درحالت مقایسه ی دوچیز با هم و برای تشخیص «بهتربودن-برتر بودن-قاطی نکردن و نشدن-بالا و پایین بودن» آنها استعمال میکنیم. در شعار یاد شده «ما کجا -و- فارسها کجا» ! به معنای آن است که «ما از فارسها بهتر و برترهستیم» و جمله بار «احساس بخود بالیدن» را دارد. و خود را بهتر و برتر دانستن مد نظر است.

اینجا جمله ربطی به شونیسم ندارد. همانطور که در گذشته گفته ام این شعار یک ایده ی «راسیستی»ست. «ما کجا -و- فارسها کجا» ! یعنی که «ما از فارسها بهتر و بر آنها برتریم.ما خود را قاطی شما فارسها نمی کنیم.» راسیسم دیگر روشن تر از این بیان نمی شود. براین اساس نیز میگوید «ما خود را قاطی شما فارسها - که پایین هستید نمی کنیم.»
همانطور که جوکهای ترکی از زاویه ی تحقیر و راسیسم مطرح میشود. این شعار هم مقابله به مثل کرده از زاویه ی تحقیر دیگری و افتخار بخود و برتربینی خود عمل میکند و یک شعار به تمام معنی راسیستی ست.
راه مبارزه با راسیسم نشان دادن ایده ی راسیستی دیگر نیست. فارس و ترک و غیره هیچ برتری نسبت بهم ندارند.تنها درستی و نادرستی برخورد ها نسبت به مسایل و پدیده ها مطرح است. برخورد یک انسان-به یک پدیده می تواند صحیح یا خطا و یا آمیخته به هر دو باشد. دید «فله» ای نسبت به فارس یا ترک ، غلط است. مردم خود را- فله ای-بهتر دانستن و دیگری را -فله ای-در سطح پایین دیدن دقیقاً راسیسم است.
این اینگونه تفکرات و برخوردها - بعد از گذشت 36 سال از زمان پهلوی دیگر خیلی خجالت آور است. در گذشته کسی چنین چیزهایی مطرح نمیکرد مگر فاشیست ها و نازیستها- یا سفید پوستان نژاد پرست آفریقا. و آریا پرستان که اصلاً به حساب نمیامدند. اما حالا «تبعیض دیده» عقلش به اینجا رسیده که برای مبارزه بهتر است خود نیز «راسیست» باشد. اینجاست که دیگر آدم از« افت تفکر» وحشت میکند...
یا من معنی ساده ترین جمله زبان مادری خود را نمی دانم یا دیگران. و یا دیگران هم میدانند ولی از بیان معنی حقیقی جمله ترس دارند. و رد گم میکنند.