با تمام احترام تقلیل ترکیه پرستی و سنی گرایی را به اقلیت سنی در اذربایجان صحیح نمی دانم!بعنوان مثال فاضیل موصطفی به عنوان ایدولوگ این فکر در جمهوری اذربایجان و گونتای گونجالب بعنوان ایدولوگ ان در اذربایجان جنوبی هر دو از خانواده های با اصلیت شیعه هستند.
البته اینکه دولت ترکیه سعی میکند در حرکت نفوذ کند و بعنوان اهرم فشار بر علیه جمهوری اسلامی استفاده کند و در روز موعود قربانی کند دور از ذهن نیست،چناچە جمهوری اسلامی هم در مقابل اذربایجان از اهرم های تالش،قره باغ و شيعه ارتجاعی در نارداران استفاده میکند و یا در مقابل ترکیه از عنصر کورد،شیعه گرایی و حزب الله استفاده کرده است.
اما به یک دلیل تا حالا نتوانسته اند که حرکت ملی اذربایجان را بر علیه دولت ایران استفاده کنند،هر چند تلاش هایی کرده اند ولی چندان موفق نشدند به یک دلیل بارز!
حرکت ملی اذربایجان تشکیلاتی نیست و یا تشکیلات موجود در اعضای
اما اگر به نقطه اصلی ترکیه پرستی برگردیم!این بیشتر واکنش عصبی به ندیده شدن خواستهای اولیه از سوی حاکمیت و مخالفان روشنفکرش،تحقیر و انکار هر روزه اش از سوی حاکمیت و نژادپرستهای ایرانی و فارس گرا و در مقابل این بدنبال مفری برای اثبات خود،خود را به ترکیه و تاریخ اش منتسب میکند!
البته ذکر این نکته را لازم میدانم که اولا با جمهوری اذربایجان تاریخ و احساسات مشترکی وجود دارد که حتی بدون بار سیاسی هم،این احساس همبستگی قابل انکار نیست،و مرز قراردادی قادر به جدا کردن این احساسات نیست!
راجع به ترکیه هم ادبیات و موسیقی غنی ترکیه قابل چشم پوشی بر خلق اذربایجان نیست!اما اشکال بزرگی که به ترکیه پرستان اذربایجانی هست،این است که انها چیزهایی از ترکیه اقتباس میکنند که اصولا در خود ترکیه منفور است و یا قابل ستایش نیست.