نقد نظر نویسنده از بخش دوم:

همه ی تلاشها مکمل هم اند.
درسگیری از« افت و خیزها » مسئله خود تلاشگرانی ست که حرکت میکنند.کسی که کنار صحنه وایستاده نمی تواند بگوید«لنگ اش کن یا نکن». کار مال کسی ست که آنرا انجام میدهد و چگونگی اش را خود تصمیم میگیرد. «با تکراریا بدون تکرار».
اگر بهتر بلدید کاررا انجام دهید بفرمایید بروید انجام دهید و دیگران هم خوبی کارشما را ببینند. کناریها کاری به چگونه خالی کردن بار ندارند. نتیجه را نگاه میکنند: آیا مراسم مختلف و مستقل ادب و فرهنگ برگزار شد یانه؟آیا فرهنگستان پاگرفت یا نه؟ آیا زبان در مدارس تدریس میشود یا نه؟آیا دریاچه پرآب شد یانه؟ حق انتشار یا عدم انتشار کتاب ترکی به نویسنده محول شد یا نه؟و... کسی که کنار ایستاده نمی تواند بگوید فلانی چنین و چنان کن. کار مال کسی ست که انجام میدهد و تصمیم هم مال خود اوست.
کسی که در کنار ایستاده نمیتواند بگوید:برای مراسم فرهنگی از دولت اجازه گرفته شود یانه. چگونه انجام شود.اما
برگزاری مراسم یا مجالس فرهنگی حق طبیعی مردم است. و گردهمایی مسالمت آمیز نیز جزو این حقوق است.ولی از نظر تئوریک میتوان گفت : <مجالس و مراسم فرهنگی و مدنی و سیاسی و همه ی کوششها راه درستش «تلاشهای مستقل ازدولت» است.چه با اجازه باشند و چه بدون اجازه.>
باز از نظر تئوریک و عملی راه درست آن است که فعال مستقل باشد و نه وابسته به حکومت. گرایش سیاسی فعال به یک سازمان سیاسی مسئله شخصی اوست. و گرایش به سازمانهایی با دید «دولت -دینی »، یعنی «آمیخیتن دین و دولت بهم» شایسته ی آذربایجان نیست.ما در مرحله ی «جدایی دین از دولت» قرار داریم. راه سازمانهای مذهبی و «دین-دولتی» شایسته ی ما نیست.
سازمانهایی که «جدایی دین و دولت،رفع تبعیض و عدالت اجتماعی و دموکراسی میخواهند و دموکراتیک اند» با اهداف مردم ما در یک مسیر قرار دارند.

این نقد بدون شناختن نویسنده ی مقاله و طرف مقابل جناب «ع.ی» ، بدون توجه به حال و گذشته و گرایشات آنها، بدون دفاع یا محکوم کردن هیچکدامشان، تنها از دید «تئوریک و عملی» به مسایل نگریسته است. چون اینجا تنها با اندیشه سرو کار داریم.

حکومت برای تلاشگران مستقل همیشه اتهامات را درچنته دارد:
«پان ترکP-مجاهدM-کمونیستK-وابسته به خارجW- یا برای خراب کردن وابسته به خود(حکومت)H.
همه با این شگردها آشناهستند و گرگ باران دیده.
با «متد تجزیه و ترکیب» این عناصر اتهامی نیز آشنا هستند: در اتهام مقاله، ما ترکیب HM را داریم.
و اصطلاحاً این بازی حکومتی را «فرمول اتهام زنی» یا اتهام فورمولی یعنی IM گویند.
...IM=x+y - z

-نقد گزارش دو قسمت ( که در مورد طرف مقابل داده):
گزارش موجود در دو قسمت ، جهت وارد کردن اتهامات به طرف مقابل نوشته شده است. و همه زیر سازی برای اتهامات است.
متأسفانه من آنجا حضور نداشتم که ببینم چه به چیست. از طرف مقابل هم بی خبریم. شما هم تنها به قاضی آمده اید. و خوشبختانه یا بدبختانه ماهم قاضی نیستیم. و سایت هم دادگاه نیست. اینجا تنها «اندیشه » تبادل میشود. کاری به این نداریم که فلانی و بهمانی چه کرده یا نکرده است.شما اینجا میتوانید اندیشه ها را نقد کنید. بدون نام بردن از اشخاص.

حکومت به جز گردن نهادن به رعایت حقوق «فرهنگی-سیاسی-و اقتصادی» مردم راه دیگری ندارد.
مبارزه تا احقاق این حقوق ادامه خواهد داشت. اگر یکی برافتد دیگری برخواهد خواست. فرد به فرد،نسل به نسل
مبارزه ادامه خواهد داشت تا حقوق کسب و اجرا شود.
حکومت بهتر است دست از اتهام زنی، آزار و اذیت و زندان و شکنجه ی تلاشگران بردارد که از این راه چیزی نصیبش نخواهد شد.
به جز «حق کشی» که سرانجام دردادگاه رسیدگی خواهد شد.
به قول زنده یاد پیشه وری «اؤلدو وار-دؤندو یوخ».