آفرین بر شما! این روش، روش درستی است. به این میگویند روش اقناعی. این دوستان را باید قانع کرد که تاریخ «حسن سؤخدی دییرمانی دییر». باید به آنان نشان داد که کارشان ناخواسته به نتیجه ای نامطلوب هم برای خودشان و هم مردم آذربایجان منتهی میشود. باید به آنان نشان داد که با ساختن تاریخ جعلی تیشه به ریشۀ آذربایجان میزنند. هیچ محقق و تاریخدان جدی در جهان نمیآید بر ادعاهای خنده آور آنان در بارۀ قدمت زبان ترکی در آذربایجان مهر تأیید بزند. اینها حتی از قول هنینگ دروغ میگویند و حرف او را تحریف میکنند تا نظریۀ بی اساس خود را به کرسی بنشانند. هنینگ حتی در مقالهاش میگوید که بعد از آمدن ترکها آذربایجان از سکنه اصلی خود خالی شد که اشتباه لپی بزرگی است. نخیر آقای هنینگ! آذربایجانیان زبانشان ترکی شد و با ترکان در آمیختند. همین! و چه بهتر! کسروی هرگز نگفته که آذربایجان از سکنه خالی شد.....
حال که در ترکیه و جمهوری آذربایجان پذیرفته اند که این زبان در یک زمانی در آن سرزمینها رایج شده است، چه اشکالی دارد که ما نیز این حقیقت را بپذیریم؟ آخر چطور ممکن است که عدهای به رغم این همه سند و مدرک و تحقیقات علمی دانشمندان آذربایجانی و غربی دربارۀ زبان قدیم آذربایجان، به دروغ متوسل شوند و بخواهند فکر نادرستی را به همه و اول از همه به خود زورچپان کنند. کسروی با علم کردن زبان آذری می خواست فارسی را در آذربایجان زورچپان کند که نتوانست. شما هم فکر تاریخی نادرستی را میخواهید زورچپان کنید. زبان ترکی یکی از قوی ترین و بقاعده ترین زبانهای دنیاست و باید از آن شجاعانه دفاع کرد. اینکه چگونه در آذربایجان رواج یافته، تأثیری در سرنوشت آیندۀ آن ندارد. اتفاقاً بر اثر همین تاریخ سازی ها بود که قدرت مرکزی استانهای جدیدی در آذربایجان ساخت و آن سرزمین کهن را مثله کرد. باید به این ها گفت: به دروغ های خود ادامه بدهید! فردا آذربایجان غربی را هم به بهانۀ حضور جماعتی از ایل شکاک در آنجا به نام کردستان شمالی خواهند خواند. این را هم بدانید که کسروی کاشف زبان آذری نبود که شما این همه به او ناسزا میگویید. پیش از او دیگرانی از این زبان سخن گفته اند و احتمالاً کسروی موضوع را از آنها گرفته و به اسم خود ثبت است. شما میگویید فارسی از افغانستان آمده است که حرف درستی است. همۀ آثار بزرگ اولیه به زبان فارسی، متعلق به آنجا یا بهتر است بگوییم متعلق به ماورالنهر است. آن وقت چرا همین موضوع را دربارۀ زبان ترکی در آذربایجان نمیپذیرید؟