0- جیلو ها ، هم ارمنی بودند و هم آسوری، و اینها تحت رهبری حزب ارمنی داشناکسیون عمل میکردند.
1- بدون تعصب به نوشته توجه کنید نوشته شده « موتور حرکت ارمنیها حزب داشناکسیون بود». حزب ناسیونالیستهای ارمنی . «جیلو» نام منطقه است. ارمنیها و آسوریها که مسیحی بودند دور حزب ارمنی داشناکسیون جمع شده بودند. عامل فاجعه حزب مذکور بود. کشتار هم کار این حزب بود. که سیاست ارمنستان بزرگ را پیش میبرد. نه زن ومرد و کودک بیگناه وعادی. که همه با آغوش باز مردم در اورمیه پذیرفته شدند. و حتی خود داشناکها.
2-موضوع کردها مربوط به «کردلوق یا ماجرای سیمیتقو» است و داخل مبحث جیلوها نیست. در جنگ اول جهانی خلقهای زیادی تلفات داده اند و نیامدن اسم یک خلق به معنای عدم تلفات آنها نیست.
3- در مقاله رخداده ی کردلوق نام برده شده. کسی که میخواهد بیشتر مطالعه کند میتواند به مقاله ی «رخداده ها» که آدرس اش آمده مراجعه کند.
حتی مراکز آنها به عنوان «عبرت آموزی و عدم تکرار» بانام مراکز توریستی حفظ میشود. نه تنها در رادیو تلویزیون و فیلمها موضوع را بحث میکنند حتی در مدارس نیز مسئله ، موضوع کندکاو و تحقیق دانش آموزان است.
5- آنچه باعث دشمنی میان مردمان مختلف میشود «مخفی نگاه داشتن کشتارها» و طرفداری از عاملان آنهاست.
6- کشتارحزب ناسیونالیست داشناکسیون ارمنی ضرورت دارد از سوی فارسها ، خود ارمنی ها و دیگر خلقها نیز محکوم شود. و بشریت. کار حزب ربطی به مردم عادی و بیگناه نداشت.
7- اگر حکومتهای شاه و شیخ کشتار مردم آذربایجان غربی را فراموش نمیکرد و مثل کشتار نازیها مورد بحث عمومی و همه ساله قرار میداد و امکان «درس و عبرت آموزی » میداد هرگز جنایتهای سومقایت و خوجالو و... دربیخ گوش ما تکرار نمیشد. و همینطور دیگر کشتارها در خود ایران. عدم تکلیف حکومتها با این کشتارها به علت آن است که جامعه ی روشنفکری ایران در کل تکلیف خودشان را با این کشتارها روشن نکرده بودند و نکرده اند.
8-عاملان کشتار در حزب داشناکسیون جنگ اول جهانی مرده اند اما حزب و ایده ی این حرکت «ناسیونالیسم ارمنی» هنوز هم زنده است و کشتارهای بیخ گوش ما را انجام داده است. محکومیت متوجه «ناسیونالیسم کشتارگر دیروزی و امروزی» است تا فردا دیگر در جایی تکرار نشود. بروید ببینید جامعه ایتالیا با فاشیسم، آلمان با نازیسم و اسپانیا با فالانژیسم ، کامبوچ با پولپوتیسم، ویتنام با جنگ آمریکا، چگونه تکلیف خود را روشن کرده اند. آیا مثل حکومتهای شاه و شیخ، یا با «موزه و صحبت همیشگی و فیلم و تحقیق و مراکز توریستی»؟
9-باید برای روبرو شدن با فجایع تعصب را کنار گذاشت و شجاعت داشت. وگرنه تکرار آنها حتمی ست.
میدانم ناسیونالیسم فارسی جرئت مشخص کردن تکلیف خود با ناسیونالیسم ارمنی را نداشته و ندارد. چرا که با ناسیونالیسم خود تصفیه حساب نکرده است. و از اینرو نیز با هیچیک از کشتارهای ایران نتوانسته تعیین تکلیف کند. اما آذربایجانی آزاد اندیش و خواهان رفع تبعیض با محکوم کردن ناسیونالیسم ارمنی با ناسیونالیسم خود نیز تعیین تکلیف میکند. و همینطور با دیگر احزاب و مکاتب ناسیونالیستی.
ناسیونالیسم فارسی نه می تواند کشتار و تبعیض عربهای ایران را محکوم کند و نه ترکهای ایران را. چرا که مسئله ی قادسیه را هنوز برای خود حل نکرده است و همینطور حکومت هزارساله ی ترکان ایران را. بدینجهت مشکل «آنتی عرب و ترک» دارد.
10- کشتار«جیلوها» در محل-آذربایجان غربی -به خصوص اورمیه- با نام و زبان ترکی«ارمنی لیق-جیلولوق» خوانده میشود. که نام سیاسی سازمانی آنها حزب داشناکسیون است. داشناق ها یا داشناکها نیز می نویسند.