پرسشهایی در مورد برخی کلمات ترجمه ی فارسی این قصه مطرح شده که توجه مرا جلب کرد. به متن اصلی (ترکی) نگاه کردم که شاید آگاهی های درستی پیداکنم. حال آنها را در میان میگذارم باشد که اندکی روشنگرباشند.اما نخست توضیحی درباره ی کارترجمه ی متنهای ترکی که درسایت «اجباری» ست بدهم:
-درسایت ترجمه ی متنهای غیرفارسی اجباری ست و نه «اختیاری و طبق علاقه». علت این قانون سایت در بخش «درباره ی ما» ذکرشده که می توان دید.
-نویسنده مجبوراست بدون توجه به توان «مترجمی خود » اجباراً مطلب خود را لباس فارسی بپوشاند. اشکال این کار آن است که وقتی بیشتر ترکی نویسان سایت نه ادعای مترجمی دارند و نه علاقه ای به برگرداندن کارخود، اجباراً دست به کاری می برند که خود رشته ای دیگر و هنر و دانش دیگری ست. اینه که «ترجمه های اجباری» بیشتر اوقات «کیفت بهتر از هیچ» را پیدا میکنند.
-برای بهترشدن ترجمه «پیشنهاد اختیاری بودن آن» تحت عنوان «انتشار یک متن اصلی بدون ترجمه درهفته» داده شد که کسی علاقه به ترجمه ندارد نکند. و کسی دنبال کار برود که واقعا آنرا دوست دارد. متأسفانه پیشنهاد مورد موافقت قرار نگرفت.
- بنابراین از نظر من که گاهاً به ترجمه ها پیش از انتشار نگاه میکنم میتوانم بگویم «متن ترجمه ها تنها کیفیت پیام رسانی نسبی» را بعهده دارند و نه ادعای « دقت ادبی هنری» را. از این رو درترجمه ها «اشکالات» فراوان «ادبی-هنری-دقت ترجمه ای» وجود دارند. که امکان رفع آنها خارج از توان سایت و نویسنده است.
- در ضمن این را هم اضافه کنم که تاکنون هیچ یک از ترکی نویسان سایت در زبان اصلی ادعای«ادیب بودن» نکرده اند. همه در کار خود کوشیده اند بیان «احساس و اندیشه » کنند و درحد امکان به «شکل هنری». اینکه چقدر موفق یا ناموفق بوده اند کارنقادان است. ترکی نویسان سایت اکثراً قلمزنان « تازه کاراند».
اما موضوع سئوال «کلمات ادرار-و دییوس»:
پاراگراف مربوطه درمتن اصلی چنین است:
«کؤپئی اوغلونا دئییرم کی " گئده! گئجه لری چای ایشمه، یوخسا «یئرینه ایشرسن» . ائله من دئییرم، من ائشیدیرم. هر گون سحر چاغی یازیق آروادیم یوخودان دورور، اونون سیدیکلی یورقان دوشه گینی یویور. سونوندا بوگون جانا گلدیم، دئدیم، آرواد! قوی بو دییوسون قودوغونو اؤلدورم، یخه میز قورتولسون بو لامسسبین الیندن.»
عبارت« یئرینه ایشه مک»= خیس کردن رختخواب معنی میدهد. منظور همان است که در ترجمه به شکل «ادرار کردن» آمده -.یعنی در متن اصلی فعل معمولی و متداول استعمال شده است.
-«دییوس» با کلمه «قودوغونو» همراه است. «دییوسون قودوغونو» =بچه دییوس. از سوی پدر به پسرخود گفته میشود. از سوی پدری که به خاطر «خیس شدن رختخواب توسط پسر» یعنی «هیچ» ، فرزند محکوم به مرگ شده است. تقریبا برابرش در فارسی همان «پدرسگ» و مانند اینهاست. چه به شوخی و چه به جد . استعمال «دییوسون قودوغونو» در فضای قصه، عادی ست و فاقد اشکال.
عبارت، نشان دهنده ی «خشم پدر بخاطر هیچ و پوچ برفرزند بیگناه خود»است. با انتقال احساسی طنزگونه برخواننده. البته در زبان متن اصلی . اینکه این موضوع درترجمه هم رساست یانه مسئله ی دیگریست.
درطبقه بندی نوشته- از نظر من- میتوان گفت«یک افسانه ی طنزگونه» است .