گرامر Lizi dili:
فرض کنیم بین من و دوستم خبری باید گفته شود. در مورد کتاب . که کتاب باید به نفر سوم داده شود. و دوست نداریم غریبه جمله را متوجه شود و یا خوانده و بفهمد. علاقه هم داریم با زبان« Lizi dili» این کار را بکنیم. دوست من می نویسد یا میپرسد:
جمله ی :? Keylizi oyluzə veyliz mi
(?Kitabı ona verdin)
و من جواب میدهم :veyliz یا Məyliz keylizi oyluzə veyliz
(Mən kitabı ona verdim)
قواعد : درصورتی که رعایت شود. گاها هم رعایت نمیشود. چون این زبان خصلت پیشخودی دارد:
1- در کلماتی که ازدو حرف انتخاب شده دومی مانند (Ke) یا یک حرف(مثل ö و...) صدا دار اند liz تبدیل یه yliz میشود.یعنی y میگیرد. 9حروف صدا دار ترکی اینهاست: a-e-ə-i-ı-o-ö-u-ü که بعد از اینها y افزوده میشود.
2- فعل که در آخر جمله ی مثبت استاندارد میاید تنهاyliz میگیرد:(Məyliz keylizi oyluzə ve(yliz
درoyluzə
و i در
keylizi
نشان میدهند که « را- به- ...و مانند اینها ) با آمدن yliz بجای خود باقی میمانند که در جمله ی استاندارد میایند.
4- همه کلمات غیر از mi و تبدیلات آن در جمله liz یا yliz میگیرند. که i بهı هم تغییر می یابد. به خاطر«قانون هم آهنگی گروهی اصوات». این قانون اینجا هم مسلط است.
5- علامت سئوال mi و تغییراتش نمی افتد و الزاما استعمال میشود.
6- اگر دومین حرف از 2 حرف انتخاب شده بی صدا باش مثل an و غیره کلمه تنها liz میگیرد. مانند:
آنجاق گلدیم ( Anliz gəyliz).
7- باقی کلمات و علامتها همانطور که در زبان استاندارد رایج است -زبان شفاهی یا کتبی- مثل və-ilə- nən و غیره بجای خود باقی میمانند: اصلی ایله کرم یا اصلی و کرم (Əs-liz lə kə-liz)
اینها قواعد مهم شناخته شده ی این زبان مخفی ست.
------------
درتطبیق این زبان با موبایل و انترنت و سرعت - می توان جای liz یا yliz را با علامت تیره - جایگزین کرد.مانند:
Məyliz keylizi oyluzə veyliz
که میتوان چنین نوشت:
-Mə- ke-i oy-ə ve