داوری در مورد شخصیت های تاریخی ضرورت دارد « بی طرفانه» و « نسبت به زمان آنها» صورت گیرد. بسیاری نوشته ها در باره احمد کسروی نه بی طرفانه است و نه توجه خاصی به زمان زندگی او دارند. بر پایه ی مطالعه همه آثار این نویسنده - بیش ار 100 کتاب و نوشته است- میتوانم نظرم را کوتاه چنین بیان کنم: 1- کسروی مردی شجاع، بی باک، درستکار و پاک بود.2- در نوشتن نثر فارسی شیوه خاص خود را داشت که نوعی سره نویسی بود.3- زبانهای زیادی از جمله اسپرانتو را بلد بود. 4- تکیگاهش «خردگرایی» بود.5- مبارز راه زدودن خرافات دینی و صوفیگری و غیره بود.6- لباس روحانی را از تن کند دور انداخت - که به قول خود لباس تن پروری و مفت خوری بود.7 به کار وکالت و قضاوت اشتغال داشت. 8- تنها حقوق دانی ست در تاریخ ایران که حکم به محکومیت شاه داده است- رضا شاه. 9- آگاهی های او در مورد زبان- تاریخ- حقوق - و دین بود.
داوری در مورد شخصیت های
داوری در مورد شخصیت های
آ. ائلیار
10- از خرافی بودن مردم - از نادانی و افت ارزشهای اخلاقی خردگرانه بسیار رنج می برد.11- راه چاره را « پاکدینی» تشخیص داد. نظریات او تحت عنوان « پاکدین» نامیده میشود. 12- اصول پاکدینی در کتاب « ورجاوند بنیاد» آمده است. 13- بسیاری از نظریات این کتاب از دید علوم امروزی نادرست است.14- تاریخ نگاری - نقد دین مسلط از کارهای مثبت اوست.15- عمل و نظر او در مورد ادبیات غلط بود. 16- کار او در مورد نابودی زبانها نادرست بود. 17- زبانشناسی او غیر علمی و فاقد اعتبار است.18- ناسیونالیسم در فکر و عمل او وجود داشت. که اثر جو دوره خودش بود. و نادرست.19-در تاریخ نگاری دیده بود که تاریخ را توده های مردم میافرینند و به این اندیشه سخت پایبند بود و همه جا رد پای آنان را میگرفت. به زبان خودش « بی شکوهان» را - و نه « با شکوهان» را.20- درست است در برخی مسایل برای اثبات تئوری خود سند و مدارک جمع میکرد . و نه اینکه در پی اسناد متضاد باشد. که روش علمی ست.21- با تمام نکات منفی و مثبت احمد کسروی از شخصیت های تاریخی جامعه ما و آذربایجان است.