روند تحولات مصر درس آموز است

همین اکنون در صدد مبارزه انتخاباتی برای انتخابات آتی باشند. این رفتار سیاسی اگر ادامه پیدا کند و تحریکات همه جانبه و آتش آفرینان معرکه صحنه سازی های دیگری را رقم نزنند، بیانگر دوراندیشی و تدبیر سیاسی جریانی است که رئیس جمهورش در حصر و حبس و پاره ای از رهبران اش در زندان و رسانه های گروهی آن در محاق اند. اگر فضای تنش و برخوردهای خیابانی و ناآرامی و بگیر و ببندهای فله ای بر فضای سیاسی مصر غالب نشود، و روند دولت انتقالی و برگزاری انتخابات آزاد در اسرع وقت صورت بگیرد، و حزب آزادی و عدالت از طریق دادگاه های نمایشی و فرمایشی از صحنه سیاست مصر حذف نشود؛ اراده و میل بارزی به حذف این گروه وجود دارد به ویژه میان هواداران رژیم سابق و خود ارتش. آن وقت چیدمان سیاسی جامعه مصر و جامعه مدنی مصر فراز نوینی از تمرین دمکراسی و گفتگو را تجربه خواهد کرد. اینک باید دید که رفتار ارتش چیست که هم مدعی برگزاری تظاهرات آرام همه مخالفین وموافقین است و هم در حال دستگیری سران حزب آزادی و عدالت؛ باید دید که نیروهای اپوزیسیون تا چه حد و کجا با سناریوی ارتش همنوائی خواهند کرد و به حذف رقیب سیاسی از صحنه به دست ژنرال ها لبیک خواهند گفت و بر مشروعیت سیاسی خود خدشه وارد خواهند کرد. هرچند این روزها روزهای بهت و سردرگمی برای اکثر هواداران حزب آزادی و عدالت است، اما باید دید که وقتی این بهت و حیرت فرونشست، نیروهای معتدل کماکان صحنه گردان خواهند ماند یا نیروهای تندرو و رادیکال. گویی رهبران اخوان که بیش از هشتاد و پنج سال حاشیه نشینی را تمرین کرده اند، یاد گرفته باشند که در تنگی نفس بیفتند اما از پای در نیایند. باید دید اپوزیسیون چه تجربه ای در عمل از خود نشان خواهد داد. جامعه مصر آبستن حوادث است. پرهیز از خشونت نخستین شرط برون رفت از این بحران است. اگر سخن از آشتی ملی و تفاهم ملی است، هیچ گزیری برای گریز از مشارکت حزب آزادی و عدالت در روند شکلگیری اراده جمعی در جامعه مصر نیست. اسلام هراسی در جامعه ای که بخش چشمگیری از آن اهل کوی اسلام است، ممکن نیست در درازمدت به دمکراسی بینجامد. پاترنالیسم شبه دمکراتیک مانند آن روی سکه مذهبی خود محکوم به زوال است. تقویت و تحکیم دمکراسی پرهیز از خشونت و گرایش به نقدسالاری و تمکین به قانون است. کودتا این فرصت طلائی را از جامعه مصر و توده های آن سلب کرد تا در عمل و در همان فرصت چهار ساله به عمق ناتوانی و ضعف راهبردی حزب آزادی و عدالت احاطه پیدا کند. هرچه این حزب در رویاروئی با مشکلات اقتصادی ناتوان تر از آب در می آمد، پیروزی در انتخابات پیش روی مجلس ملموس تر می نمود. فرصت آزمون و خطا به بهانه اسلام هراسی و خواسته یا ناخواسته به تقویت ارتش و آن گروه هائی انجامید که کماکان در یاد گذشته طلایی مبارک می سوزند.
بزرگ ترین خطای حزب آزادی و عدالت در شرایط کنونی به دام خشونت افتادن است. هرچه این روند مسالمت آمیزتر باشد، امکان پیروزی یا استحکام این حزب در انتخابات بعدی بیشتر است. نیروهای دمکراتیک اپوزیسیون مصر از همین الان باید بکوشند تا در عرض شش ماه یا یک سال آینده انتخابات آزاد برقرار شود و حزب آزادی و عدالت هم از حق مشارکت یکسان در این انتخابات را برخوردار باشد. ارتش و جایگاه قانونی ارتش به طور شفاف تصریح و تبیین گردد. امپراتوری اقتصادی ارتش در حوزه محصولات غیرنظامی درهم شکسته شود. خواسته یا ناخواسته، معیار و میزان عیار دمکراتیک بودن اپوزیسیون مصر اینک مشارکت همه جانبه و حق حیات سیاسی برای حزب آزادی و عدالت است. بدعت نامبارکی که در مصر کلید خورده است، باید به دست دمکراسی مهار شود. افزایش مشروعیت سیاسی و اجتماعی حزب آزادی و عدالت یا افول آن در گروی درایت سیاسی نیروهای دمکرات اپوزیسیون مصر است یعنی در پادگان ها را بستن و در گفتگو را باز کردن.