کسانی که هر نوع گرایش مردم زندگی کننده در کشورهایی که تورک‌ها در آن زندگی می‌کنند به همزبانان خود در سایر کشورها را <!---پانتورکیسم---!> می‌دانند یا چیزی از ریشه‌ی طرح این ایده نمی‌دانند و یا با آویزان شدن از دم پوسیده آن می‌خواهند به اهداف مغرضانه خود دست یابند.
کسانی که حتی اگر درکی سطحی از پانتورکیسم داشته باشند اگر «مغرض» نباشند می‌دانند پانتورکیسم اساساً یک تئوری سیاسی و هیچگاه از حد «ایده» فراتر نرفته است. برای مثال در ویکی‌پدیا که دانشنامه‌ی آزاد مردمی است اما در ایران به دلیل اعمال کنترل حکومت، رژیم اشغالگر.... محتوای آن را کنترل می‌نماید می‌خوانیم:
"پان‌تُرکیسم، یک ایدئولوژی ناسیونالیستی و توسعه‌خواهانه است که برپایهٔ آن تمام مردمانی که ترک تبار هستند و یا به زبان ترکی سخن می‌گویند، باید تحت یک ملت و رهبری واحد در دولتی واحد و مستقل متحد شوند. پایان نقل قول"
برای مثال در همان ویکی‌پدیای تحت کنترل رژیم اشغالگر فارس ایران می‌خوانیم:
"مصطفی کمال پاشا (آتاترک)، یکی از منتقدان ایدئولوژی‌های فراکشوری و جهانی مانند پان‌ترکیسم بود و ترجیح می‌داد ناسیونالیسم را در داخل مرزهای ترکیه جایگزین آن کند. پایان نقل قول"
استفاده و گرایش به سمبل‌ها و توتم‌های مشترک «تورک‌ها» نیز به مفهوم «پانتورکیسم» نیست طبیعی است که مردم متعلق به هویت و زبان مشترک، گرایش به چنین اشتراکاتی نیز داشته باشند.
«پانتورکیسم» اساساً یک مفهوم سیاسی «حاکمیتی» است یعنی بدون شکل‌گیری «حاکمیتی واحد» <!---پانتورکیسم---!> مفهومی ندارد و گرایش‌های فرهنگی مردمان تورک به همدیگر بهیچوجه به مفهوم «پانتورکیسم» نبوده و نیست اما دشمنان آزربایجان جنوبی مثل پان‌ایرانیست‌ها، پان‌فارس‌ها، کمونیست‌های ایرانبایجانی ایران‌پرست و فارس‌پرست و سایر مدافعان تمامیت ارضی ایران با بی‌توجهی کامل به «حاکمیتی بودن آن»، با ملعبه قرار دادن آن بر ضد ملت تورک آزربایجان جنوبی نفرت‌پراکنی و لجن‌پراکنی می‌نمایند تا به زعم خود مانع از فروپاشی ایران تخیلی‌شان شوند.
به رغم تمامی این تخریب‌های مذبوحانه‌ی دشمنان سرتاپا حیله و نفرت، حرکت ملی تورک آزربایجان جنوبی با محوریت «ملی‌گرایی تورکی آزربایجان‌محور» با قدرت به راه خود جهت نیل به استقلال آزربایجان جنوبی ادامه می‌دهد راه «آزربایجان جنوبی» و «ایران» مدتهاست از هم جدا شده است. ما را از رجز‌خوانی‌های دشمنان کوته‌اندیش ملت تورک آزربایجان جنوبی باکی نیست. راه ما راه سعادت و استقلال و آزادی وطن مقدس‌مان از استعمار و استثمار ننگین فارس می‌باشد.
حق سئل کیمی دریایه آخیب یول تاپا جاقدی** داش آتماغینان کیمسه اونو چوندره بیلمز؛ دونیادا قارانلیقلار اگر بیرلشه باهم** بیر خیرداجا شمعین ایشیغین سؤندوره بیلمز.
ترجمه‌ی فارسی: حق مانند سیل به دریا سرازیر شده و راه خود را پیدا خواهد نمود کسی با سنگ‌اندازی نمی‌تواند آن را برگرداند؛ اگر در دنیا تمام تاریکی‌ها باهم یکی شوند نمی‌توانند روشنایی یک شمع کوچک را خاموش نمایند.
آلتین