Skip to main content

نکاتی در رابطە با قدمت شعر

نکاتی در رابطە با قدمت شعر
Anonymous

نکاتی در رابطە با قدمت شعر هورامی

هرمزگان؛ اولين شعر مكتوبِ هورامي
نویسنده : عادل محمدپور adel mohammadpour تاریخ : یکشنبه ۲۵ تیر۱۳۹۱ موضوع : فارسي(نقد و تحقيق)
نظر دهید
ملك‌الشعراي بهار مي‌نويسد: «متني چند بيتي ده هجايي مربوط به دهه‌ي دوم هجري در نزديكي شهر سليماني كُردستان عراق(غار هزار مَرد) توسط جواني انگليسي كشف شده كه متعلق به اوايل هجوم عرب به ايران است و از جمله اشعار ايراني هجايي محسوب مي شود... اين اشعار به خط پهلوي و بر پوست آهو نوشته شده و در روزنامه شرق منتشر گرديد ولي اينجانب نسخه آن را از استاد دانشمند آقاي دكتر سعيد كردستاني به دست آورد... وزن آن در هر بيت داراي ده سيلاب(هجا) مي باشد و بعد از پنج هجا وقف يا سكوني دارد ... اين وزن در ميان كُردان متداول است و شعراي نامي مانند (صيدي) و (ملا پريشان) و (احمد بَگ كوماسي) و... همچنين شعرا و اساتيد امروزي كُردستان همه اشعار و سروده ها و غزل هاي خود را به همين وزن ده هجايي سروده و مي سرايند... قطعه كُردي(هرمزگان) به زبان قديم اوراماني گفته شده است و در نزد فضلا و دانشمندان كُردستان مورد اهميت و طرف توجه است. اين اشعار هم داراي قافيه است ولي به طرز مزدوج يعني(مثنوي) كه هر دو بيت يا به اصطلاح امروز هر دو مصراع صاحب يك نوع قافيه است و تمام اشعاري كه اكراد به اين وزن گفته اند همين طور است... به هر صورت اگر كسي چنين قطعه اي در اين تازگي ها جعل نكرده باشد و قول مكتشف آن راست باشد-كه دليلي هم بر كذب بودن او در دست نداريم- بايد گفت كه اين شعر قديمي‌ترين شعر كُردي و يكي از نفايس اشعار هجايي شعبه ايي از شعب زبان ايراني است و از وزن معتدل و متناسب و آهنگ دلنشين و لطيف آن كه هر شنونده را مجذوب ترجيعات و حسن ابتدا . حسن ختام آن مي سازد بعيد نيست كه در مدت سيزده قرن كه از سرودن آن مي‌گذرد هنوز مثل آن است كه تازه گفته شده و از قوت تحفظ نژاد كُرد بايد ممنون بود كه در اين مدت دراز نگذاشته است اين وزن و شيوه شيوا از ميان برو و مانند ساير ايرانيان به كلي مفتون اوزان تازه و اختراعي قرون آينده شوند.»[1]

«رشيد ياسمي» هم به تأسي از متن بهار تتبعي در آن كرده اند در مورد اصالت اين شعر ديدگاه مثبت خود را ارايه كرده است و معتقد است اين شعر در شكايت از حمله عرب و برافتادن آيين قديم و انعكاس تأثرات مردم كردستان شمرده مي‌شود[2].

«علاءالدين سجادي» اين متن را در كتاب خود آورده و ديدگاه‌هاي استادان پيشين را در مورد قدمت شعر و تدقيق در آن تاييد كرده است[3].

«دكتر جمال رشيد احمد» به اين شعر اشاراتي دارد و معتقد است كه بسياري از نويسندگان و زبان شناسان اين متن را در آثار خود آورده براي نمونه مورخ و اتنوگراف روسي«ولچفسكي» مي گويد اين منظومه در دهه‌هاي اول قرن بيستم در سليمانيه كشف شده است. و «رودنكو» هم اين منظومه را به زبان روسي برگردانده است[4]. با بررسي از اين اسناد و نظرات مي‌توان به اهميت اين متن به عنوان خاستگاه اولين شعر مكتوب كُردي هورامي پي برد[5].