خانم هما ناطق در مصاحبه با

از چند راه مایه دلگرمی مجاهدان گردید.: از یکسو دانستند که در همه جا به این کوششهای جوانمردانه ارج گذاشته میشود و آگاه گردیدند که در میان روسیان و گرجیان و دیگر توده ها همدردانی میدارند و این کشاکش میان آزادی و بردگی در بسیار جاها پیش میرود..."
در این باره میتوان به منابع دیگر از جمله به مقالات مگه لادزه (تری یا) و پاولویچ وایرانسکی اشاره کرد. مگه لادزه در مقاله "سوسیال دموکراتهای قفقاز در انقلاب ایران منتشره در نامه (سوسیال دموکرات ) ارگان مرکزی حزب سوسیال دموکرات کارگری روس در پاریس سال 1910) مینویسد : "پس از مراجعه سوسیال دموکراتهای ایران بود که گروه های داوطلب از جانب سازمانهای حزب سوسیال دموکرات کارگری روس بنای آمدن به ایران را گذاردند و در تبریز و سائر نقاط قهرمانانه در جنگ شرکت کردند و این یک نمونه ابراز همدردی برادرانه زحمتکشان بود که در تاریخ کشورهای خاور نظیر نداشت".
تاریخ شناس مشهور پاولویچ وایرانسکی در مقاله ایران درمبارزه برای استقلال مینویسد:
"مطبوعات ارتجاعی روس و انگلیس مدعی بودند که کشور شاهنشاهی انقلابیونی از خود نداشته است. و حال آنکه در حوادثی که در سالهای 1905، 1906 و 1907 در ایران رخ داد انقلابیون قفقاز هیج نقشی نداشتند. انقلابیون قفقاز فقط پس از به توپ بسته شدن مجلس بدست لیاخوف قزاق روس در ایران پیدا شدند و بدینطریق در مقابل اتحاد شاه ایران و حکومت روسیه اتحادی از عناصر انقلابی در کشور بوجود آوردند" (1)
(1) نقل قولها از کتاب "ایراندا پارلامنتار سیستمی تاریخی، برلین 1991، احمد یزدانی صفحه 65 و 66 ، بزبان ترکی آزربایجانی و همچنین از مجله دنیا، نشریه تئوریک و سیاسی کمیته مرکزی حزب توده، شماره 2 سال 1341، صقحه 36-38) برداشته شده است.