دولت روحانی تقویت میانه روها و تضعیف افراطی ها

[افکارعمومی] خارج [از ایران] به این دلیل با علاقۀ زیاد تشکیل دولت روحانی را تعقیب می‌کند که این دولت قرار است نشان دهد بعد از سال‌های پر ماجرای احمدی نژاد، ایران چه مسیری را در پی‌خواهد گرفت. رأی دهندگان - بعضاً جوان – با آغاز به کار روحانی امیدهای زیادی دارد که اصلاح طلب‌ها و روند دمکراسی [به عرصه قدرت] بازگردد. پوش در آخرین مقاله‌اش در بنیاد علم وسیاست می‌نویسد اگر واقع بین باشیم می‌توانیم «فقط» دل به آرامش و تعادل ببندیم. اما به تعبیر پوش این نیزهیچ کم نیست.

روحانی که گروه سیاسی مشخصی در پشت سر او قرار ندارد در هرحال دولتی تشکیل خواهد داد که از تقریباً تمامی جناح‌ها در آن حضور خواهند داشت – اما پوش که به این دلیل روحانی را «ائتلاف کنندۀ بزرگ» می‌خواند می‌گوید کسی در دولت نخواهد بود که دیگر جناح‌ها را خارج از حد تحریک کند. [در دولت جدید] گروه کارشناسان و فن‌سالاران نقش مهمی خواهند داشت. سیاست اقتصادی اولویت نخست را خواهد داشت و برای این کار به تخصص گرایی نیاز است: در داخل مبارزه با فساد و سوءمدیریت – حوزه‌هایی که در زمان احمدی نژاد کاملاً از اختیار به درآمده بودند -، در سیاست خارجی گام‌های عملی و روشی که کمتر تهاجمی است.

فضای کار محدود

معلوم است که مرزهای تغییر به ویژه در سیاست منطقه‌ای – برای نمونه سوریه که ایران منافع راهبردی بسیاری دارد – محدود می‌مانند. همۀ کارشناسان بر این باورند که روحانی به ویژه خواهد کوشید از تشنج در مناسبات کشورش با عربستان سعودی بکاهد. این امر می‌تواند در موضوع‌های دیگر نیز کمک کند.

ظاهراً رئیس جمهور آمریکا باراک اوباما نیز می‌خواهد فعلاً صبر کند که آیا امکان جدیدی در مورد ایران به وجود می‌آید یا نه: کاخ سفید نسبت به ابتکار روز پنجشنبۀ مجلس نمایندگان آمریکا برای تحریم‌های جدید به نسبت با سردی برخورد کرد. تمرکز روحانی برای شروع مجدد در اقتصاد ایران، امکانی برای نزدیکی در مناقشۀ اتمی به وجود می‌آورد. اقتصاد ایران تنها وقتی کارایی دارد که کشور دیر یا زود از تحریم‌ها خلاص شود. پوش یک حرف روحانی را در مبارزات انتخاباتی نقل می‌کند: «چه ارزشی دارد که سانتر‌‌‌یفیوژها بچرخد وقتی موتور اقتصاد در مجموع خوب کار نمی‌کند؟»

اما چشم پوشی کامل ایران ازغنی سازی مورد بحث نیست. همه با هیجان منتظرند که چه کسی دبیر شورای عالی امنیت ملی - و درنتیجه مذاکره کنندۀ ایران در مناقشۀ اتمی – می‌شود. برای حکومت ایران پیروزی روحانی و آغاز به کارش در مجموع به معنای ثبات است: رئیس جمهور جدید با همه کار خواهد کرد، این کار جناح معتدل را تقویت و افراطی‌ها را تضعیف می‌کند. «مصالحۀ سرآمدان» (به تعبیر پوش) به معنای جذب دوبارۀ نیروهایِ – سال ۲۰۰۹ کنار گذاشته شدۀ – اصلاح طلب و جلوگیری از افراطی‌هایی است که ترجیح می‌دادند سیاستمداران «جنبش سبز» را به دار می‌کشیدند.

برای این کار لازم است که نظام بکوشد دوباره احمدی نژاد را به آغوش خود برگرداند «قبل از اینکه او به شهید تبدیل شود.» پوش: «احمدی نژاد مهمترین توده‌گرای اجتماعی در کشورمی‌ماند. او واقعاً از طبقۀ پایین است – و هنر او بوده که حکومت را در بین اقشار پایین با ثبات کرده است.» شاید احمدی نژاد دانشگاهتأسیس کند، شاید حتی مشاور روحانی شود.

* از: گودرون شارِر/ در: دِر اشتاندارد / ترجمه از آلمانی: ایران در جهان

عنوان اصلی مطلب:

Hassan Rohani: Einer für alle