جبهه ی ِ ملی و نه، جبهه ی ِ مصدق

گزارش ِ اولین کنگره ی ِ جبهه ی ِ ملی ِ ایران، شاخه ی ِ اروپا در دسترس ِ رسانه ها قرار گرفت، و همه ی ِ آنانی را که هر گونه توانایی ِ تغییر در روش و نگاه ِ جبهه ی ِ ملی را امری ناممکن تلقی می کردند، درسی بهتر آموخت. آنچه که شاخه ی ِ اروپایی ِ جبهه ی ِ ملی بر آن برامده است چیزی کمتر از یک گسست، به معنای ِ راستین ِ کلمه نیست: برگرفتن ِ سویه های ِ آینده پذیر ِ گذشته، و رها کردن ِ سویه های ِ اکنون-ناخورند اش. تغییر ِ پارادایم از روزن ِ ما در دو زمینه رخ داده است:

1. کنار گذاشتن ِ مصدق به عنوان ِ منبع ِ مشروعیت

2. کنار گذاشتن ِ جمهوری به عنوان ِ تنها شکل ِ ممکن ِ دمکراسی

تا پیش از کنگره ی ِ شاخه ی ِ اروپا، دکتر محمد ِ مصدق بیش از آنکه منبع ِ الهام ِ جبهه ی ِ ملی باشد، منبع ِ مشروعیت ِ این جبهه به شمار می رفت. امری که ما از آن در جایی دیگر به عنوان ِ «شخصی کردن ِ سیاست» یاد کرده ایم و مختص ِ جبهه ی ِ ملی نیز نبوده و نیست، اگر چه سروران توانسته بودند از این امر هنری برسازند. سیاست بدون ِ شخصیت های ِ بزرگ ِ سیاسی سر ِ پا نمی ایستد، و این در حالی ست که در آنان نیز نمی توان و نباید که فروی اش کاست. کیش ِ شخصیت در نهاد اش چیزی نیست جز امور ِ مجرد و کلی را، در امور ِ جزئی خلاصه کردن، برای ِ مثال، پهلوانی را در پهلوان فروکاستن و یا بزدلی را در بزدل. تا کنون سروران ِ جبهه ی ِ ملی همه آنچه را که نیکان همه با هم داشتند در پیشوای ِ بزرگ گرد آورده بودند، اینک اما پس از کنگره ی ِ اروپایی، مصدق، که نام اش حتا یک بار نیز در قطعنامه های ِ چندگانه آورده نشده است، (منابع ِ الهام بر خلاف ِ منابع ِ مشروعیت و صاحبان ِ حقیقت های ِ مطلق، نیازی به همیشه مطرح بودن ندارند) به فردی «در» جبهه ی ِ ملی تبدیل شده است، به جای ِ فردی «بر» جبهه ی ِ ملی بودن. این برای ِ ارتقاء ِ فرهنگ ِ سیاسی ِ ایرانی امری ست مهم. در میان ِ سلطنت طلبان دیری ست که ایده ی ِ شاهی، به عنوان ِ مفهوم ِ امر ِ سیاسی، فرای ِ شخص ِ شاه صورت بندی شده است و با همه ی ِ عنایتی که به فرد ِ شاه مبذول می شود، خواه کوروش باشد و انوشیروان، خواه رضاشاه و یا محمد رضاشاه و سیروس رضا، خود ِ شاه نیز زیرامدی انگاشته می شود از امر ِ شاهی. ما توانسته ایم تمایز ِ مفهومی قائل شویم میان ِ نماد و نمود و از اینکه می بینیم امروز عضوی مهم از خانواده ی ِ سیاسی ِ ایرانی، که بر خلاف ِ دیدگاه ِ برخی کسان از هر روزن بسیار به ما نزدیک است نیز به چنین امری برامده است، خشنودیم و این امر را نخست به خود ِ سروران ِ شاخه ی ِ اروپا، و سپس به کل ِ خانواده ی ِ سیاسی ِ ایرانی تبریک می گوییم.

*

نکته ی ِ دومی که حاکی از یک تغییر ِ پارادایم است، پایفشاری بر حق ِ گزینش ِ همگانی ست در مورد ِ ساختار ِ نظام ِ سیاسی که تبلور ِ خود را در بند ِ سوم ِ «قطعنامه ی ِ سیاسی» یافته است. آن دسته از نیروهای ِ سلطنت طلب که پیوسته امضای ِ دکتر مصدق در پشت ِ قران را به یاد ِ جبهه ی ِ ملی می آوردند، ناخواسته دچار ِ همان خطایی می شدند که خود ِ سروران پیش تر مرتکب شده بودند: شخصی کردن ِ سیاست. این یک واقعیت ِ پذیرفته شده ی ِ تاریخی ست که مصدق هرگز تعهد اش را نسبت به نظام ِ سلطنتی پس نگرفت. با این حال یک طیف ِ سیاسی که هنوز سراسر ِ پویایی ِ اندیشگی اش را از دست نداده است، می تواند فرای ِ جهت گیرهای ِ مرکزی ترین شخصیت اش نیز برود. بی گمان ما امیدواریم که هر روز بر شمار ِ هواداران ِ نظام ِ پادشاهی در میان ِ هواداران ِ جبهه ی ِ ملی افزوده شود، به دیگر سخن، جبهه ی ِ ملی از این منظر اش تا جای ِ ممکن همیشه "مصدقی" بماند؛ از سویی دیگر، تن در دادن به رای و گزینش ِ آزاد ِ همگانی، به عبارت ِ دیگر، تعهد به انتخاب ِ دمکراتیک ِ مردم را مهم تر از این همسویی می انگاریم.

*

با توجه به این تغییر ِ پارادایم ِ دو سویه، و با عنایت به محتوای ِ قطعنامه های ِ شش گانه ی ِ کنگره، به ویژه سه قطعنامه ی ِ جوانان، زنان، و اقوام که نشان از درکی عمیق از نیازهای ِ کنونی ِ جامعه ی ِ ایرانی دارند، دیگر هیچ سدی در برابر ِ یک ائتلاف ِ اصولی میان ِ هواداران ِ سلطنت و شاخه ی ِ اروپایی ِ جبهه ی ِ ملی وجود ندارد. در همین راستا، در میان ِ پیام هایی که به کنگره فرستاده شده است نیز تغییر ِ پارادایم مشهود است. در حالی که مهندس کوروش ِ زعیم و استاد هرمیداس ِ باوند به ضرورت ِ نوگرایی و آرایش ِ نوین ِ فکری ِ سوینده به آینده اشاره کرده اند و اعضای ِ کنگره را تشویق به جوان گرایی، تعهد به دمکراسی، کوشش در نائل شدن به یک همرایی ِ ملی و کاستن از کثرت ِ جدایی های ِ نالازم نموده اند، پیام ِ جبهه ی ِ ملی ِ آمریکا، چیزی نیست جز پایفشاری بر یک روزگار ِ ناشاد ِ سپری شده؛ روزگاری که در آن ژرفنای ِ حقیقت ها را از روی ِ نام ِ شناسنامه ی ِ صاحبان شان اندازه می گرفتند. شاخه ی ِ اروپایی ِ جبهه ی ِ ملی، تولد ِ دوباره ی ِ جبهه است در ابعادی بزرگتر و همزمان، عبور از حاشیه ی ِ تهی از گمان به سوی ِ مرکز ِ مبتنی بر شک: یک نع ِ بزرگ ِ فرهنگی، به تلاش برای ِ صدور ِ هر گونه شناسنامه، از سوی ِ هر نیروی ِ سیاسی ِ ممکن، برای ِ حقیقت.