کمیته روابط خارجی سنا، روز پنجشنبه ۱۱ مهرماه نشستی درباره برنامه اتمی ایران برگزار کرد و از وندی شرمن معاون وزارت خارجه آمریکا و شماری از کارشناسان خواست درباره آن توضیح بدهند. جیمز جفری از موسسه مطالعاتی خاورمیانه در واشینگتن، دیوید آلبرایت از موسسه علم و امنیت بین‌الملل و ری تکیه از شورای روابط خارجی آمریکا نیز از کسانی بودند که نظر خود را درباره دولت جدید ایران و به ویژه برنامه هستهای بیان کردند.ریاست این جلسه با سناتور رابرت منندز بود و کورکر، مک کین، جانسون، روبیو و کونز از جمله سناتورهای آمریکایی بودند که در این نشست حضور داشتند.
در میان حضار شماری از طرفداران سازمان مجاهدین خلق هم حضور داشتند که روی لباس‌های آنها نوشته شده بود «هفت گروگان را آزاد کنید». به گفته سازمان مجاهدین خلق، این افراد در عراق به گروگان گرفته شده‌اند.
وندی شرمن، معاون وزارت خراجه آمریکا که پیش از این خود در مذاکرات ۱+۵ حضور داشت، با اشاره به سیاست «دومسیره» که همان فشار و دیلماسی است، به سناتورها گفت همانطور که اوباما می‌گوید آمریکا مصمم است جلوی رسیدن ایران به بمب را بگیرد.
وی با این حال چند بار هشدار داد که نباید آمریکا به گونه‌ای عمل کند که در میان شرکایش چنددستگی ایجاد شود و خللی به تحریم‌ها وارد شود.
معاون وزارت خارجه آمریکا گفت این ایران بود که راه تحریم‌ها را انتخاب کرد و این بار هم به عهده ایران است که نگرانی‌های ما را پاسخ دهد.
ایران بارها اعلام کرده است که به دنبال ساخت سلاح هستهای نیست اما غنی‌سازی را حق خود می‌داند.
شرمن گفت که فشار بر ایران شدید بوده و چه بسا زمینه را برای حصول نتیجه دیپلماتیک مهیا کرده باشد.
وی گفت با این حال دولت آمریکا می‌داند که چالش‌های زیادی در پیش رو است و با کمک کنگره فشار مالی بر ایران ادامه خواهد داد.
معاون وزارت خارجه آمریکا اظهار داشت که تحریم‌ها با همکاری جامعه جهانی اثر واقعی و ملموسی بر ایران داشته است.
به گفته او ۲۳ کشور یا خرید نفت از ایران را به شدت کاهش داده‌اند یا آن را متوقف کرده‌اند.
وی افزود در طول ۱۸ ماه صادرات نفت ایران بیش از یک میلیون بشکه در روز کاهش پیدا کرده است؛ ریال ایران در طول ۲۴ ماه گذشته نزدیک به ۶۰ درصد ارزش خود را از داده و رشد ناخالص ملی هم پنج درصد کمتر شده است. وی افزود بخش مالی ایران بسیار مشکل بتواند حتی فعالیت عادی اقتصادی خود را انجام دهد.
معاون وزارت خارجه آمریکا تاکید کرد که انتخابات ریاست جمهوری اخیر در ایران بر اقتصاد متمرکز بود. شرمن گفت روحانی که خود مذاکره‌کننده پیشین بود در مبارزه‌های انتخاباتی خود نحوه تعامل با دنیا و مذاکرات هستهای را به چالش کشید و نسبت به نرسیدن یک توافق انتقاد داشت که در نهایت توانست بر رقیبان خود که یکی از آنها سعید جلیلی بود پیروز شود.
وندی شرمن گفت روحانی تاکید کرده است که از سوی مردم و رهبر جمهوری اسلامی این مسئولیت را دارد تا تحریم‌ها را لغو کند و وضع اقتصادی را بهبود بخشد.
معاون وزارت خارجه آمریکا اظهار داشت همانطور که باراک اوباما هفته گذشته گفت، آمریکا آماده است که پیشنهاد ایرانی‌ها را به بوته آزمون بگذارد.
وی تاکید کرد که آمریکا به نوبه خود از هرگونه اقدام ناپخته‌ای که می‌تواند به راه‌حل دیپلماتیک ضربه بزند پرهیز کند.
شرمن در ادامه گزارشی از نشست ۱+۵ ارائه اداد و گفت محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران یک صحبت جدی انجام داد و گفت که ایران به دنبال سلاح هستهای نیست و دلایل خود را مطرح کرد. آمریکا هم روشن ساخت که ما، درحالی که از این اظهارات استقبال می‌کنیم، آن را کافی نمی‌دانیم و ایران باید در عمل نشان دهد و اقدام به اعتمادسازی بکند.
شرمن گفت که در هفته‌های در پیش رو ما از ایرانی‌ها می‌خواهیم که حرف‌های خود را به اقدامات عملی و اثبات‌پذیر ترجمه کنند و همانطور که جان کری گفته «عدم توافق بهتر از توافق بد» است.
به گفته معاون وزیر خارجه آمریکا با توجه به سابقه عدم تمکین ایران به قطعنامه‌های شورای حکام و شورای امنیت و نیز با توجه بی‌اعتمادی عمیق میان ایران و آمریکا هرگونه راه سازنده‌ای باید با اعتمادسازی متقابل آغاز شود.
شرمن تصریح کرد ما خواستار گام‌های مشخص نه تنها درباره دامنه و برد برنامه غنی‌سازی هستیم بلکه خواهان شفافیت کلی در برنامه هستهای و ذخایر اورانیوم غنی‌شده نیز هستیم.
وی افزود ایرانی‌ها به نوبه خود، بی‌تردید به دنبال نوعی گشایش در تحریم‌های همه‌جانبه بین‌المللی هستند.
معاون وزیر خارجه آمریکا گفت ما منتظریم که ببینیم وزیر خارجه ایران در نشست آتی ۱+۵ در ژنو که در ۱۵ و ۱۶ اکتبر برگزار میشود با چه پیشنهاداتی می‌آید.
وی با اشاره به مکالمه تلفنی روحانی و اوباما گفت هرگونه توافق جدی‌ای دشوار خواهد بود و هردو طرف نگرانی‌های عمده‌‌ای دارند.
وندی شرمن خطاب به سناتورها گفت مهم است که در طول این مدت کاری نکنیم که به ایرانی‌های این پیام را بدهد که افتراقی وجود دارد و آنها از آن بهره‌برداری کنند.
وی افزود که تاثیر تحریم‌ها تا درجه‌ای به شرکای آمریکا بستگی دارد و نباید در آن خللی ایجاد شود.
این اظهارات در حالی مطرح میشود که شمار قانونگذاران آمریکایی که به دنبال تحریم‌های بیشتر ایران هستند، چشمگیر است.
شرمن گفت ما موضوعاتی چون حمایت از سازمانهای تروریستی، حقوق بشر و اقدامات بی‌ثبات‌کننده در منطقه را مطرح خواهیم کرد و همچنان با اسرائیل در تماس نزدیک خواهیم بود.
پس از اظهارات وندی شرمن، سناتور منندز، رئیس کمیته روابط خارجی سنا، گفت که حسن روحانی در کتابش هم گفته در موقعی که مذاکره‌کننده بود تاکتیک‌های استالینی به کار می‌برده و همانطور که گفت‌وگو می‌کرده برنامه هستهای ایران را توسعه می‌داده است. منندز درباره کم کردن تحریم‌ها برای پیشبرد مذاکرات ابراز شک و تردید کرد.
شرمن در پاسخ گفت که تحریم‌های اصلی نباید برداشته شوند مگر اینکه همه نگرانی‌ها برطرف شوند.
منندز گفت دیوید آلبرایت از موسسه علم وامنیت بین‌المللی تخمین زده که ایران از دو هفته تا چند ماه لازم دارد که به اورانیوم مورد نیاز برای ساخت بمب برسد و ارزیابی شرمن را جویا شد.
وندی شرمن گفت صلاح می‌داند که در این جلسه عمومی ارزیابی آمریکا را ارائه ندهد.
معاون وزیر خارجه آمریکا گفت برای ایرانی‌ها زمان تعیین می‌کنیم اگر انجام نشد، تحریم‌ها باز می‌گردند. وی گفت ایرانی‌ها زیرکانه اورانیوم غنی‌شده خود را به سوخت تبدیل کردند و از آنچه که نتانیاهو گفت فراتر نرفتند.
در ادامه سناتور مارکی از شرمن درباره اقدامات انجام شده برای کاهش فروش نفت ایران پرسید.
شرمن اظهار داشت که چین و هند به خاطر نیاز خود نمی‌توانند واردات نفت را قطع کنند اما واردات خود به طور قابل توجهی کاهش داده‌اند.
معاون وزارت خارجه آمریکا با توجه به حجم خرید نفت چین از ایران گفت حتی یک درصد کاهش واردات چین هم میزان قابل توجهی است.
سناتور مک کین هم که در این نشست حضور داشت گفت که حسن روحانی شخص معتمد نظام و نزدیک به رهبر جمهوری اسلامی است. مک کین اظهار داشت که روحانی گفته که در آن موقع از فرصت مذاکرات برای پیشبرد برنامه هستهای استفاده کرده است. جان مک کین گفت آیا ما باید به چنین شخصی اعتماد بکنیم؟
شرمن در پاسخ ضمن تایید اظهارات مک کین گفت که ما باید مذاکره را امتحان کنیم.
مک کین همچنین پرسید که آیا می‌توانید بگویید ایران به سوری‌ها چگونگی استفاده از سلاح شیمیایی را آموزش داده که شرمن در پاسخ گفت که باید به گزارش‌های سازمانهای اطلاعاتی رجوع کرد.
مک کین هچنین به اردوگاه اشرف در عراق اشاره کرد و گفت سازمان مجاهدین خلق در فهرست گرو‌ه‌های تروریستی بود و آمریکا در مقابل گذاشتن سلاح بر زمین، تضمین داد که امنیت آنها را تامین کند اما در یکم سپتامبر در حمله به آنها بیش از ۵۰ نفر کشته شدند.
شرمن ضمن محکوم کردن حمله به اردوگاه اشرف، گفت واشینگتن با دولت عراق در تماس است و افزود انتقال کامل مجاهدین از اشرف به اردوگاه حریه برای تامین امنیت آنها مهم است.
سناتور منندز هم نگرانی مشابهی را ابراز کرد و گفت نباید حتی یک نفر دیگر جان خود را از دست بدهد.
یک سناتور دیگر گفت که حتی نباید به اندازه یک اینچ هم تحریم‌ها برداشته شود. او گفت که به ایران اعتماد نداریم و نباید هم داشته باشم. وی اظهار داشت که ایرانی‌ها با کره شمالی و عراق و سوریه فرقی ندارند و افزود همه آنها دروغ می‌گویند و همه اینها برای سلاح هستهای است.
این سناتور همچنین از دادن تکنولوژی هستهای به عربستان و امارات انتقاد کرد و گفت اگر رژیم این کشورها عوض شود خطرناک است. وی گفت عربستان ۳۶۰ روز آفتاب و منابع نفتی دارد و انرژی هستهای را برای چه می‌خواهد.
سناتور کونز هم با اشاره به «نرمش قهرمانه» رهبر جمهوری اسلامی گفت آیا روحانی اختیار کامل رای مذاکره دارد و گفت فریبکاری بخشی از "دی ان ای" این مذاکرات است.
شرمن گفت ما هم نمی‌دانیم اما روحانی گفته که چنین مسئولیتی دارد و ما می‌خواهیم ببینیم و محک بزنیم. شاید به گفته شرمن، خود روحانی هم نداند.
سناتور منندز گفت که پاکستان هفته پیش اعلام کرد که می‌خواهد خط لوله صلح را اجرایی کند و پرسید آمریکا در این باره چه کار کرده است.
معاون وزارت خارجه آمریکا گفت به گمان وی این لوله آینده‌ای در کوتاه مدت ندارد.
منندز گفت آیا در مذاکرات به کمتر از قطعنامه‌های شورای امنیت قانع می‌شویم که شرمن گفت ما می‌خواهیم همه قطعنامه‌ها را ایران اجرا کند.
سناتور کورکر گفت ایران همچنان دشمن است، کارنامه بدی در حقوق بشر دارد و باید تروریسم را کنار بگذارد.
شرمن در پاسخ گفت که همه این مسائل مطرح می‌شوند. شرمن گفت بسیاری از تحریم‌ها مربوط به حقوق بشر هستند.
معاون وزارت خارجه آمریکا به کانال‌های ارتباطی آمریکا از طریق آنلاین و سخنگوی فارسی زبان آلن ایر نیز اشاره کرد.
یکی از سناتورها با اشاره به توان سایبری ایران گفت استاکس نت برای تاخیر در برنامه ایران خوب بود اما باید جلوی توان سایبری ایران را گرفت. کشوری که به گفته او به آمریکا و عربستان حمله سایبری می‌کند.
در نشست دوم کمیته روابط خارجی دیوید آلبرایت از موسسه علم و امنیت بین‌الملل، جیمز جفری از موسسه موسسه مطالعات خاور نزديک در واشینگتن و ری تکیه از شورای روابط خارجی آمریکا حضور یافتند.
آلبرایت نسبت به توافق ابراز امیدواری کرد اما گفت باید مطمئن شد که ایرانی‌ها به دنبال سلاح اتمی نخواهند رفت. آلبرایت گفت، برنامه اتمی ایران همچنان توسعه می‌یابد و بعد از روحانی نشانه‌ای از تغییر این مسیر نیست. وی گفت نشانه‌هایی از ساخت احتمالی تاسیسات اتمی دیگر نیز وجود دارد.
دیوید آلبرایت اظهار داشت اگر ایران امروز تصمیم بگیرد که بمب بسازد، یک تا یک ماه و نیم طول می‌کشد که اورانیوم غنی‌شده آن را تولید کند. وی گفت ایران هم‌اکنون دست به این کار نمی‌زند چون بازرسان متوجه می‌شوند.
اما، به گفته آلبرایت، از اواسط سال ۲۰۱۴ ایران آنقدر سانتریفیوژ خواهد داشت که پیش از آنکه بازرسان متوجه شوند، اورانیوم کافی برای بمب تولید کند.
وی افزود باید این مرحله را که موسوم به «ظرفیت حساس» است، در مذاکرات مد نظر داشت.
آلبرایت که فعالیت هستهای ایران را رصد می‌کند اظهار داشت که مدل رآکتور آب سنگین اراک بیشتر برای تولید پلوتونیوم بمب است تا مصارف پزشکی و توصیه کرد اجازه داده نشود که این راکتور در سال ۲۰۱۵ راه‌اندازی شود و کلاً متوقف شود.
وی ادعای ایران در مورد غیرنظامی بودن برنامه اتمی‌اش را به چالش گرفت و گفت ایرانی‌هابه سئوال‌ها پاسخ نمی‌دهند و خیلی سخت میشود به آنها اعتماد کرد.
آلبرایت گفت خطر این است که ایرانی‌ها به ساخت بمب نزدیک بشوند و در این مدت هم مخفیانه فعالیت کنند. آلبرایت اظهار داشت که هفته گذشته هم مذاکرات با آژانس پیشرفتی نداشته است.
جیمز جفری از موسسه مطالعاتی خاورمیانه در واشینگتن گفت که به دنبال هژمونی در منطقه است. وی تاکید کرد که گزینه نظامی همواره باید مدنظر باشد. او ایران را با صدام حسین و اسلوبودان میلوشوویچ مقایسه کرد.
سناتور کورکر گفت شاید کنگره بتواند نقش پلیس بد را بازی کند.
دیوید آلبرایت گفت که من با شرمن موافقم و تاکید کرد که قبل از مذاکرات از تحریم‌های بیشتر خودداری شود و اگر ایران به برنامه خود ادامه داد تحریم‌ها تشدید شود.
ری تکیه از شورای روابط خارجی آمریکا اما با تخفیف در تحریم‌ها مخالفت کرد و گفت باید همه‌جانبه با ایران مذاکره کرد. وی اظهار داشت که پرونده هستهای ایران به وزارت خارجه نرفته بلکه مسئولیت مذاکرات به این وزارتخانه واگذار شده است. وی گفت برنامه هستهای ایران همچنان در شورای عالی امنیت ملی است و دبیر آن هم [علی] شمخانی است و این اشخاص به دنبال هژمونی ایران هستند.
وی گفت داخل ایران اجماعی صورت گرفته و رهبر ایران در عین اینکه برنامه هستهای را گسترش می‌دهد اجازه مذاکره داده تا وجهه ایران بهبود یابد و تحریم‌ها برداشته شود.
ری تکیه گفت متاسفانه ایران نشان داده تنها با فشار تغییر مسیر می‌دهد و برداشتن تحریم‌ها روش مناسبی نیست و خواستار توافقنامه‌ای مشابه توافقنامه هلسینکی با شوروی در زمینه حقوق بشر شد.
در این جلسه سناتور رابیو گفت که آمریکا با دسته دروغگویان در ایران طرف است. وی اظهار داشت که ایرانی‌ها موشکهای بالیستیک را برای آتش‌بازی تولید نمیکنند بلکه می‌خواهند روی آن کلاهک سوار کنند. او هم به زمان خریدن روحانی برای پیشبرد تاسیسات اصفهان در گذشته اشاره کرد.
سناتور رابیو به نقش ایران در سوریه، بحرین و کمک به حزب‌الله لبنان و ترور سفیر عربستان سعودی اشاره کرد. وی گفت ما با«شیطان‌های دروغگو» طرف هستیم.
وی به سخنرانی نتانیاهو در سازمان ملل نیز اشاره کرد و خواستار برچیدن کامل برنامه هستهای ایران شد.
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.
افزودن دیدگاه جدید