۲۱ فوریه روز جهانی زبان مادری

روز ۲۱ فوریه از طرف یونسکو به عنوان روز جهانی زبان مادری نامگذاری شده‌است نامگذاری این روز در کنفرانس عمومی یونسکو در سال ۱۹۹۹ به منظور کمک به تنوع زبانی و فرهنگی انجام شده‌است. مجمع عمومی سازمان ملل متحد نیز به دلیل اهمیت زیاد آن، سال ۲۰۰۸ را سال جهانی زبان‌ها اعلام کرد. این روز از تقویم رسمی ایران حذف شده است.

کوئیچیرو ماتسورا، رئیس یونسکو در پیام امسال خود بازهم از دولت ها درخواست کرد، «در سیستم تحصیلات رسمی و غیر رسمی خود و امور اجرائی‌شان، برنامه هایی را بگنجانند که همزیستی متوازن و پرثمر زبانهای هر کشور را تامین نماید. به این صورت است که ما در حفظ و تقویت محیط‌های چندزبانه توفیق خواهیم یافت و این امر نشان دهنده احترام کامل به تمام وجوه تنوع فرهنگی خواهد بود.».
ایران کشوری است با کثرت زبانی ولی هیچیک از این زبان ها در کنار زبان فارسی به رسمت شناخته نشده اند. روز جهانی زبان مادری فرصت مناسبی برای بسیاری از فعالین حقوق فرهنگی و زبانی در ایران است تا بتوانند برای به رسمیت شناخته شدن و حفظ زبان مادری خود اقدام کنند. یکی از این اقدامات نیز جمع آوری امضا در حمایت از زبان مادری است.

عکس العمل دوگانه مقامات دولتی ایران
آکسیون کمپین زبان سالهاست ادامه دارد. آیا این اقدام تابحال مورد توجه دولت جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته است؟ به این سئوال سعید نعیمی، عضو دانش آموختگان ایران – "سازمان ادوار تحکیم وحدت" چنین پاسخ می‌دهد: "مقامات بعضا این نوید را می‌دهند که تمایل دارند که این خواست و حق شهروندان را اعطا بکنند، بعضا از طرف برخی ازمقامات هم واکنش هایی را ما شاهدش هستیم که گویا مخالفت های شدیدی با این مسئله وجود دارد. در واقع یک رفتار دوگانه را ما از سوی مقامات شاهد هستیم. آنچه که مسلم هست این یک خواست قانونی و حق طبیعی شهروندان هست. یک نکته مثبتی را که ما اخیرا شاهدش هستیم سایر گروههای سیاسی و مدنی غیر از خود آذربایجانی ها و کردها و احزاب سراسری هم این مسئله را ذکر می‌کنند و حقانیت این مسئله را تائید می‌کنند. از جمله بسیاری از گروههای دانشجویی به طرفداری از این برخاستند و خودشان را در جبهه طرفداران زبان مادری نشان داده اند."
سعید نعیمی در ادامه صحبت هایش به این مسئله هم اشاره می‌کند که در حال حاضر افکارعمومی و جامعه ایران آماده پذیرش درخواست آموزش به زبان مادری و رسمیت یافتن زبان های اقوام است.

و ٢١ فوریه ٢٠١٤ در ایران با دستگیری
دست‌کم ۵۰ تن از فعالین و شهروندان از اقلیت های قومی ترک زبان که در مراسم بزرگداشت روز جهانی زبان مادری شرکت کرده بودند بازداشت شدند. محمد صدیق کبودوند هم در طی یک بیانه ای چنین مینویسد , باید خاطرنشان نمود که زبان مادری هر قوم و ملتی دستاوردی بنیادی و بخشی جدایی‌ناپذیر از فرهنگ آن قوم و ملت است که به رفتارهای فردی، اجتماعی، قومی و ملی اینگونه جوامع شکل و فرم می‌بخشد و به‌سان ابزاری بی‌بدیل در انتقال میراث بشری عمل می‌کند. زبان مادری هر قوم و ملتی فارغ از چارچوب‌های سیاسی حاکم و صرف‌نظر از در اقلیت و یا در اکثریت بودن، نماد موجودیت و نشان فرهنگ، تاریخ، همبستگی، پیوستگی و هویت آن قوم و ملت است. از این‌رو حق بهره‌گیری اقوام و ملت‌ها از زبان مادری و حق حفظ و پاسداشت آن به مثابه یک دستاورد و یک ابزار و هم نماد و نشان ملی- قومی از حقوق بنیادین و انتقال‌ناپذیر بشر و جوامع انسانی است و همانگونه که اسناد بین‌المللی حقوق بشر بر محترم شمردن این حقوق تاکید دارند، باید حق برخورداری از آموزش و زبان مادری برای همه اقوام و ملیت‌های ایرانی به صورت ریشه‌ای و بنیادی تضمین و تامین گردد، باید به تبعیض و آپارتاید زبانی و نقض حقوق فرهنگی پایان داده شود .